Niyet beyanı, temiz hidrojen sertifikasyon programlarının karşılıklı tanınmasına yönelik çalışmaları kolaylaştıracak ilk adım. İklim hedeflerine ulaşmak için yeşil dönüşüm şart. Dönüşüm başladı, hızla gelişiyor. Enerji, öncelikli sektör, yıldızı da yeşil hidrojen.

“Yenilenebilir ve düşük karbonlu hidrojen ve hidrojen türevlerine ilişkin sertifikasyon programları” artık uygulanmaya başlandı. Bu programların karşılıklı tanınmasına ilişkin bildirge, anahtar rolde görülüyor. Öncelikle, küresel bir Pazar kurulması amaçlanıyor. 

Ulusal olarak "düşük karbonlu hidrojen" yerine "temiz hidrojen" terimini kullanan Amerika Birleşik Devletleri, bu belgede ve diğerlerinde "düşük karbon" terimini yenilenebilir enerji, nükleer enerji veya karbon yakalama ve depolama ile üretilen hidrojeni de kapsayacak şekilde açıklıyor. Bu nedenle doğal gaz da dahil olmak üzere azaltılmamış fosil enerjiyle üretilen hidrojeni kapsama almıyor. ABD, hidrojenin iklim etkilerine ilişkin sağlam bilimsel değerlendirmelerin önemini vurguluyor. 

Bildiride katılımcılar şu başlıkları öne çıkarıyor: 

Sürdürülebilir ekonomik büyümeyi ve yeşil sanayileşmeyi desteklerken, iklim değişikliğiyle mücadele etmek, küresel enerji geçişini hızlandırmak ve uluslararası enerji güvenliğini korumak için çok taraflı iş birliğinin arttırılması gerekmektedir.

Hidrojen ve türevleri, kimseyi geride bırakmayan, insan odaklı, net sıfır enerjiye geçişin bir parçası olarak küresel enerji ihtiyaçlarının karşılanmasında ve endüstrilerimizin karbondan arındırılmasında önemli bir rol oynayacaktır. 

Yenilenebilir ve düşük karbonlu hidrojen ve hidrojen türevlerinde küresel ticaretle karbondan arındırma fırsatlarının ve maliyet verimliliği kazanımlarının önü açılmalıdır.

İthalatı ve ihracatı ve uluslararası hidrojen pazarının geliştirilmesine ilişkin tamamlayıcı güçleri ve çıkarları daha da önde tutulmalıdır.

Sertifikasyonun şeffaflığı sağlayacak ve tüketici güvenini oluşturacaktır.

Japonya, G7 Başkanlığı sürecinde uluslararası standartlar ve sertifikasyonun önemini teyit etmiştir. Hindistan, G20 Başkanlığı'nda, "karşılıklı olarak tanınan ve birlikte çalışabilen sertifikasyon şemalarına" duyulan ihtiyacı vurgulamıştır.

Taslak Teknik Şartname (ISO/DTS 19870) Uluslararası Standardizasyon Örgütü tarafından COP28’de lansmanı yapılmıştır. Hidrojenin üretimi ve taşınmasıyla ilişkili sera gazı emisyonlarının belirlenmesine yönelik ISO metodolojisi gibi küresel olarak tanınan standartlar benimsenecek ve veya bunlarla tutarlılık dikkate alınacaktır.

Yeşil hidrojen pazarı, en önemli anahtarına kavuşmak üzere…

-----

COP28 günlüğü

Dünya, inlerce temsilci, izleyici, devlet, kurum, şirket ve STK’lar ile Birleşmiş Milletler İklim Konferansı (COP28) Dubai’de, insanlığın geleceği için buluştu. Zirvede yaklaşık 150 cumhurbaşkanı, başbakan, kraliyet ailesi üyesi ve liderler ısıya neden olan emisyonları azaltma planlarını açıkladılar ve genel olarak dünyanın iklim felaketini önlemek için dayanışmaya ihtiyacı olduğunu vurguladılar. İlk gün, savunmasız ulusların iklim değişikliğinin etkisiyle başa çıkmalarına yardımcı olmak için bir iklim felaketi fonu onaylandı. Ancak Küresel Durum Raporu mevcut çabaların 1,5°C hedefine ulaşmak için gerekenin altında kaldığını gösterdiğinden, taahhütlerin eylemlerle yerine getirilmesi zorunluluğu devam ediyor.

2. gün: Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, liderleri "yenilenebilir enerjiye adil ve eşitlikçi bir geçişi hızlandırmaya" çağırdı. Küresel ısınmanın bütçeleri çökerttiğini, gıda fiyatlarını şişirdiğini, enerji piyasalarını artırdığını ve yaşam maliyeti krizini beslediğini söyledi. 

3. gün, liderler bir araya geldi. Sağlık, yardım, iyileşme ve barış, ana temalardı. Bu temalar, yaşamları ve geçim kaynaklarını koruyan ve toplumun dayanıklılığını ve istikrarını destekleyen politikaları ve yatırımları artırmayı amaçlıyor. COP28 BAE İklim ve Sağlık Bildirgesi sunuldu, 123 ülke imzaladı. Bu beyan, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerini ele alıyor ve bunlarla mücadele etmeyi taahhüt ediyor.

4. gün, fosil yakıt endüstrisi ve iklim değişikliğinin halk sağlığı üzerindeki etkilerini tartışıldı.

Guterres, “Fosil yakıt endüstrisi nihayet uyanmaya başlıyor, ancak verilen sözler açıkça gerekenin altında kalıyor. Bilim açık: Küresel ısınmayı 1,5 santigratla sınırlamaya uygun bir zaman dilimi içinde fosil yakıtları aşamalı olarak ortadan kaldırmamız gerekiyor.” Sözleriyle 2015 Paris Anlaşması'nın belirlediği kilit hedeflerden birine atıfta bulundu

5. gün: Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)'nün eş liderliğinde tema "Ticaret Günü" idi. İlk kez COP zirvesinde ticaret başlığı yer alıyordu. Küresel liderler, iklim değişikliğine adil ve iddialı bir yanıt için ticaret politikası seçeneklerine ilişkin bir yol haritasının geliştirilmesi amacıyla birlikte nasıl çalışılması gerektiğini ele aldı. Cümleler hep “Düşük karbonlu çözümler” için sözleriyle başlıyordu. DTÖ yayını olan 10 maddelik "İklim Eylemi için Ticaret Politikası Araçları" açıklandı. 6. gün, Enerji, Sanayi, Adil Dönüşüm ve Yerli Halk temaları ele alındı. Tümü insanlık için ve taraflar, “az laf çok iş” düsturu ile buluşuyor.

------

İyilik çadırı

“Değerli konuklar, hepiniz çok şanslısınız, iyilik çadırı altındasınız. Ne mutlu bize, iyilerin arasından seçim yapıyor, iyilerin iyilerini seçiyor ve örnek olmaları için ödüllendiriyoruz”

Bu sözler, TMOK Fair Komisyonu Başkanı Erdoğan Arıpınar’a ait.

TMOK Başkanı Prof. Dr. Uğur Erdener, yöneticiler, üyeler, sporcular, ödül kazananlar ve medya mensupları ile Olimpiyatevi’nde yıllarca unutulmayacak bir ödül gecesi yaşandı. 

Komisyon, Fair Play düşünce ve davranışını ülke genelinde yayma ve benimsetme amacıyla var.  41 yıldan bu yana “İyiye, doğruya, güzele” sloganıyla hareket ediliyor. 

Uluslararası Fair Play Komitesi (CIFP) Başkanı Dr. Jenö Kamuti, CIFP Başkanlık Ofisi Yöneticisi Gabor Deregan şeref konuklarıydı. Başkan Kamuti’ye 60 yıldır sürdürdüğü çalışmaları nedeniyle Fair Play nişanı verilen gece, Feyziye Mektepleri Vakfı Işık Okulları Korosunun enfes performansıyla başladı. Değerli meslektaşım Emre Tilev’in harika sunuşuyla ödüller sahipleriyle buluştu. Şampiyon Trabzonspor’u, sahaya çıkarken alkışlarla karşılayan Hatayspor’a bir Antakyalı olarak ödül takdim etmek, anlatılması güç hisleri buluşturdu. Gecenin mimarı, sevgili dostum ve meslektaşım Remzi Yılmaz’ı da ayrıca kutlamak isterim. 

Ne mutlu ki, Türk Fair Play Hareketi’nin ben de bir parçasıyım. Ama unutmayın, sizler de içindesiniz. 

---------

Şampiyon zarafeti

Buse Naz Çakıroğlu, kibirden, egodan uzak muhteşem bir kimlik. Olimpiyat şampiyonu milli boksörümüz ile TMOK Fair Play Ödül Gecesinde sohbet ettik. Duygular öne çıkıyor mu ringde, kızgınlıkla vurduğun oluyor mu, diye sordum. Bir an düşünüp, daha önce yenildiğim biriyse, biraz kızgın vurabiliyorum, dedi. Örnek sorunca da, bir Bulgar rakibini söyledi. Bir kez yenilmiş. Sonra, Dünya Şampiyonasında, Avrupa Şampiyonasında, olimpiyatta hep yenmiş. Hep kazanmış. Demek hiç unutamamış o yenilgiyi. Unutamamış ve bir daha yenilmemiş. Güzel gülüşüyle, örnek bir şampiyon sporcu! Hep kazansın, hep gülsün…