Bu konuyla ilgili Ayetlerde de  “yeyin, için, fakat israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez.” (el-A'raf, 31) diyor. 

Yiyecek artıklarının tüketilmemesi küresel düzeyde gıda israfı sorununun da büyümesine neden oluyor. Birleşmiş Milletler’in raporuna göre dünya genelinde üretilen gıdanın yüzde 17’si israf oluyor. Öyle % 17 deyip geçmeyin. Bu yüzde 17 yaklaşık 1 milyar ton gıdaya denk geliyor.  Bu israfın yüzde 61’lik kısmı evlerde, yüzde 26’lık kısmı restoranlar gibi gıda hizmeti veren yerlerde ve yüzde 13’lük kısmı da perakende gıda satıcılarında meydana geliyor. Birleşmiş Milletler gıda israfını küresel düzeyde önlemek için çaba sergilerken, bir yandan da araştırmacılar daha tüketiciye ulaşmadan kaybolan gıda miktarını tespit etmeye çalışıyor.  Anlayacağınız bu son yıllarda küreselleşme, hava kirliliği, karbon ayak izi, sürdürülebilirlik derken nerelere geliyoruz. Yetkililer raporun tespit edilmesi zor bir problemin daha net tablosunu ortaya koyduğunu söylüyor. Yemediğimiz artık olarak bıraktığımız ya da sümtüklük edip yemeyeceğimiz kadar alıp tabakta bıraktıklarımız, hükümetleri bu konuda daha çok yatırım yapmaya zorluyor...

BM Çevre Programı’nın raporu kaleme alan uzmanlarından Clementine O’Connor, ‘‘Birçok ülke henüz gıda israfı miktarını, dolayısıyla da sorunun boyutunu bilmiyor’’ diyor.

Gıda israfının giderek daha çok kaygı uyandırmasının nedeni olarak üretim süreçlerinin çevreye maliyeti gösteriliyor. Rapor, evlerdeki gıda israfının yalnızca ABD ya da İngiltere gibi gelir düzeyi yüksek ülkelerle sınırlı olmadığını da gösteriyor.

Ohio State Üniversitesi’nden uzman Brian Roe’ya göre yoksul ülkelerde gıda israfının bir nedeni de evlerde buzdolabı gibi soğutma imkanlarının olmaması. Daha varlıklı ülkelerde insanlar dışarıda daha fazla yemek yiyebiliyor, bu da gıda israfının evlerden restoranlara kaydığını gösteriyor.

Roe, “bir alana bir bedava” kampanyaları ya da geri dönüşüm imkânlarının olmaması gibi kültürel değerlerin ve bazı politikaların da evde israfın nedenlerinden olduğunu söylüyor.

Cornell Üniversitesi’nden tarım ekonomisti Chris Barrett, bu nedenle evlerde gıda israfını önlemek için geniş kapsamlı sistem değişikliklerine ihtiyaç olduğunu kaydetti.

Gördünüz mü tabağınızda umarsızca bıraktığınız yemek kalıntılarının dünyaya ettiklerini.  Barrett gıda israfının nedenlerinden birinin de son tüketim tarihi olduğunu, ancak bu tarihlerin her zaman gıdayı tüketmenin güvenli olmaktan çıktığı tarihe işaret etmediğini söylüyor. Barrett’a göre gıda israfı kişilerin ellerindeki son kullanma tarihi geçmiş gıdaların israf edilmesiyle ortaya çıkıyor. Yani yavaş yavaş Pazar karışıyor. 

ABD’de gıda düzenlemelerinden sorumlu regülatörler üreticilere etiketlerdeki “… tarihine kadar satın”, “… tarihine kadar iyi durumda kalır”, “…tarihine kadar tüketin” gibi ibareleri netleştirmeleri çağrısı yaptı ve bu etiketlerin gıdaların zamanından önce atılmasına neden olabileceği uyarısında bulundu. Siz hiç etiketteki bu işaretlere ve uyarılara dikkat ettiniz mi? Ya da halkın kaçta kaçı ediyor. 

ABD Tarım Bakanlığı’nın tahminlerine göre dört kişilik bir aile her yıl bin 500 dolar değerinde gıda israf ediyor. Tarım Bakanlığı uzmanlarından Jean Buzby’e göre gıda israfını doğru şekilde ölçmek ise veri eksikliği gibi çeşitli nedenlerden dolayı zor. Buzby, ölçümü iyileştirmenin hükümetin israfla mücadele planında yer aldığını söyledi.

BM raporunu kaleme alan isimlerden Richard Swannell, gıdanın daha varlıklı ülkelerde bile birkaç nesil öncesinde israf edilemeyecek kadar değerli olduğunu söylüyor. Uzmana göre gıda israfının küresel düzeyiyle ilgili farkındalık oluşturmak, davranış biçimlerinin de değişerek eski dönemlerdekine yaklaşmasını sağlayabilir. Size son olarak israfı önlemek için bir kaç öneride bulunmak istiyorum. Alışveriş listenizi hazırlarken, haftalık bir yemek planı oluşturmak, ihtiyacınız olan miktarları not almak ve ev dışında yeme planınızı da dikkate almak, gıda israfını önlemeye yardımcı olabilir.

Ambalajlı gıdaların üzerinde yer alan “Son Kullanma Tarihi”ne dikkat edin. 

Tazeliğini kaybetmeye başlayan sebzeleri; çorba veya börek yapımında veya sebzeli omlet ile sebzeli makarnalar yaparak değerlendirebilirsiniz.

Yemekleri küçük porsiyonlarda servis edin, yeterli değilse tükettikten sonra biraz daha ekleyebilirsiniz. Çevrenizde, fazla yiyecekleri kabul edebilecek ve bunları ihtiyaç sahiplerine dağıtabilecek kurumlar olup olmadığını araştırabilirsiniz.

“Unutmayın Gıda israf edilemeyecek kadar değerli…”