Suriye'de Esad'ın devrilmesinin ardından yeni bir dönem başlayacak. 

Yaşanan tarihi dönüm noktasından önce Suriye'nin ekonomisi nasıldı? 

Bu soruya da yanıt vermek gerekir. 

Ticaret Bakanlığı, Ekim 2024 tarihli raporunda Suriye'nin ekonomisini değerlendirdi. 

Rapora göre Suriye'nin en yüksek bedelde ticaret yaptığı ülke olarak Türkiye öne çıkıyor. 

Suriye'nin 2011'de başlayan iç savaş öncesi 29 milyar dolar olan dış ticaret hacmi, 2023'te 4 milyar dolara kadar geriledi. 

Öte yandan iç savaşın başladığı 2011'den bu yana ülke ekonomisi rekor seviyelerde geriledi. 

Suriye'de enflasyon yükseldi, para değersizleşti.

Hem hükümet kontrolündeki bölgelerde hem de diğer bölgelerde şiddetli bir yakıt krizi yaşanmıştı. 

Dahası da var. 

Hayatın neredeyse durma noktasına geldiği Şam’ın sokaklarında çok az sayıda araba görünür olmuştu. 

Gelelim Suriyeli mültecilerin Türk ekonomisine olan etkisine... 

Malumunuz iç savaş yorgunu Suriye'den 2012 yılından bu yana milyonlarca Suriyeli Türkiye'ye göç etti. Kimi burada hayatını kurdu kimisi de hayallerinin peşine gitmek için Türkiye'den Avrupa'ya kaçtı. 

Esad rejiminden dolayı ülkelerine dönemeyen Suriyeliler gümrüklere akın etti.

Milyonlarca Suriyelinin ülkemizde misafir olması Türk ekonomisine de bazı noktalarda olumsuz yönde yansımalara neden oldu. 

 En çok sorulan soru ise şüphesiz Suriyeliler ülkelerine dönerse Türkiye ekonomisi ne olur?

Gelin hep birlikte Suriyelilerin dönüşünün Türkiye ekonomisine önümüzdeki dönemlerde muhtemel etkilerini analiz edelim. 

Suriyelilerin bir bölümünün ülkelerine dönmesinin ekonomimize 3 farklı etkisi olabilir. 

İlk sırada Suriyeli emekçiler var. 

Bir bölümünün ülkelerine dönmeleriyle yerli üreticiler ucuz emek gücünün önemli bir kaynağını kaybedecek. Doğal olarak bu durum daha pahalı emek istihdamına gitmek zorunda kalacak olan işverenler için maliyetlerin artması demek. 

Böylelikle maliyet enflasyonunda bir artış söz konusu...

Özellikle Türkiye'de işyeri açan Suriyelilerin dönüşü GSYH’ye olan katkıyı ortadan kalkacak. 

Satılık ev ve kira fiyatları da düşebilir. 

Ayrıca son olarak Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri halinde Türkiye'de yararlandıkları çeşitli yardımlar, destekler, sağlık hizmetleri, ilaçlar vb. için kamu bütçesinden yapılan harcamalar azalacak. Ve bununla birlikte bütçe açığı da azalmış olacak. 

Sonuç olarak şu da bir gerçek ki milyonlarca sayıdaki sığınmacı, ülkenin sosyal ve siyasal düzenini olumsuz yönde etkiliyor. 

Bu durumu çoğu kez deneyimledik.

Peki başka ne yapılabilir? Türkiye’nin, sığınmacıların ülkelerine dönüşünü teşvik etmek üzere kamu kurumlarından aldıkları yardımları derece derece azaltarak kaldırması yapılması gerekenin başında geliyor öyle değil mi?