Yeni uydurduğumuz “bir kişinin çöpü diğerinin hazinesidir” bu söz aynı zamanda yeni mevcut alışveriş alışkanlıklarımızı da yansıtmaktadır. 

Geçen yıl geleneksel perakende ticaret serbest düşüşe geçerken, ikinci el pazarı hızlı bir büyüme yaşadı. Online tasarruf mağazası thredUP'tan alınan verilere göre, önümüzdeki beş yıl içinde 64 milyar dolara ulaşacağı ve (Fast Fashion) hızlı modayı geçeceği tahmin ediliyor. Sürdürülebilir kelimesi son yılın en çok duyulan kelimesi oldu. İşte bu hızlı Modanın da gözden düşmesinin nedenlerinden biri sürdürülebilirlik olacak.

Londra merkezli sosyal alışveriş uygulaması Depop’nun cirosu Nisan ve Haziran 2020 arasında ikiye katlanmış. 147 ülkede 27 milyon kullanıcısı olan uygulama Haziran ayında 1,6 milyar sterline Etsy şirketi tarafından satın alındı. Bence ucuza bile gitti denilebilir.  Temmuz 2020'de her dakika 20 yeni üye kaydı olduğunu düşünürseniz bana hak vereceksiniz.  Bu arada, kullanılan eşyalar arasında kıyafet kiralama uygulaması olan By Rotation şirketinin kullanıcı sayısı o zamandan beri yılda yüzde 425 artmış. Bu rakam 2021 yılının ilk altı ayı verilerine dayanarak verdiğimiz istatistiğin sonucu.  

Z kuşağı eskiden ana caddede ucuza alışveriş yapardı, şimdi alışverişler internetten yapılıyor. Depop'un Birleşik Krallık'taki aktif kullanıcılarının yüzde sekseni 26 yaşından daha genç. Mart ayında 216 milyon dolar toplayan Paris merkezli Vestiaire Collective ise, 11 milyon üyeye ve 20 ila 40 yaş arasında bir çekirdek müşteri tabanına sahip.  İkinci el tekstil kullanıcılarının çoğunluğu 18 ila 35 yaş arasında. Anlaşılan o ki yeni nesil ikinci elden kaçmıyor. 

Ayrıca İkinci el kullanıcıları bu ticaret için, önceden severek beğenerek aldıkları malları satarak para kazanmanın bir yolu olarak da görüyor. Kovid 19 nedeniyle evlerimizde kilitleme sırasında bu uygulamalar da bir büyük topluluk oluşturdu. Şirketler, insanların birbirleriyle bağlantı kurmaları, birbirlerinin çevrimiçi mağazalarını desteklemeleri ve birbirleriyle kıyafetleri satarak döndürmeleri için bir fırsat olarak gördü.

Herkes gelir sağlamak için kafasına Z kuşağını takmış. Halbuki bu jenerasyonun dışında da kazanılacak para var. Kiralama siteleri yalnızca çalışan profesyonellere, pazarlık avcılarına ve moda takıntılılarına hitap etmiyor, aynı zamanda ebeveynleri hedef alan girişimlerde de bulunuluyor. Bundlee ve thelittleloop, gibi şirketler bebek ve yürümeye başlayan çocuk kıyafetleri için kiralama hizmetleri sunuyor. Çocuklar çok çabuk büyüyor ve heba oluyor kıyafetler. Ama Whirli gibi şirketler de, müşterilerinin çocuk oyuncaklarını paylaşmasına olanak tanıyor. Kids O'Clock, çocuklar için ikinci el tasarımcı kıyafetleri kiralayan bir platform. Bizim ülkede pek fazla yaygın değil ama 2021'in başlarında piyasaya yeni şirketler girmeye başladı.  Perakendecilerden bebek malzemeleri, çocuk giyim ve kayak kıyafetleri gibi özel ürünler için bir kiralama teklifi sunmaya başladılar. Meşhur Laura Roso Vidrequin tarafından kurulan Net-A-Porter ve Moda Operandi şirketleri bu tip hizmetleri, evdeki israfı ve dağınıklığı en aza indirmenin yanı sıra kullanıcıların paradan tasarruf etmesini de sağlıyor.

“Harcamalarımız konusunda akıllı olmak istemekte utanılacak bir şey yok. İkinci el burada müsrifliği önlüyor”

Geleneksel moda markaları pandemiden sonra kendilerine yeniden yer tutmaya çalışırken, tüketiciler sürdürülebilirliğe ve paranın karşılığına giderek daha fazla değer verdiğinden, rekabetçi kalabilmek için yeni bir dizi kurala uyum sağlamak zorunda kalacaklar. Phan, “Bu, bir tür mülkiyet tezine doğal olarak karşı çıkıyor ve daha fazla paylaşımlı tüketim biçimine dönüşüyor” diyor. “Tüketici davranışlarında köklü bir değişikliğin eşiğindeyiz.” 

Bakalım nasıl olacak. Babalarımızın dedelerimizin anlattıkları “biz pantolonları bir müddet sonra tersine çevirip yeni gibi giyerdik” sözü geri mi gelecek? Belediyelerin sokak aralarına koydukları kıyafet kumbaraları ne kadar işe yarıyor? Sonucu bize pek bildiremiyorlar ama yerine ulaştığına inanıyorum. Tutumlu olmak bir meziyet. Malımıza sahip çıkmak da lazım. İsraf haramdır. Bunları düşünüp lütfen atacağınızı değerlendirin. Bunları kiralamakla ya da hibe etmekle uğraşmak istemezseniz verin Belediyeye değerlendirilsin.