Borsalar dayanağı olmayan tüyolara göre şansınızı deneyebileceğiniz bir rulet tahtası değildir. Amaç olarak borsalar uzun vadeli finansal yatırım araçlarının el değiştirdiği piyasalardır ve ekonomilerin kuralları olduğu gibi borsada kazanan başarılı bir yatırımcı olabilmenin de bazı kuralları vardır. Bunlardan en önemlisi elbette ki borsanın işleyişi hakkında bilgi sahibi olmaktır. Bilgi olmaksanız yapılan kısa vadeli yatırımların büyük çoğunluğu hüsran ile sonuçlanmaktadır. 2018’de yayınladığım bilimsel bir çalışmama göre Amerikalılar yatırım yaptıkları hisse senedinin çoğu kez adını bile bilmeden profesyonel finansal analizlere göre yatırım yaparlarken, Türkler ise çoğunlukla bu finansal analizlerden haberi bile olmadan sosyal medyadaki söylentilere veya başkalarının tavsiyeleri üzerine yatırım yapmayı tercih ettiklerini analiz etmiştim.

*

Peki yatırım yapılacak bir hisse senedi hakkında nasıl bilgi sahibi olunur?Bunun için öncelikle yatırım yapılacak hisse senedi ile ilgili temel ve teknik analizler yapılır ve bunlardan çıkan analizlere göre deo hisse senedinin yatırım yapmak için uygun olup olmadığına objektif ve rasyonel olarak karar verilir.

*

Peki nedir bu temel ve teknik analizler?

Temel analizler,piyasanın içinde bulunduğu konjonktüre, siyasi gelişmelere, şirketin içinde bulunduğu ekonomik duruma, bilançosunun rasyonel analizlerine, kamuya açıkladığı haberlere kadar çok geniş bir çerçeveyi kapsar. Örnek olarak, merkez bankalarının piyasa faiz oranlarını düşürme kararı, borsada hisse senedi fiyatların yükseleceği beklentisini oluşturur. Ve yahut da şirketlerin bilançolarında kâr açıklama beklentisi hisse senedinin birim fiyatlarında yükseliş beklentisine yol açar. Ülkenin bir savaşa girme veya siyasi bir huzursuzluk beklentisinin ise hisse senetleri üzerinde negatif etki yaratması beklenir. Yatırımcılar bütün ekonomik koşulları bunun gibi temel analizler çerçevesinde değerlendirdikten sonra hisse senedine yatırım yapıp yapmayacaklarına karar verirler.

*

Peki teknik analizler nedir?

Teknik analizler, geçmişteki fiyat hareketleri üzerinden yapılan istatiksel hesaplamalar ile gelecekteki fiyat hareketlerinin tahmin edilebilmesi için yapılan analizlerdir. Örneğim hissenin şu anki fiyatının son 5 günlük fiyat ortalamaların altında kalması hisse senedinin fiyatının ucuzladığının, hissenin son fiyat hareketinin bu ortalamayı aşağıdan yukarıya doğru kırarak yükselmesi de hisse senedinin yükselme eğiliminde olduğunun göstergesidir. Başka bir bilinen teknik analiz indikatörü göreceli güç indeksidir (RSI). Burada ise hisse senedinin yüksek olan kapanış fiyatlarının ortalaması düşük olan kapanış fiyatlarının ortalamasına bölünerekgöreceli güç elde edilir. Bu orana göre hisse senedinde çok fazla alım olduğunda RSI hisse senedinin fiyatının çok şiştiğini ve düşüş hareketinin başlamasının yakın olduğunu yatırımcıya önceden gösterebilir. Ya da bir başka indikatör olarak hisse senedinin fiyatları yükseldiğinde işlem hacimleri yükselmiyorsa buradaki fiyat hareketlerinin yapay olduğunu, hisse senedinin birkaç yatırımcı tarafından manipüle ediliyor olabileceğini, yatırımın riskli olduğunu bize hacim (volume) indikatörü göstermektedir.

*

Diğer taraftan (on the other hand), her ne kadar temel analizleriniz %100 doğru olsa da ya da teknik analizlerinizdeki tüm göstergeler %100 geçerli olsa da piyasadaki fiyatlar her zaman temel analizleri ve teknik analizlerin gösterdiği yolu izlemezler. Bu göstergelerin hiçbiri sihirli küre değildir, finansçılarda birer medyum değildirler.Eğer öyle olsaydı finansçılar dünyanın en zengin insanları olurlardı.  Buradaki amaç, temel ve teknik analiz sayesinde borsadaki kazanma olasılığınızı artırmak, borsayı kumar olmaktan uzaklaştırmaktır. Hatta Amerika Birleşik Devletleri’nin 33. Başkanı Harry S. Truman’ın ekonomistlerin“on the other hand” (bir elden şöyle) bir yandan böyle,öte yandan şöyle şeklindesürekli iki yönlü olasılıkla değerlendirme yapmasına üzerine(“Give me a one-handed Economist. All my economists say 'on hand...', then 'but on the other...”)“Bana tek elli bir ekonomist bulun” diye ünlü bir söylemi vardır. Yüksek getirinin olduğu her yerde elbette ki yüksek de risk vardır.  Yüksek risk de belirsizlik demektir. Yatırımcının yapması gereken temel ve teknik analizden elde edeceği bilgi sayesinde %100 kazanma getirisi sağlamayacak olsa da bu yüksek riski olabildiği kadarminimize etmek, kârınıda maksimize etmek olmalıdır. Bu sayede borsa artık sizin için kumar olmaktan uzaklaşıp,rasyonel bir finansal yatırım aracı olabilecektir.

*

Piyasalar seçimi bekliyor…

Piyasalardaki son duruma bakacak olursak; sokaktaki vatandaş ve piyasalar seçim ekonomisine girmiş durumda. Herkes seçimden sonraki süreci merak ediyor ve piyasada ağırlıklı olarak bekle gör mantalitesi hâkim. Endeks Şubat ayı başından beridir yaklaşık 100bin ile 105 bin bandı arasında gidip geldiği seçim ekonomisi trendine uyarak dar koridordaki yatay seyrini korumaya devam ediyor.

Dolar kuruuzun vadede 5,11 ile 5,52 arasında sıkışıp kaldığı dar bantta Kasım 2018 ayından beridir yükselip alçalmalar göstermeye devam ediyor. Kısa vade ise, teknik açıdan dolarda 5.52 TL'nin önemli direnç konumunda bulunurken, 5.42 TL'nin ise destek olarak izleniyor.

Seçimden sonraki süreçte ekonomideki enflasyon ve büyüme rakamları gibipivot değişkenler, Türkiyeekonomisi üzerinde etkinrol almaya devam edecek gibi görünüyor.

Haftaya borsada asla kaybetmeden, %100 kazanmanın formülünü yazacağım.Herkese hayırlı bol kazançlar dilerim.