Aslında sorunu ya da mevcut durumu TikTok özeline indirmemek gerekiyor. Fakat özellikle TikTok’un sahip olduğu hedef kitleyi göz önünde bulundurarak derin bir analiz ve çözümleme yapılması çok önemli. 

Tabi ki yazın dilinde çözümleme yapabilmek biraz zor gibi duruyor. Ancak birçoğunuz sosyal maruz kalma eylemi ve popüler kültürden dolayı en az bir defa izlemişsinizdir. Bu yazımdan sonrada izleyip, çözümleme yapmanızı diliyorum.

Örneğin; popüler bir şarkı çalıyor, genç arkadaşımız cep telefonunu sabitlemiş, ya kendi kurguladığı bir senaryoyu sahneliyor ya da şarkının onda bıraktığı ruhsal etki ile videosunu çekiyor. Sizden istediğim arkadaki dekorları yani videoyu çeken kişinin evinin nasıl dizayn edildiğini lütfen dikkatli bir şekilde izleyiniz. Gencimizin sadece evindeki tasarımlara bakarak videoyu çeken kişinin orta ya da alt sınıfta olduğunu açık ve net bir şekilde anlayacaksınız. Amaç açık zaten; ait olmak istemediği sosyal sınıftan kurtulmak ve üst sınıfa geçmeyi arzulamak.

TikTok videoları Türkiye’de geniş anlamda orta ve alt sınıf gençleri tarafından kullanılıyor. Yetişkinler tarafından da kullanıldığını biliyoruz ancak yazımda konuya almak istediğim kesim genç kitle. Çünkü onların hayattaki farkındalık oluşturma mücadelesinde kullanılan en etkili yol sosyal medya ve TikTok.

TikTok gençler için bir var olma gayreti ve sosyal konum elde etme çabasıdır. Değişen demografik ve sosyo-ekonomik yapılarla beraber sosyal statü kazanmada kullanılan yöntemler de değişti. Temel kişilik ve kişiliğe katma değer sağlayan niteliksel özellikler her geçen gün azalıyor. Yerine özellikle komik nitelikte olan basit videolar geldi.

Örneğin; bireyin toplum içerisinde farklılığını ortaya koyan ve diğer insanlardan ayırt eden özellikler; bireyin eğitimi, geliri, nitelikli meslek grubunda olmaları olması gerekirken şu an; takipçi sayısı, popülerlik ve bu iki faktörün sağlayacağı şöhret ile ilişkilendirilmektedir. Yapılan araştırmalar da bu söylemi destekliyor.

İşte yukarıda bahsini geçirdiğim sosyal sorun tam olarak bu. Gençlerin yaşam planlaması; eğitim ve kişisel katma değer sağlama odaklı çalışma istekleri değil. Aksine sosyal medya aracılığı ile hızlıca kazanacakları ün ve ün sayesinde elde edecekleri sözüm ona parasal getiri (!). 

Ellerinde bu konuda kendilerine model ya da referans alacakları örnekler de az değil. Bu örneklerin artması gençleri her geçen gün sosyal medya fenomenliğine sürüklüyor. Kabul ediyorum sosyal medya fenomenliği artık bir mesleğe dönüşmüş durumda. Öyle ki Singapur’da YouTuber bölümü bile açıldı.

Aslında saydığın nedenlerden dolayı TikTok alt ve orta sınıfı hedef alıyor. Zira bu sınıfa ait bazı gençlerimizde nitelikli eğitim alma ve bu nedenin uzantısı olarak nitelikli mesleklere sahip olma ya da nitelikli iş gücü olma zahmetli bir süreç. Hâlbuki sosyal medya gayet kolay bir şekilde sınıf atlamaya ya da sosyal sınıf olarak üst seviyeye çıkmaya imkân tanıyor. Bana kalırsa gençler bunun pek farkında değil.

Birkaç videoda ünlü olmak için toplumsal ve evrensel ahlak kurallarını çok kolay bir biçimde ezip geçiyor ve kişiliklerini maalesef kaybediyor. Böylece ortaya toplumsal sorun olarak değerlendirdiğim bir durum çıkıyor. Bir yerde de toplumsal, ailesel ya da bireysel baskılar TikTok aracılığı ile ayyuka çıktı.

Birçok kesim tarafından TikTok ve bazı diğer sosyal medya araçlarına aynı ya da benzer eleştiriler getiriliyor. Ancak sosyal bir analizin çok fazla yapılmadığı kanaatindeyim. Gülüyoruz, yazık bu insanlara, diyoruz. Konuyu kapatıyoruz. Sosyal sınıf elde etmek veya değiştirmek kolay iş değil. Basit bir emoji de bile çeşitli sosyal sorun ya da durumlar ortaya çıkarken emojiden daha büyük bir etkiye sahip olan sosyal medyada çıkmaması anormal olurdu. Sizce de öyle değil mi?