O da her zaman, “Ben Spinoza’nın Tanrısına inanıyorum” cevabını vermiştir.

Oda, tıpkı Spinoza gibi Yahudi kökenliydi…

Aydınlanmanın erken dönem düşünürlerinden olan Spinoza, evren ve insan hakkında modern fikirler ileri sürerek öncü eleştirileri yapmış, 17. yüzyıl felsefesinin en önde gelen rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilmiştir. 

Descartes'ın fikirlerinden etkilenen Spinoza, Hollanda Altın Çağının önde gelen filozofu olmuştur.

Spinoza Amsterdam'da Portekiz Yahudi cemaatinde büyümüştür. İbrani kutsal kitabının doğruluğu ve Tanrı'nın doğası hakkında çok tepki çeken fikirler geliştirmişti. 23 yaşındayken, kendi ailesi de dahil, Yahudi cemaati tarafından dışlanmıştı. Kitapları daha sonra Katolik Kilisesi'nin yasaklılar listesine girmişti. 

Çağdaşları tarafından sıkça ateist olmakla itham edilse de yapıtlarının hiçbirinde Tanrının varlığını reddetmemiştir. 

Zamanında anlaşılmayan pek çok filozof gibi Spinoza da yanlış anlaşılmanın ve doğru anlaşılmamanın muhatabı olmuş, tuhaf bir çelişkiyle hem en büyük din düşmanlarından biri sayılmış, hem de eserinin temel kaynağının Tanrı sevgisi olduğu söylenmiştir.  En büyük eseri Etika kitabıdır. 

“Spinoza’nın yazılarında tanrı kelimesinin geçtiği her yere tabiat kelimesi konulabilir. Bu konuda kendisi bile sarih olarak yol gösteriyor. Tanrı mefhumundan şahsi, irade ve hatta şuurla ilgili her şeyi çıkarmak suretiyle, Spinoza, bu iki mefhumu birbirine yaklaştırır.

Spinoza'nın felsefi sisteminde Tanrı kavramının merkezi bir yeri olduğunu söylemek gerekir. Tanrı, bu felsefi sistemin hem başlangıç noktası hem de son noktasıdır: "Var olan her şey Tanrı içinde vardır ve Tanrı olmaksızın hiçbir şey ne var olabilir ne de kavranabilir."

Ünlü sav sözünde Spinoza, "Tanrı ya da Doğa" (Deus sive Natura) demektedir.

İlk alıntı ile bu sav söz karşılaştırıldığında Spinoza'nın güç anlaşılır tezleri belirginleşmektedir.  

Spinoza’ya göre Tanrı insanlara şöyle seslenir:

Sizden istediğim şey, dünyayı gezip hayatın tadını çıkarmanız. Şarkı söylemenizi, sizin için yarattığım her şeyin tadını çıkarmanızı istiyorum. İnşa ettiğiniz ve benim evim olduğunu iddia ettiğiniz karanlık, soğuk tapınaklara gitmeyi bırakın. Benim evim dağlarda, ağaçlarda, nehirlerde, göllerde, sahillerde. Buralar benim yaşadığım ve size olan sevgimi ifade ettiğim yerler. Benimle ilgisi olmayan, sözde kutsal kitapları okumayı bırakın. Eğer beni gün doğumunda, manzarada, arkadaşınızın bakışında, oğlunuzun gözlerinde göremiyorsanız. Beni hiçbir kitapta bulamazsınız! 

İşinizi nasıl yapmanız gerektiğini sormayı bırakın. Benden korkmayın. Sizi yargılamıyorum ya da eleştirmiyorum. Yaptıklarınızdan da rahatsız olmuyorum. Ben saf sevgiye sahibim…

Af dilemeyi bırakın. Af dilenecek bir şey yok. Ben sizin içinizi hırsla, eksikliklerle, hazla, duygularla, ihtiyaçlarla, tutarsızlıklarla ve özgür irade ile doldurdum. Zaten benim size vermiş olduğum şeylerden dolayı neden sizi sorumlu tutayım? 

Sizi ben yarattıysam nasıl olur da sizi siz olduğunuz için cezalandırırım? 

Yaramaz çocuklarımı sonsuza kadar yakacağım bir yer tasarlayabileceğimi mi düşünüyorsunuz?

Bunu, hangi Tanrı yapar? 

Canlarım, bu hayat bir sınav, bir adım, bir prova ya da cennetin başlangıcı değil. Bu ve şimdiki yaşam elinizdeki tek şey, zaten bütün ihtiyacınız olan da bu. Sizi tümüyle özgür bıraktım. Ödül veya ceza, sevap veya günah yok. Kimse çetele tutmuyor. Hayatınızı cennete ya da cehenneme çevirmek tamamen size kalmış… 

Övülmekten sıkıldım. Teşekkür edilmekten yoruldum. Bana minnettar mısınız? O zaman bunu kendinize, sağlığınıza, ilişkilerinize, dünyaya iyi bakarak kanıtlayın. Beni övmenin yolu budur. İşleri karmaşıklaştırmayı ve size benim hakkımda öğretilen ezbere bilgileri muhabbet kuşu gibi tekrarlamayı bırakın…

Bunca mucizeye ve açıklamaya neden ihtiyacınız var? 

“Kesin olan tek şey, burada olduğun, hayatta olduğun ve bu dünyanın harikalarla dolu olduğudur...”