Aslında bu işi çok iyi anladım. Ve de bu işten para kazanan birçok arkadaşım oldu. Bir tanesi de kendi kripto parasını çıkardı. Öylesine bir dünya olmasa böylesi heyecanlar olmaz. Türkiye'de kripto paralarla ilgili ilk adımı geçen Nisan ayında Merkez Bankası atmıştı. 30 Nisan'da yürürlüğe giren yönetmeliğe göre, kripto varlıklar ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamayacak. Ayrıca bu varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmette sunulamayacak. Böyle bir önlemi alan ülkemiz bu kripto dünyasında daha önceden bazı girişimlerde bulunmuş oldu. Ama Çin, geçen gün, tüm kripto para işlemlerini ve kripto para üretimini (mining) yasakladığını açıkladı. Bu karar, bitcoin ve diğer tanınmış kripto para birimlerinin değerinin düşmesine, kripto para ve blok zinciri bağlantılı hisselerin değer kaybetmesine yol açtı. Bunu nasıl açıklarız? Yani bir ülke bu işi yasaklayınca diğer ülkeler ya da kripto şirketleri neden para kaybediyor? Aslında bu soruyu bana Necmi amca sordu. Ben de peşine düştüm. Çin'in aldığı son kripto para yasağında farklı olan unsurlar nelerdi? Başladım araştırmaya. Karşıma ilk çıkan madde "yasadışı" olarak görülmesi. Çin Merkez Bankası, bankacılık, borsa ve döviz denetleme kurumlarının olduğu on kuruluş, "yasadışı" olarak niteledikleri kripto para faaliyetlerinin kökünü kurutmak için işbirliği yapma sözü verdi. Vaaay işi ciddi. Zaten Çin daha önce de dijital para birimlerine giderek daha sıkı kurallar koymaya başlamıştı bile. Kripto para ticareti yapmanın yasadışı olduğunu açıkladı ve bu faaliyetlerde bulunanları sert cezalara çarptırmayı planladığını kaydetti. Bir çok ülke, kripto paraları yasal bir ödeme aracı olarak tanımıyor. Bu günlere 2013 yılından geldik. Yaklaşık on yıl geçti ve şimdi ülkeler uyandı. Çünkü bu kripto para ile sınırlar kalkıyor ve Merkez Bankaları oyuncak gibi kalıyor. Ülkesiz paralar da bazı sorunlar yaratıyor. Bu nedenle mali hizmet firmalarının ve ödeme şirketlerinin dijital para birimleri için hesap açma, kayıt yaptırma, ticaret ve nakit paraya çevirme gibi işlemler yapması da yasaklandı.

Son bir yılda bitcoin ve diğer dijital para birimlerinin fiyatlarının artması kripto para ticaretini canlandırmış ve yatırımcılar, mevcut kurallara rağmen faaliyet göstermenin yollarını bulmuştu. Tüm bu gelişmeler, Pandeminin de etkisiyle Çin'in kendi resmi dijital para birimini geliştirerek dünyada kendi dijital parasını çıkaran ilk büyük ekonomi olmaya çalıştığı döneme denk geldi. Birçok Çinli yatırımcı faaliyetlerini yurt dışına taşıyan Çinli ticaret platformlarında dijital para işlemi yapmaya başladı. 

Bir yere yasaklar gelince biliyorsunuz delici pozisyonlar araştırılır. Sadece yurt dışı değil yine internet dünyasını kullanarak bulutta bir çok farklı ticarete imza attılıyor. 

Binance ve MXC gibi Çin odaklı döviz kurumları, Çinliler'in online hesap açmasına izin veriyor. Bu işlem sadece birkaç dakika alıyor. Bu kurumlar, Çin para birimi Yuan'ın kripto para birimlerine çevrilmesini de sağlıyor.

Bu tür işlemler bankalar ya da Alipay ve WeChat Pay gibi online ödeme kanalları üzerinden yapılıyor. Bu durum, yasadışı kripto para işlemlerini tespit etmek için kilit internet sitelerini ve hesaplarını hedef alan takip sistemleri oluşturuyor. Biz Mayıs ayında bazı yasaklar koyduk. Çin'in kararını açıklamasından sonra kripto para birimlerinin değerinde düşüş kaydedilse de bu gerileme, Mayıs ayında, Çin Devlet Konseyi'nin bitcoin üretiminin üzerine gideceğini açıklamasından sonra yaşanan düşüşe kıyasla daha hafif oldu. Çin, esas sınavı, kuralları çiğneyen platformları ve kişileri ortaya çıkarıp cezalandırma sırasında verecek. Bakalım dünya bunu nasıl karşılayacak? 

Ülkemizde Merkez Bankası kripto varlıkların bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerlerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları dolayısıyla yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz kullanılabilmesi, işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle risk barındırdığı vurguluyor.

Yazımın başında dediğim gibi bu işten büyük para kazananlar da kaybedenler oldu.