Ülkemizde son 100 yılda magnitüdü 4,9 dan büyük 128 deprem olmuştur. Bu depremlerde toplam 83 bin 818 kişi hayatını kaybetmiştir. Oysa sadece beklediğimiz İstanbul depreminde, hayatını kaybedecek minimum insan sayısını JİCA, 100 bin kişi olarak açıklamıştır. Yani son yüz yılda depremler sonucu ölen insan sayısından daha fazla kaybı tek bir depremde yaşamayı bekliyoruz…

Ülkemizde afetler neticesinde karşılaşılan ölüm vakalarının %58’i depremler, %28’i heyelan ve kaya düşmesi, %8’i su baskını ve sel, %2’si çığ düşmesi sonucu hayatını kaybedenlerden oluşur. Bu nedenle AFAD, Kızılay gibi kurumlar sanki deprem sonucu arama kurtarma ve yardım ile özdeş gibi gözükür.

23 Kasımda Düzce’de meydana gelen deprem yine akıllara aynı soruyu getirdi maalesef.

Beklediğimiz, İstanbul depreminin oluş süresi bu depremle acaba daha mı kısaldı?

Bakınız, bu soruları dersine çalışmayan bir öğrencinin sınav kaygısına benzetiyorum aslında. Eğer siz sınava hazır değilseniz size sınavı hatırlatacak her şeyden canınız sıkılır moraliniz bozulur.

İnsanlar, televizyon kanallarında önemli bir hoca çıksın ve kaygılanmayın bu beklenen deprem yakın zamanda olmayacak siz bu şekilde kötü bir zeminde, sağlam olmayan bir binada oturmaya devam edin,  demesini bekliyor oysa böyle bir sorumluluğa hiçbir hoca girmez. 

Düzce’de 23 Kasım’da meydana gelen depremin magnitüdü 6 olarak açıklandı ve derinliği 6,8 km. yani yüzeye yakın olduğu için geniş bir alanda hissedildi, yüzeyde 35 km. uzunluğunda bir kırılma oldu, 30 saniye sürdü. Bu depremin enerji karşılığı ise 1 adet atom bombasına eşitti ve can kaybı olmadığı için kimse, Düzce’de olup bitenler için çok kaygılanmadı, aslında tüm kaygı İstanbul’da beklediğimiz deprem içindi…

Hemen televizyonlar açıldı deprem ile ilgili hocalara telefonla bağlantı yapıldı hatta sabah 08-30’da beni de bir televizyondan canlı yayına aldılar yaklaşık 20 dakika konuştum. 

Bakınız, İstanbul ile ilgili 39 ilçede yapılan yaklaşık 3000 sayfalık ilçe bazında zemin, bina, kayıp tahmin raporlarını sizler için yazı dizisi olarak yorumlamıştım. Bu nedenle, İstanbul’da bulunan bina sayısının 1,528,782 adet olduğunu bu binaların %70.2’sinin 2000 yılı öncesi yapılan eski tip binalardan oluştuğunu söyleyebilirim. İBB. Başkanı İmamoğlu’na göre ise 192 bin binada ciddi sıkıntı bekleniyor. 

İstanbul’da 1km²’ye düşen insan sayısı 3049 kişi iken yatay mimariye geçme şansımızın da hayal olduğunu söyleyebilirim. Sürekli nüfus artacak ve siz aynı kilometre kareye binaları yükseltmeden insanları sığdırmaya çalışacaksınız maalesef imkansız bir şey bu.

Gelelim İstanbul’da beklediğimiz depreme. Düzce’de meydana gelen depremde vatandaşların deprem anında ki paniği bir kez daha göstermiştir ki; sadece çök, kapan, tutun yaparak beklediğimiz mega depremi, ciddi insan kaybı olmadan ve ciddi maddi kayıp yaşamadan atlama şansımız sıfırdır…

İstanbul’daki yapı stoğunun %70.2’si eski tip 5 katlı binalardan oluşur. Bu tip, taban oturumu 200 m² olan 5 katlı bir binanın ağırlığı statik açıdan 1308 tondur. Bu ağırlık, ortalama 1 araba 1,5 ton olarak düşünüldüğünde, 872 adet arabanın toplam ağırlığına eşittir. Bu şekilde bir yük serbest kaldığında çöken bir binada hayatta kalmanız ise tamamen tesadüflere bağlıdır.

Benim şahsi görüşüm ise orta Marmara çukurunda ki kilitlenme zonunda oluşan sismik hareketlilik göz önüne alındığında beklediğimiz depremin yakın bir gelecekte olacağını düşünüyorum. Şuan istatistiksel sismoloji olarak yapılan çalışmalarda İstanbul için kuvvetli yer hareketi olma ihtimali %65 -70 aralığındadır. Deprem olmayan her yıl bu ihtimalin %2.5 artacağını söyleyebilirim. 

Beklediğimiz deprem konusunda neler yapılması gerektiği ile ilgili tüm detayları en son çıkan kitabımda anlattım.

Bundan sonrası için önlem alıp almamak artık sadece size bağlı…