Brüksel, Avrupa Birliğinin merkezi. Yani aslında 4 büyük güçten birinin başkenti. Avrupa Hidrojen haftası, sektörün yüzlerce paydaşını bir araya getirdi. Hydrogen Europe yapısının bir üyesi olarak, H2DER olarak orada bulunanlar arasındaydım. H2DER, Yeşil Hidrojen Üreticileri Derneği. Mobiliteden, temiz enerjiye, üretimden depolamaya, taşınmasından taşımacılığa, havacılığa, denizciliğe kadar her alanda yenilikler, çözümler, iş birliktelikleri, projeler, uygulamalar, fonlar, akademisyenler bilgi bombardımanı sunuyorlardı.

Onlarca, yüzlerce soru var hala, büyük bir hızla cevaplanmaları da heyecan verici. Üretim sürecinde, sorunların başında offtaker kavramı geliyor, yani alıcı. Yani Temiz enerjiden yararlanarak hidrojen ürettiniz. Sıkıştırılmış gaz ya da sıvı formda, veyahut çokça tercih edilen amonyak ya da metana dönüştürdünüz. Kime satacaksınız? Alıcı kim? Bu garantiyi, sektör oluşumunu, pazar/fiyat/kullanım/satın alma garantilerini içeren sorulara yanıt geldi. 

Avrupa Hidrojen Haftası 5000'den fazla ziyaretçiyi ve 200'den fazla katılımcıyı bir araya getirdi. 4 günde bire bir görüşmelere olanak sunuldu, iki büyük konferans verildi, atölye buluşmaları ve onlarca yan oturumlar ile yeşil hidrojen sektörü zenginleştirildi.

Türkiye’den H2DER gibi bir kaç üye daha Brüksel’deydi. Devlet kurumlarından temsilciler de vardı. Bu özel ortamda, Türkiye’nin varlığını hissetmek ve göstermek de onur vericiydi.

++++++

AB’den yeşil hidrojene destek

Yeşil hidrojen pazarı oluşması hedefiyle kurulan Avrupa Hidrojen Bankası, ilk ihalesi şu sıralarda devam ediyor. 800 milyon Euro tutarındaki ihale, sektörün en önemli sorularından ‘offtaker’ sorusunun da ilk yanıt olmuştu. AB Hidrojen Haftasının açılış konuşmasında Ursula Von Der Leyen, çok önemli bir duyuru yaptı: 2024 ilkbaharında 2.2 milyar tutarında ikinci ihale yapılacak. Sektörü iştahlandıran bu açıklama çok önemli bilgiler de sundu. Von Der Leyen, İsrail’in insanlık suçlarına karşı duyarsızlığı ile tepki almıştı. Bu kez, bir başka büyük dünya sorununa, yeşil dönüşüme atfen yaptığı açıklamalar ile alkışlandı.      

AB Komisyonu Başkanı, bir dizi hatırlatmayla başladı: Dört yıl önce Avrupa Yeşil Mutabakatı uygulamaya alındı. O zamanlar temiz hidrojen, bir hayaldi. Ağır sanayilere güç sağlama, kamyon, tır ve trenleri hareket ettirme ve mevsimsel enerji depolama potansiyeli ile iklim nötr geçişinde merkezi bir rol oynayabileceğine inananlar vardı. Şimdi hidrojen ekonomisi gelişiyor. İlk hidrojen otobüsleri Riga'dan Barselona'ya kadar Avrupa şehirlerinde çalışıyor. Rotterdam Limanı'nda bin kilometreden fazla bir alana yayılacak bir hidrojen ağının inşası için inşaat çalışmaları başladı. Dünyanın sıvı hidrojenle çalışan ilk uçağı, Slovenya semalarında uçtu. Tüm bunlar, temiz hidrojen çağının şafağıdır. Üç ana plaj üzerinde çalışıyoruz.

1* Hidrojen pazarını büyütmek için güçlü kamu yatırımı. 

2* Hidrojen için küresel bir pazar oluşturmaya yönelik uluslararası iş birliği. 

3*Yeniliği teşvik etmek için özel sektörle yeni bir ortaklık. 

Avrupa Yeşil Mutabakatı devasa yatırımlarla destekleniyor. NextGenerationEU ve REPowerEU ile hidrojen vadilerine, hidrojen trenlerine ve temiz çelik fabrikalarına yatırım yapıyoruz. AB genelinde yaklaşık 80 hidrojen projesi için 17 milyar Euro'nun üzerinde Devlet Yardımı yetkisi verdik. Avrupa Hidrojen Bankası'nın ilk ihalesini başlattık. 

2024 baharında, toplam değeri üç milyar avroya ulaşacak olan ikinci ihale turu yapılacak. Buna paralel olarak Avrupa Hidrojen Bankası'nın uluslararası ayağı üzerinde de çalışıyoruz. Bu, yurtdışındaki güvenilir tedarikçilerden çeşitlendirilmiş yenilenebilir hidrojen ithalatını güvence altına alacaktır. 

Von Der Leyen, temiz hidrojen küresel pazar çalışmalarına da değindi. 

Mısır'dan Kenya'ya, Namibya'dan Latin Amerika ülkelerine kadar birçok ülkeyle hidrojen ortaklıkları imzalandı. Kazakistan, Avustralya ve Umman ile projeler masada. Brezilya Devlet Başkanı Lula’nın desteği ile Avrupa Birliği, Brezilya'nın Piaui Eyaleti'nde dünyanın en büyük hidrojen projelerinden birini inşa ediyor. Bu proje, iki milyar avroluk Global Gateway yatırımının bir parçası olacak.

Yıl sonuna kadar AB üye devletlerine ulusal hidrojen taahhütlerini nasıl uygulamayı planladıklarını değerlendirecekler. Her bir üye devlete 2030'a yönelik net bir yol haritası sunulacak. Ana hedef, yeşil hidrojen talebini ve arzını birbirine bağlamak. 

AB, yeşil hidrojeni çok ciddiye alıyor. Çünkü gelecek için bugün hareket etmek gerekiyor.

++++++

Hidrojen kahramanları

Hydogen Europe (Hidrojen Avrupa) 2023 yılı Hidrojen Kahramanlarını açıkladı:

1* Avrupa Deniz Enerjisi Merkezi (EMEC): İskoçya'nın Orkney adalarında, araştırma kuruluşu. Karadaki rüzgar ve gelgit gücünün birleşimi yoluyla kendi yeşil hidrojenini üretiyor.

2* Lhyfe : Kuzeybatı Fransa'da, Nantes yakınlarındaki bir merkez. Karada yerleşik bir yeşil hidrojen üretim merkezi ile mevcut durumunu güvence altına alıyor ve dünyanın ilk açık deniz rüzgar enerjisiyle çalışan elektrolizörü ile gelecek güvencesi olarak görülüyor.

3* Everfuel: Danimarka'da 2030 yılına kadar 1 GW'a çıkarmayı umuyor. 20 MW'lık hidrojen üretim tesisini açmaya hazırlanıyor.

4* Advent Technologies: Patras'taki üretim tesisinden yakında IPCEI ödüllü Kozani'deki elektrolizör üretim merkezine kadar, hidrojen devriminde Yunanistan'a bir rol sağlıyor.

Anılan oluşumların tümü bir kitapta buluşturuldu. Sektöre ve dünyaya örnek olarak sunuluyor. Bu örnekler, öncüler arasına girebilecek şirketlerimiz var. Zamanı gelince, ayrıntılarıyla konuşuruz.

+++++

Yine bizim çocuklar

A Milli takım, Galler deplasmanı öncesi Almanya’da Almanya’yı yenince müthiş gururlandık. 

Son olarak Bayern Münih-Galatasaray Şampiyonlar Ligi maçında, temsilcimizi evinde hissettiren gurbetçilerimiz, bunu milli takıma da sağlamışlardı. Grup ikinciliği için mucize arayan Galler, iyi başladığı maçta Bizim Çocukları geçemedi. Hakemin, lehimize yorumlanan hatalı kararları bunda etkili oldu yorumları ile birlikte, tarihte ilk kez bir eleme grubunu lider tamamladık. Maç öncesi temennimiz, Galler deplasmanından da keyifle dönmek, şampiyonaya ağız tadıyla gitmekti. Gerçek oldu. 

Biletini aldığımız Euro 2024’e korkulan, çekinilen bir ekip olarak gidiyoruz. 

Bir yandan ‘Bizim Çocuklar’a yeniden sarılmamızı sağlayan Montella’yı alkışlıyoruz, bir yandan klasik tartışmalarımıza dönmeyi başarıyoruz. Hemen, Kenan Yıldız’ı öne çıkaramayan Tolunay Kafkas’a saldırılar başladı. Kafkas, U19 milli takımında başarılı olamadı. Hak ettiği eleştirileri o dönem de aldı. Ama asıl çirkin iddialar Stefan Kuntz hakkında; Kenan’ı, “millilikte Almanya’yı tercih etsin” fikriyle milli takıma çağırmadığı öne sürülüyor. Herhangi bir insanın bu kadar alçalabileceğini düşünmüyorum. Her fırsatta eleştirilen TFF yönetimi, Başkan Mehmet Büyükekşi, bu süreçte alkışı hak ediyor. Bir de milli takım sorumlumuz (!) Hamit Altıntop sevincimize ortak olabilse!..