Dolar $
32.42
%-0.32 -0.1
Euro €
34.96
%-0.34 -0.12
Sterlin £
40.51
%-0.75 -0.3
Çeyrek Altın
4092.28
%0.61 24.65
SON DAKİKA

Kullanılamayan fonlar

Ülkemizde bir çok dış fon imkanı var. Bizim de Varlık fonumuz var. Hanımlar için ayrı gençler için ayrı yeni işyeri kurmak isteyenler için ayrı fonlar var. Aklınıza ülke yararına bir proje fikri gelirse bunu da size uygulatacak fonlar da var. Ama düşündünüz mü hiç, almamız gereken fonları biliyor ya da kullanıyor muyuz.

Bir dönem İPTV için yazılım şirketim vardı. Binlerce televizyon kanalını internet üzerinden evlere ulaştırabileceğimiz bir projeydi. Bilhassa Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan farklı ülke insanlarının kendi ülke kanallarını izlemeleri için güzel bir proje idi. Tabii bence. Bu iş için fon aradık ama bir türlü bulamadık.  Kendi imkanlarımızla da sürdürülebilir olamadı. Bu işi yapmaya 1999 yılında başlamıştım. Şimdi her yerde var. Ama benim değil. Neyse bunu anlatmamım nedeni fonların ne kadar gerekli olduğu. 

Ben düşünüyorum ki; Cumhurbaşkanlığına bağlı, tüm ülke insanını ilgilendiren, taraf gözetmeyen projelere destek olacak bir fon başkanlığı kurulsa ne güzel olur. Çünkü bir çok yatırımcı ve iş kurmak isteyen kişiler nereden hangi fonu alacak, nasıl baş vuracak, kaç para alabilir bilmiyor. Oysa böyle bir başkanlık olsa yurt dışından gelen tüm bağış, destek, hibe ve fonlar orada toplansa. Hak edene hakkını verseler ve ülkemizde yeni yeni projeler yapılsa yararlı olmaz mı?  Hem böyle olunca bilmeden iade edilen fonları da kullanmış oluruz. Durum böyle olunca da gençler için yeni bir iş kolu da çıkar ortaya. Proje yazarlığı. Ne dersiniz, en az iki dil bilen zımba gibi gençlerle güçlü projeler oluşturup başarılı olamaz mıyız. 

Bir de ülkelerin oluşturdukları varlık fonları var. Bunlar bir ülkenin elinde bulunan fazla tasarrufları ekonominin uzun dönemli istikrarı için, krizlere karşı korunması ve gelecek kuşakların refahını artırma hedefine dönük yatırımlar yapmak için kullanılıyor. Bu nedenle ülke varlık fonları, ya Çin gibi ödemeler dengesi önemli ölçüde fazla veren ve yüklü miktarda döviz rezervine sahip ülkeler tarafından ya da Norveç veya Körfez ülkeleri gibi petrol ve doğalgaz ihracatçısı ülkeler tarafından kuruluyor. İstikrarlı şekilde bütçe fazlası veren veya sosyal güvenlik sistemi fazla veren ülkeler de benzer şekilde ülke fonları kurabiliyorlar. Ödemeler dengesi fazlasından, bütçe fazlasından veya doğal kaynak ihracatından elde edilen gelirle yaratılan tasarrufların verimli ve uzun vadeli olarak en iyi şekilde değerlendirmek en büyük hedef. Öte yandan, bugünkü tasarruf fazlasını hemen harcamalara yönlendirmek yerine, en iyi şekilde değerlendirerek gelecek kuşakların refahına katkıda bulunmak. Bu konuda bizden sonraki jenerasyon inanıyorum ki hep bizi suçlayacak. En azından onlara bir faydamız olabilir bu vesileyle. 

Varlık fonu kuran ülkeler temelde ifade ettiğim gibi, tasarruf fazlası olan ülkeler. Onların tuzu kuru. Türkiye’nin ise tam tersine tasarruf açığı var. Gelecek nesiller bizden ne bekleyecekler ne bulacaklar. Varlık fonu kuran ülkelerin çoğu enerji ihracatçısı, Türkiye enerji ithalatçısı. Varlık fonu kuran ülkelerin yüklü döviz rezervleri ve doğal kaynak ihracatına bağlı yüklü döviz girişleri var. Türkiye’nin döviz rezervleri kendi ekonomisini çevirebilmek için bile yeterli düzeyde değil ve kronik olarak cari açık veriyor. Bu nedenle dünyada varlık fonu sahibi ülkeler, varlık fonunu ellerindeki fonları dışarıda yatırıma dönüştürmek için kurarken, Türkiye Varlık Fonu (TVF) esas olarak dışarıdan borç alabilmek için kuruluyor. Ülke fonları temelde ülke dışında yatırım yapmak için kurulurken, TVF’nin ana işlevi iç piyasaya finansman sağlamak. Anlayacağınız biz fonu olan ülkeleri yakalayıp onları ülkemizde yatırım yapmalarını sağlamak. Böylece fonlar oluşturmak. 

Ülkemizde fon üretebilmek için kurum ve kaynaklardan bazılarının bir bölümünün Türk Varlık Fonuna aktarılması gerekiyor. Mesela Ziraat Bankası, Halk Bankası, Borsa İstanbul, Türk Hava Yolları, Botaş, Türk Petrolleri, TÜRKSAT, Türk Telekom, PTT, ÇAYKUR, Millî Piyango, Türkiye Jokey Kulübü ve kamu Arsalarının bir bölüm bütçeleri,  Eti Maden şirketinin yüzde yüzü varlık fonuna dahil edildi. 

Ama bizim bireysel olarak da kullanamadığımız Avrupa Birliği hibe fonu var.  Yöresel kültüre, yöresel zanaatlara ve sanatsal çalışmaları desteklemek için proje anlamıyla maddi ve manevi destekleme projesini kullanalım. En doğal hakkımız bu Fonlar.