Dünyanın değişik ülkelerindeki piyasa ve ekonomi yorumcularına göre, 2023 yılında dünyanın en büyük ekonomileri sırasıyla ABD, Çin, Japonya, Almanya ve Hindistan kabul ediliyor. Bu ülkelerin yanı sıra, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Kanada ve Brezilya da en büyük 10 GDP ülkesi arasındaydı. Bu ülkelerin GSYİH verilerine göre, en iyi performans gösteren ekonomi ABD idi. ABD, 2023 yılında 26,954 milyar dolarlık bir GSYİH ile küresel ekonominin yüzde 23,9’unu oluşturuyordu.

Küresel büyüme 2022 yılında yüzde 3,5’ten 2023 ve 2024 yıllarında yüzde 3,0’a düşecek. Enflasyonla mücadele etmek için merkez bankalarının faiz oranlarını artırması ekonomik faaliyet üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor. Küresel başlık enflasyonunun 2022 yılında yüzde 8,7’den 2023 yılında yüzde 6,8’e ve 2024 yılında yüzde 5,2’ye düşmesi bekleniyor.

The Guardian’a göre, ABD ekonomisi 2023 yılının üçüncü çeyreğinde neredeyse iki yılın en hızlı tempoda büyüdü. Sıkı işgücü piyasasından kaynaklanan yüksek ücretler, tüketici harcamalarını güçlendirdi. ABD, 2023 yılında yüzde 1,6’lık bir yıllık GSYİH büyüme oranına ulaştı.

Bu yazıyı yazarken bir ülke ekonomisinin performansını ölçmenin GSYİH, kişi başına düşen GSYİH, GSYİH büyüme oranı veya diğer göstergeler gibi farklı yolları araştırdım. IMF verilerine göre 2023 yılında GSYİH sıralamasında ilk beş ülke ABD, Çin, Japonya, Almanya ve Hindistan oldu demiştik. Ancak GSYİH tek başına bir ülkedeki insanların yaşam standardını veya refahını yansıtmaz. Kişi başına düşen GSYİH, GSYİH'yi nüfus büyüklüğüne bölen başka bir ölçüdür. Bu metriğe göre 2023 yılında ilk beş ülke İsviçre, İrlanda, Norveç, Lüksemburg ve Singapur oldu. GSYİH büyüme oranı, bir ülke ekonomisinin ne kadar hızlı büyüdüğünü veya daraldığını gösteren bir başka ölçüdür. Bu metriğe göre ise 2023 yılında ilk beş ülke Libya, Guyana, Maldivler, Bangladeş ve Etiyopya oldu. Anlayacağınız bir elinizdeki parmakları ondan başlayarak geri sayarsanız 6 çıkar. Öbür elinizde de 5 parmak var toplayın 11 çıkar. 

Gördüğünüz gibi, farklı ölçümler dünyanın en iyi ekonomilerinin farklı sıralamalarını verebilir. Bu nedenle tek bir ülke ismiyle cevap vermek pek kolay değil. Ancak CEOWORLD dergisinin GSYİH, kişi başına düşen GSYİH, GSYİH büyüme oranı, enflasyon oranı, işsizlik oranı ve iş yapma kolaylığı gibi çeşitli faktörleri dikkate alan analizine4 göre 2023'ün en iyi performans gösteren ekonomisi ABD oldu. Amerika Birleşik Devletleri en büyük GSYİH'ye, ilk 10 ekonomi arasında kişi başına en yüksek GSYİH'ye, G7 ülkeleri arasında üçüncü en yüksek GSYİH büyüme oranına, G20 ülkeleri arasında en düşük enflasyon oranına, G7 ülkeleri arasında ikinci en düşük işsizlik oranına sahip ülkeydi. 

2023 yılında neredeyse tüm uzmanların bir küresel resesyon beklediğini biliyoruz. Ancak, evdeki hesap ile çarşı aynı olmadığı görülüyor. Gayri Safi Milli Hasıla dünya geliri yüzde 3 arttı.  İş piyasasının da beklenenden daha fazla direnç gösterdiği günler yaşadık bu yıl. Artık dünya ülkelerinde enflasyonun yavaş yavaş düştüğüne ve borsaların yüzde 20 yükseliş yaptığını görüyoruz. 

Geçen gün İngilizlerin ünlü ekonomi dergisi, "çoğunlukla varlıklı" olarak nitelediği 35 ülkede yaptığı incelemede, ülkelerin 2023 yılındaki ekonomi performansını çekirdek enflasyon, enflasyon genişliği, gayri safi yurtiçi hasıla, istihdam ve hisse fiyatları üzerinden değerlendirdi.

Uzun yıllar boyunca kötü ekonomi yönetimi ve finansal krizlerle anılsa da Yunanistan, geçen sene olduğu gibi bu sene de değerlendirmenin şampiyonu oldu. Değerlendirmeye göre Yunanistan'ın çekirdek enflasyonundaki artış yüzde 3.4 görünürken, enflasyon genişliğinde yüzde 13.3 düşüş kaydedildi. Ülkenin GSYH'sinde ise yüzde 3.3 büyüme gösterdiği kayıt edildi. 

Türkiye, sıralamada 15. sırayı Estonya ile paylaştı. Türkiye'nin çekirdek enflasyonunun 2023'te yüzde 69.5, enflasyon genişliğinin eksi yüzde 6.7 olduğunu belirtti. Ülkenin GSYH'sinde 3,3 büyüme, istihdamda ise sadece yüzde 0.1'lik bir artış gösterdi. Türkiye'de hisse fiyatlarında ise yüzde 20.6'lık bir artış görüldü. 2024 çok daha iyi geçsin İnşallah.