Yeşil dönüşümün yıldızı olacak yeşil hidrojen, AB ile ilişkilerde yeni ve değerli bir başlığa dönüşmüş durumda. AB’nin gözü bizden önce Kuzey Afrika’ya takılmış vaziyette.

Oysa, ortak başlatılan çalışmalar, değerli bir vizyon kazandırmıştı.

Örneğin, “Türk-Alman Enerji Forumu - Hidrojen Görev Gücü” kapsamında, yapılanlar. 2023 ortasında, Türkiye’deki hidrojen ekosistemi paydaşlarına sorular yöneltildi. Görüş öneri ve değerlendirmeler, toparlanıp Almanya ve AB ile paylaşıldı.

Ana hatlarıyla ortaya şu sonuçlar çıkmıştı:

a.       Yeşil hidrojenin üretimi, depolanması, taşınması, kullanımı ve sertifikalandırılması ile ilgili olarak Almanya’da uygulanan düzenleyici mevzuat ve teşvik mekanizmaları hakkında bilgi paylaşımı sağlanacak. 

b.      Türkiye’de yeşil hidrojen üretimine uygun bir “hidrojen üretim bölgesinin” belirlenecek. Bu bölgede kurulacak entegre bir hidrojen üretim ve depolama tesisi kuruluşu planlanacak. 

c.       Türkiye’de üretilecek yeşil hidrojenin Almanya’ya ihracatının yöntemleri (boru hatları, deniz yolu, amonyağa dönüştürülmesi, vb.) için finansal ve teknik analizlerin yapılması.

d.      Elektrolizör ve yakıt hücresi teknolojileri konuları öncelikli olmak üzere AR-GE çalışmalarına katkı sağlanması.

e.       Yeşil hidrojenin kullanılabilecek demir-çelik, ulaşım, petrokimya, kimya, gübre, cam, çimento gibi sanayi sektörlerinde faaliyet gösteren Türk yatırımcılarının eğitim ve benzeri programlar ile kapasite geliştirilmesi.

Çalışmalar ağırlıklı olarak bilgi paylaşımı hedefli. Gerek Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır gerekse Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, birden fazla yönüyle konuyu dikkatle takip ediyor. Şimdi ülkemizdeki sürece ivme katacak hamle zamanı: Yeşil hidrojene ait özel bir otorite oluşturulmalı.  

-----------

AB’nin hidrojen atakları 

Avrupa Birliği, yeşil dönüşüm adımlarını kararlılıkla uygulamaya sokuyor. Yenilenebilir enerji bu alanın lokomotifi, yeşil hidrojen de en değerli hedef olarak konumlanıyor. Çünkü fosil yakıtlardan çıkış, 2050 net sıfır hedefi için zorunluluk.

Özel sektörün yükünü hafifletici her adımda, kamu kararlılığı ortaya konuyor. Son olarak kamu ihale prosedürlerinde sürdürülebilirlik ve esnekliğe katkı için çalışma yürütülüyor. 

Elektrolizörler ve yakıt hücrelerini de içeren hidrojen teknolojileri, yalnızca teknoloji alımı için değil aynı zamanda iş sözleşmeleri ve imtiyazlar için de çalışmaya dahil ediliyor. Yasayla tanımlanmış bulunan çevresel sürdürülebilirlik kriterlere zemin oluşturuyor.  

Hydrogen Europe, AB’nin yeşil hidrojen ekosisteminin vizyonunu belirleyen, bilgi üreten ve paylaşan kurum. Fiyat dışı kriterlerin rekabetçi mekanizmalardaki etkisini de değerlendiriyor. Böylesine ciddi, kapsamlı ve hızlı gelişmeler yaşanırken, Türkiye’nin bu konuyu öncelikli alanlardan birine dönüştürülmesi zaruridir.

----------

Yerseniz ‘kurtaran’ seçimi

Bir TFF seçimi tutturduk gidiyoruz. “Mehmet Büyükekşi yönetimi gidecek, dertler bitecek!” yaklaşımı, Türk futbolunun topyekûn kurtuluşu gibi gösteriliyor.

Oysa mesele mevcut yönetimden önce, anlayışın güncellenmesi gerektiğidir.

Ne yaparsa yapsın kimse taraftar gömleğini çıkaramıyor. 

Böyle ‘tarafkör’ bakınca da herkes kendi lehine işlerde kör, aleyhine her kararda ‘adil’ oluveriyor. Genel durumun failleri, her fırsatta seçim isteyen, her seçimde ortada dolaşan ve genelde yönetici olmayanlar. Sorumluluk, şeffaflık, hesap verebilirlik ve adil yönetim olmadıkça bu durumun değişeceği de yok. 

Büyükekşi yönetimi gitse kaç yazar! Futbol esnafı, çoktan futbol iş adamlarına dönüştü bile. 

----------

Sporun zirvesinde duyarlılık var

Spor, sığ tartışmalarla boğulmayacak kadar değerli bir kavram. Zirvesinde de olimpizm var. Paris 2024’e 100 gün kala olimpiyat meşalesi yandı. 

1928 Amsterdam’dan bu yana yaşanan gelenekle, oyunları taçlandırıyor.

Ama Paris 2024’ün çevre duyarlılığı, bunu çok daha yukarı taşıyarak sporu onurlandırıyor.

Fransa bir spor ülkesi. ’98 Dünya Kupası finalinin oynandığı Stade De France, Paris’te Saint Dennis adlı bir muhitte. Burada, olimpiyat için yapılan su sporları kompleksi, bütün dünyaya örnek olacak nitelikte.

Çünkü tesis, aynı zamanda dev bir güneş enerjisi çiftliği. Türkiye’de sadece Galatasaray, Enerjisa Üretim iş birliği ve sıfır maliyet ile stadının üzerine güneş panelleri koydu. Nedense, TFF’nin kulüpler için oluşturduğu Güneş Enerjisi Santrali projesi raf kaldırıldı.

Fransa, yeşil dönüşüm sürecinde bir dizi karar aldı ve uyguluyor. Mesela, tüm yeni kamu binaları yüzde 50 ahşap veya diğer biyo-malzemeler kullanılarak yapılacak. Yeni su sporları merkezi, bu projenin amiral gemisi olarak tanımlanıyor.

18 metre genişliğindeki çarpıcı bir yaya köprüsüyle ünlü Stade de France'a bağlanan bu bina, tamamen ahşaptan yapılmış dünyanın en büyük asma çatısına sahip. Bunun üzerinde tüm binaya yetecek kadar enerji sağlayacak 5.000 m2'lik dev bir güneş enerjisi çiftliği bulunuyor. İçeride restoran, bar ve girişlerdeki tüm mobilyalar, inşaat alanı ve yakındaki diğer yıkım alanlarından gelen ahşap atıklarından yapılıyor. Tüm seyirci koltukları yeni tasarlandı ve Saint-Denis'teki okullardan toplanan yüzde 100 geri dönüştürülmüş plastikten yapıldı.

Büyük özen gösteriliyor çünkü Paris 2024'ün hedefi, ultra düşük karbon ayak izine sahip yapılar inşa etmek. IOC Başkanı Thomas Bach, Birleşmiş Milletler'in (BM) sporu BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG'ler) için önemli bir kolaylaştırıcı olarak ilan ettiğini hatırlatıyor ve şöyle diyor: 

“Paris 2024'ün vizyonu, Oyunlar başlamadan önce bile meyvelerini verdi. 

Çok güçlü bir sosyal miras oluşuyor. Okul çocuklarına, kadınlara, engellilere, yaşlılara, daha az aktif veya sosyal olarak dışlanmış gruplara öncelik verilen aktiviteler üretiliyor. Kapsayıcılık uygulanıyor. 50 milyon Euro’ya yaklaşan bütçe 1.100'den fazla sosyal proje gerçekleştirildi.

IOC, kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur. Gelirinin yüzde 90'ından fazlasını dünya sporuna dağıtır ve bu rakam her gün 4,2 milyon ABD dolarına eşdeğer bir miktardır.

Sığ tartışmalardan uzakta, büyük ve duyarlı bir spor dünyası var; sürdürülebilir gelecek için.