Batı’da ABD’li Amazon, asos, İngiltere’nin moda perakendecisi Next, Londra merkezli lüks online pazar yeri Farfetch, LVMH, Yoox Net A Porter Group, Inditex Group, Stitch Fix… Doğu’da Japon JD.COM, AliExpres ülkelerinin ihracatına büyük destek veriyorlar.

Bizde ise iki firma öne çıkıyor… Biri Hepsiburada.com, diğeri ise Moda Nisa…

Anti parantez, dijital alışveriş şirketleri aynı zamanda ülkelerindeki şirketlerin hızla dijitalleşmesini de sağlıyor.

Görünen o ki, dünyada bütün pazarlar ele geçirilmiş. Geriye sadece niş pazarlar kalmış. Ama biz  maalesef niş pazarlarda bile pösteki sayıyoruz.

Peki oturup bekleyeceğiz mi? “Artık çok geç kaldık ne yapalım” deyip karalar mı bağlayacağız?

Tabii ki hayır!

Dijital alan o kadar geniş ki, hiç kimsenin pazarı tamamen kapatmasına imkan yok. Dünya hâlâ farklı tüketimler için dijital ortamda dağı taşı tarıyor… İhtiyaçlarına karşılık arıyor.

***

Demek ki e-ticarette dünyanın ve özellikle Türkiye gibi ülkelerin gidecek çok yolu var. Önemli olan hakkıyla dijitalleşmek ve dijitalleşmeyi “hava atmak” için değil faydaya çevirebilmek! Ama dünya e-ticaret trendini de yakalamak şartıyla!

Bu bir trend ve anlayış meselesi!

E-Ticarette trend mi var, demeyin… Dünya her 24 saatte yeni bir güne uyanıyor. E –Ticarette de gerek ödeme, gerek lojistik ve gerekse üreticiye ulaşabilme konusunda bugün bulduğunuzu yarın bulamayabiliyorsunuz.

Küçük bir örnek...

Ödeme hizmetleriyle ilgili 2018 yılı WorldPay Global Payment Report araştırmasına dikkatinizi çekmek istiyorum. 36 ülkede 140 dolayında online ödeme yöntemi üzerine araştırma yapılmış… Araştırmaya göre küresel ölçekte e-ticaret ödemelerinin yarısından fazlası kredi kartı ya da banka kartı dışındaki yöntemler üzerinden gerçekleştirildiği gözlenmiş.

***

Yabancıların “pay” dediği ödeme sistemleri artık kabuk atıyor… Kartlar raflara kaldırılıyor, yerine dijital cüzdanlar geliyor. Banka transferi bazlı ödemeler; pratiklik sunması, geri ödeme avantajları ve PSD2 gibi açık bankacılık girişimleri sayesinde dünyada giderek yaygınlaşıyor. Yani bankalar değişen ve hızlanan ticarete göre harıl harıl yeni dijital projeler üretiyorlar…

Konunun daha iyi anlaşılması için PSD’yi biraz açayım… E-Ticaret sürekli değişim halinde derken“pay”deki değişen yapıdan bahsediyorum. PSD, Payment Services Directive’ın kısa yazılışı. Ödeme Hizmetleri Kanunu olarak tercüme ediliyor. Dünyada e-ticaret üzerine her şey çok kısa zamanda üzerine koyarak farklılaştığı için Ödeme Hizmetleri Kanunu’nda ikinci kademeye geçilmiş.

Bugün PSD1, kalkmış yerinde PSD2 var… 3’ü gelir mi? 3’ü de 5’i, 7’si de gelir… Hiç korkmayın! Yeter ki siz işin içinde yer alın! “Pay”deki hikaye şu: Avrupa Birliği ülkelerinde ilk defa 2009 yılında yürürlüğe giren PSD1 yerine, ticareti daha verimli, hızlı, standardize edilmiş güvenlikli ve rekabetçi bir ödeme piyasası oluşturmak amacıyla PSD2 uygulamaları başlamış…Tabii şimdi  PSD3 sırasını bekliyor.

***

E-Ticaret konusunda yeniden ülkemize dönersek bir gerçek var ki, fiziki ihracatımız artsa da elimizde bulundurduğumuz teknoloji, üretim ve imkana rağmen günümüzün trendi olan dünya e-ticaretinden aldığımız pay oldukça düşük. Yüzde 1’lerin çok çaltında… Yani bu alana kafa yoran yok gibi bir şey.

Teknolojisiyle her zaman övündüğümüz Turkcell’in PayCell’inden umudumuz var, fakat o da çok yeni. Küresel tarafı yok gibi bir şey. Önce Türkiye’de kendini ispat etme yolunda. İhracatı dijitalleştirme adına soyunduğu LifeCell ile PayCell’i bir araya getirip yeni bir e-ticaret daha doğrusu e-ihracat ortamı oluşturabilir mi? Bunu gelecek günler gösterecek…

Dolayısıyla o kadar üniversite, yüzlerce endüstri 4.0’a yatırım projeleri, binlerce mühendis ve dijitalleşmeye çalışan yüzlerce firmaya rağmen dünya ölçeğinde e-ticaretimizin toplam ihracatımız içinde payını düşündükçe ne diyeceğimi bilemiyorum.

Mukayese etmek açısından arz etmeden geçemeyeceğim…

Hatırlayacaksınız geçenlerde Asya’nın e-ticaretteki babalarından Alibaba, sadece Bekarlar Günü dolayısıyla bir günde 31 milyar dolarlık satış yapmıştı… Adam tek başına bizim 3 aylık ihracatımızı bir günde gerçekleştirebiliyor…

Nasıl mı?.. Dijital yoldan e-ticaretle… İşte bu kadar basit!..