Bazı ekonomi dergileri 2024 kapaklarını okurlarının görüşlerine sunmaya başladılar. Strateji uzmanları da başladı yorumlamaya. Herkes boruya farklı taraftan baktığı için yorumlar da farklı oluyor.  Sizi bilmiyorum ama piyasa analizcilerinin beklentisine bakarsak 2024'te izlenecek olaylar konusunda şöyle bir derleme yapabilirim diye düşünüyorum. 

2023 savaş yılı oldu. Zaten, Pandemiden sersemlemiş çıkan dünya bir de bu savaşların ekonomisi ile iyice sarsıldı. Silahlı çatışmalardaki artış, küresel enerji kaynakları haritasının yeniden çizilmesi ya da yapay zekadaki hızlı ilerleme bu yıla damgasını vurdu. Dünya akıllara durgunluk veren bir hızla değişiyor. Orta Doğu'daki durumdan elektrikli araçların benimsenmesine ve farklı dünyalarla ilgili bilgilerin yavaş yavaş ortaya çıkması Meta evrenlere kadar her şey bir veya iki yıl öncesine göre çok farklı görünüyor. 

Peki taze taze önümüzde bekleyen 2024 yılı bize neler sunmaya hazırlanıyor. Geleceği tabii ki bilemeyiz. Ben müneccim de değilim. Ama, bu yıl başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere  dünyanın her yerinde, her zamankinden daha fazla seçmenin katılacağı seçimler, demokrasinin küresel durumuna ışık tutacak. 2024 yılında yaklaşık 4,2 milyar insana, yani ilk kez küresel nüfusun yarısından fazlasına ev sahipliği yapan ülkelerde 70'ten fazla seçim yapılacak. Ancak her zamankinden daha fazla oylama olsa da, daha fazla demokrasinin olmasını beklemiyorum. Çoğu seçim ne özgür ne de adil olacak. Bu yıl da bence çok şaşıracağız. Dünyaca meşhur Ekonomi dergisi de bu durumu çizdiği kapak şemanın ortasına koymuş. Bir de ABD’de başkan değişirse her şey farklı olabilir. Küreselci düşünce ile vatansever düşünce arasında kavga da sürecek gibi. Donald Trump seçimi kazanırsa Ukrayna’nın da dünyanın da durumu farklı olabilir. 

Biliyorsunuz bir kaç aydır İsrail'in Filistin’e saldırısı bölgeyi altüst etti. Dünyanın Filistinlilerin durumunu görmezden gelmeye devam edip etmeyeceği, İsrail’in durumu da bu seçimlere bağlı olabilir.  Bizim de yanı başında olduğumuz daha geniş bir bölgesel çatışmaya mı dönüşecek yoksa barış için yeni bir şans mı olacak? 2024 yılında bu konu merakla bekleniyor.  

Aşırı gerilmiş süper güç Amerika için bu aynı zamanda daha karmaşık ve tehditkar bir dünyaya uyum sağlayıp sağlayamayacağının da bir sınavıdır. 

2024 böyle sorunlarla geliyor kapımıza. Biz ülke olarak Asya’ya gözümüzü yönümüzü çevirerek ekonomik ve enerji konusunda bütünlük sağlamalıyız. Böylece bölgesel güç olarak var olabilmek de mümkün olacak. 

Çin'in ekonomik büyümesi yavaşladıkça, Tayvan konusunda gerilimler yükseliyor. Amerika, Çin'in ileri teknolojilere erişimini sınırlamaya çalışırken bu bölgede beklenen soğuk savaş başlayacak gibi görünüyor. 

Bulunduğumuz Coğrafya bize birçok güzellikleri yaşatırken bazen de bizi gereğinden fazla zorluyor. Temiz enerjiye geçiş, yeni yeşil süper güçlerin ortaya çıkması ve enerji kaynakları haritasının yeniden çizilmesi gündemde. Lityum, bakır ve nikel çok daha fazla önem taşırken, petrol ve gaz ile bunların arzına hakim olan bölgeler daha az önem taşıyor artık. Biz bu durumda neredeyiz. Bor madeni konusunda 2024 yılı bize de bir getiri sağlayacak mı acaba?

Yapılan araştırmalar ve çalışmalar yeşil kaynaklara yönelik rekabeti, jeopolitiği ve ticareti yeniden şekillendiriyor. Belki bu yıl beklenmedik kazananlar ve kaybedenler ortaya çıkacak.  Anlaşıldığı gibi 2024 yılında ekonomik bir belirsizlik var. Batılı ekonomiler 2023'te beklenenden daha iyi performans gösterdi ancak henüz durum kontrolden çıkmış değil ve faiz oranlarının "daha uzun süre yüksek" kalması, resesyonlardan kaçınılsa bile hem şirketler hem de tüketiciler için sıkıntılı olacak. Bu arada Çin deflasyona düşebilir. 2023 yılında bizi saran Yapay zeka 2024 yılında çok daha fazla hayatımızın içinde olacak. En iyi düzenleyici yaklaşım ve “varoluşsal risk” konusundaki tartışmaların yerleşik şirketlerin yararına bir yem olup olmadığı konusundaki tartışmalar 2024 yılında yoğunlaşacak. Beklenmedik kullanımlar ve suistimaller ortaya çıkmaya devam edecek. Yapay zekanın istihdam üzerindeki etkisi ve seçimlere müdahale potansiyeli konusunda çok sayıda endişe var. Bakalım bu önümüzdeki yıl bize neler getirecek.