Covid artık olağanüstü bir süreç olmaktan çoktan çıktı. Gelişmiş ülkeler tarımdan sanayiye tüm faaliyetlerini covide göre planlıyor. Covid ve iklim değişikliğinin etkileri tarımsal süreçleri olumsuz etkiliyor, söz konusu etkilerden tarımı arındırmanın yolu teknoloji, risk yönetimi, tarım sigortası.

Türkiye’nin tarım sigortası karnesi epey zayıf. Sağlık/ trafik/ yaşam sigortaları gibi tarım sigortaları da gelişmiş ülkelerde çok yaygın. Türkiye’de 2005 yılında Tarım Sigortaları Kanunu çıkartıldı. 2006 yılında Tarım Sigortaları Havuzu ile birlikte TARSİM faaliyete başladı.  

İklim değişikliği, sel felaketleri, hayvansal ve bitkisel zararlılar, hastalıklar, yangınlar, sosyal riskler kısaca; olağan dışı koşullarından tarımsal faaliyetleri korumak, çiftçinin gelir kayıplarını önlemek için kurulan tarım sigortası, son günlerde oldukça zorlu dönemler yaşıyor. Risklerin oluşma oranı ve boyutu geçmiş yıllara göre yüzlerce kat arttı.

Türkiye’de istihdamın yaklaşık %20’si tarımda. Tarımsal GSYİH’nın genel GSYİH içindeki oranı azalmakla beraber % 7.4 düzeyinde gelişmiş ülkelerde çok daha düşük. Hem istihdam açısından hem de ekonomiye katkısı bakımından tarımın risklere karşı korunması gerekiyor. Tarımın sürdürülebilirliği artık sadece tarım yapan çiftçilerin sorumluluğu değil. Tam bağımsızlığın yolu tarım ve gıdada tam bağımsızlık. İhracat kısıtlamaları, gıda savaşları tarımda dışa bağımlı ülkelerin diğer sektörlerdeki gücünü de olumsuz etkiliyor.

Gelişmiş ülkeler tarımda teknoloji kullanıyor riski azaltıyor, verimi artırıyor. Daha az insanla daha değerli ürünler üretiyor. Havadan sudan daha az etkileniyor buna rağmen tarım sigorta oranları daha yüksek. Gelişmekte olan ülkelerde iklim değişikliği kaynaklığı tarımsal kayıplar gelişmiş ülkelerden çok daha yüksek, onun için tarım sigortası gelişmekte olan tarım ülkelerinde çok daha elzem. 

Son yıllarda poliçe sayısı ve prim tutarında iyileşmeler olsa da ortalama 60 dekar arazisi olan Türk çiftçisi için hala sigorta oranı yüksek, kapsamı dar. 

Yapılacaklar mı?

Pirim oranını düşük tutup, herkesin sisteme katılımını sağlamak. Havuzda daha çok para daha kolay mücadele demek.  Kapsamına iklim değişikliği kaynaklı doğal afetleri eklemek. Devlet desteğini yeniden planlamak. Acentenin yükünü, üstesinden gelebileceği düzeye çekmek. Yoksa fiyat düzenlemesi için ya ithalat yaparız ya da ihracata yasak koyarız.

Planlamak…

Her türlü riske karşı önlem almak, arz / talep dengesi için ön talep tahmini yapmak, ithalat kozunu her fırsatta oynanamamak.

Milli tarım sigorta katkı payı…

Satış kanalını / tüketiciyi tarımsal sigorta sistemine dahil etmek. Lüks tüketim vergisi gibi milli tarım sigorta katkı payı almak. TRT’ye kesiliyorsa tarıma neden olmasın.

Ezcümle; ölçüp biçersen plan yaparsın, plan yaparsan riskleri öngörüp önlem alırsın. Felaket geldiğinde başını eline alıp kara kara düşünmezsin, deprem olduğunda / yangın çıktığında sigorta ekspertizlerinin işini yapmasını beklersin.

Sahi tarım takviminde bu ay ne vardı?

Plan, plan, plan 

O zaman, kalın sağlıcakla eğer sigortanız varsa.