Dolar $
32.45
%-0.2 -0.06
Euro €
34.77
%-0.61 -0.21
Sterlin £
40.59
%-0.5 -0.2
Çeyrek Altın
3993.35
%0.03 1.12
SON DAKİKA

Ekonomide 2020'nin ilk ayları

Ocak ayında ekonomi alanında yaşadıklarımızı düşünürsek eğer bizi en çok merak ettiren konu doların durumuydu. İhracattaki gelişmeler ve Borsa daha az konuşuldu. Yapılan birçok araştırmayı okudum. Bunlardan biri de Medya Takip Merkezi'ydi. Ekonomi dünyasının nabzını açıkladığı bir raporla duyurdu. Açıklanan rapora göre Dolar kuru, 2020 yılının ilk ayında en çok konuşulanlar arasında öne çıktı demiştim. Yeni yıla 5,31 civarında başlayan dolar, ayın son işlem gününü 5,97 seviyelerinde kapatırken, medyada 212 bin 288 habere yansıdı.

Ayın başka bir kazandıranı da borsa oldu. Bir şaşırtıcı konu da ihracat rakamları. İhracat Cumhuriyet tarihinin en iyi Ocak ayı performansı oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı 2019 yılı Ocak ayı finansal yatırım araçlarının verilerine göre, en yüksek aylık reel getiri, BIST 100 endeksinde gerçekleşti. Borsa İstanbul BIST 100 endeksinde 122.482,43 puanla tüm zamanların en yüksek seviyesini görürken, kapanış rekorunu da 121.423,30 puana taşımış oldu. Borsa İstanbul yaşadığı çeşitli gelişmelerle medyada 42 bin 727 haberde yer aldı.

İthalat hacmi, Türkiye ekonomisindeki hareketlenmeye bağlı olarak, geçen yılın ocak ayına oranla yüzde 19 artarak 19.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ocak ayı ihracat rakamlarını açıklayan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, ihracatın yüzde 6.1 artış ile 14 milyar 765 milyon dolar olduğunu ve bunun Cumhuriyet tarihinin en yüksek ocak ayı ihracatı olduğunu belirtti. 12 aylık ihracatta 181.6 milyar dolara ulaşılırken, ayın ihracat lideri ise 2.4 milyar dolarlık ihracat ile otomotiv sektörü oldu. Medyada 104 bin 260 habere yansıyan ihracat listenin ikinci sırasında yer aldı.

Tüketici fiyat endeksi Ocak ayında yıllık yüzde 12,15 rakamına ulaşırken, aylık olarak ise yüzde 1,35 arttı. Enflasyonun açıklanması ile birlikte ay boyunca fiyatı en çok artan ürünler de belli oldu. Patlıcan yüzde 81,46’lık fiyat artışıyla Ocak ayının zam şampiyonu oldu. Ama kışın tam ortasında Patlıcan yiyeceksen de o patlıcan zam şampiyonu olur. Sen yazın gör patlıcanın fiyatını derler adama. Merak ederseniz en çok artış yaşanan ikinci ürün ne diye, yüzde 35,81 ile domates, üçüncü ürün ise yüzde 30,90 ile mandalina oldu. Burada şaşıracağımız konu Mandalina fiyatı. Ülkemizin en çok üretimini yaptığı yurt dışına sattığı ürün, bizim enflasyon hanemizi olumsuz etkiliyor. Ay boyunca bin 254 habere yansıyan zam, listede kendine yirmi birinci sırada yer buldu.

İşte ülkemizde durum böyle geçti yeni yılın ilk ayında. Peki, Avrupa'da neler oluyor diye merak ediyor musunuz? Bütçe savaşları başladı bile. İngiltere'nin bloktan ayrılmasının ardından (Brexit) Avrupa Birliği'nde (AB) bütçe savaşları başlıyor. Almanya'dan sonra birliğin en büyük ikinci ekonomisi olan İngiltere, şimdiye kadar AB'nin politikalarını, programlarını ve yönetimini finanse eden uzun zamanlı bütçe 'Çok Yıllı Mali Çerçeve'ye (MFF) önemli katkılar sağladı. Mevcut MFF 2021 yılı itibariyle sona erecek ve yerine derhal bir yenisinin hazırlanması gerekiyor. Ancak eski AB Bütçe Komiseri Günther Oettinger'a göre, AB yeni döneme müthiş bir bütçe boşluğuyla giriyor. Oettinger, Brexit'in AB bütçesinde yıllık 12 ila 15 milyar euroluk boşluk bırakacağını söylüyor. Bu nedenle bütçe tartışmaları giderek ısınıyor. Parlamentonun Avrupa Halk Partisi grubundan Siegfried Mureșan, "AB bütçesinin küçülmesi gerektiğini söyleyen üye devletler var, ancak AB'den daha fazlasını yapmasını bekliyorlar, bu ciddi bir duruş değil" şeklinde konuşuyor. Yani pazar karışıyor Avrupa'da. Avrupa Parlamentosu üyelerinin çoğunluğu, tüm Avrupa Birliği gayri safi milli gelirinin yüzde 1,3'üne denk bir bütçe talep ediyor. Ancak "tutumlu beşli" olarak adlandırılan Avusturya, Danimarka, Almanya, Hollanda ve İsveç, Brexit sonrası AB'nin küçülen boyutunu yansıtmak için bütçeyi yüzde 1 oranında sınırlamak istiyor. Bu kargaşa bana hey 15’li onbeşli türküsünü hatırlattı. Çünkü AB'nin 15 üyesi, Brexit sonrası 'acil bütçe anlaşması' çağrısı yaptı. Öte yandan ise, "Uyum Dostları" olarak adlandırılan ve uyum fonlarından en çok yararlanan 15 diğer ülkeyse bu önemli kesintileri reddediyor.

Sonuçta, üye devletlerin er ya da geç hazırlaması gereken anlaşmayı salt çoğunlukla kabul edecek ya da reddedecek bu sonucu biz de sabırla bekliyoruz.