Dolar $
32.46
%-0.15 -0.04
Euro €
34.67
%-0.89 -0.31
Sterlin £
40.48
%-0.77 -0.31
Çeyrek Altın
3978.09
%-0.35 -13.96
SON DAKİKA
Son Yazıları

3 yıllık yeni programın aynası 2019

01 Eki 2019

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ı gerçekten seviyorum... Bu cümleyi bir yıl önce 23 Eylül'de kaleme aldığım "Kilidi bu iki anahtar açar…" başlıklı yazımda şöyle ifade etmiştim… "Sevgim boşuna değil. Bakan ekonomideki manzara neyse onu ortaya koyuyor… Bâdireler karşısında farklı bir fotoğraf vermiyor… Zorlukların bilincinde olduğunu açıklamaktan çekinmiyor…"

Cümlelerim demek ki yerini bulmuş.

Zira, Sayın Bakan’ın geçen yıl Eylül ayında açıkladığı Yeni Ekonomi Programı’nı (YEP) bahsettiğim yazımda kaleme alırken “Ekonomimizin güçlü ve zayıf yanlarını gayet iyi biliyoruz. Güçlü kıldığımız sürece küresel ekonomik ve siyasal gelişmelere karşı direncimiz en üst düzeyde olacak…” sözlerine atıf yaparak sevgimin kaynağını belirtmiştim...

Bakan Albayrak, YEP’i tanıttığı bir yıl önceki toplantıda, enflasyon üzerine vurgu yapmış, beraberinde büyüme, bütçe açığı, cari denge, istihdam, reel ve finans sektörüne ait çözüm bekleyen meseleleri de bir bir anlatmıştı.

Geçen yılki YEP aslında ekonomiye yönelik bir tespitti. Bakan Albayrak, çözümlerden bahsetmese de sorunların ana merkezlerine temas etmiş OVP’ye basamak atlatarak YEP’i “dengelenme, disiplin ve değişim” şeklinde 3 ana sürecin üzerinde kurgulamıştı.

“Dengelenme ve disiplin”i ekonomide mevcut durumu görüp “kontrollü frene basmak” olarak anlatmaya çalışan Albayrak, “Disiplinden temel kastımız dengelenme sürecinin kamu maliyesindeki disiplin ile dengelenmesi…” diyerek YEP’in yol haritasını çizmiş, ancak o tarihte dengelenme ve disiplin sürecinin ne zaman tamamlanacağına dair herhangi bir süre vermemişti.

Gelinen noktada; YEP’in “dengelenme ve disiplin” sürecinin yurt dışı, yurt içi tüm risklere rağmen bir yıl içinde tamamlandığı ve programın üçüncü ana ayağı olan “değişim”e geçildiği ve YEP’in takvimlendirildiği görünüyor.

Bakan Albayrak dünkü YEP toplantısında, “dengelenme ve disiplin” sürecinin tamamlanmasını; ülkenin kurumsal kimliğine, milletin gayretlerine, dünya konjonktürünün Türkiye’nin lehine dönmesine, hamlelerin doğruluğuna ve kötümserliğin yerini iyimserliğe bırakmasına bağlıyor.

Evet, 2020-2022 yıllarını ihtiva eden Yeni Ekonomi Programı’nın (YEP) bu yılki ana teması “Değişim başlıyor”…

3 yıllık programın ana temeli,  göstergesi, aynası 2019…

Şu ana kadar tüm makro göstergelerde kur atağının yaşandığı 2018 Ağustos dönemi öncesine dönüldüğü gözleniyor…

Bu yıl yüzde 0,5 gibi pozitif büyüme ile kapatılıyor. Gelecek 3 yılda büyüme hedefi en az yüzde 5. Cari dengede ise sıkı duruş korunuyor. Cari dengenin iyileştirilmesinde ithal ikame ön plana çıkıyor. Dün de Analiz gazetesinin manşetinde ifade ettiğimiz gibi lojistik master planı hayata geçiriliyor.  

Enflasyon elbette birinci mesele… Yüzde 13,9 olarak yılsonu enflasyon tahmini yüzde 12’ye çekiliyor. 2020’de yüzde 8,5, sonraki senede yüzde 6 olan enflasyon 2022 yılında yüzde 4,9’a indiriliyor. Hedefin gerçekleştirilmesi için gıda enflasyonu konusunda hal ve perakende yasası hayata geçiriliyor. Özellikle yüzde 5’lik büyümelerde fiyat artışları alınacak tedbirlerle engelleniyor.

Yeni YEP’te dikkat çeken diğer can alıcı mesele istihdam. İşsizlik sorunu bir müddet daha devam edeceğe benziyor. Çünkü 2022 işsizlik tahmini yüzde 9,8. Büyüme yüzde 5 olarak hedefleniyorsa istihdam piyasaları da bundan nasibini alacak diye düşünüyorum. İstihdam teşvikleri, önde gelen sektörlerin canlandırılması, tarım ve sanayideki işsizliğin temeline inileceğinin mesajını veriyor.

Yeni YEP’te diğer mesele de bütçe açığı hedefleri…

 Bu yıl Gayrisafi Milli Hasıla’nın yüzde 2,9’u kadar bütçe açığı 2022’de ise yüzde 2,6’ya çekiliyor. Bütçe açığında dikkat edilmesi gereken husus, açıklar kapatılırken bütçenin enflasyona sebep olmaması. Dolayısıyla kamu harcamalarında tasarruf ve vergi reformu şart. Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınması ve vergi denetimlerinde etkinlik bütçe dengesi açısından vazgeçilmez adımlar. Dolaylı vergilerden ziyade dolaysız vergileri tabana yaymak da yine bütçe dengesi açısından önemli. Döviz bağımlılığını azaltıcı önlemler de bütçe dengesine katkı verebilir. Sermaye piyasalarında derinlik oluşturma ve halka açılmanın kolaylaştırılması da bütçeye yeni kaynaklar sağlayabilir.

“Dengelenme ve disiplin” süreci kazanımları korunup “değişim” dönemi sürdürülebilir hale getirilirse Bakan Berat Albayrak’a sevgim bir kat daha artacak…

Yazarın Son Yazıları
Yazarın En Çok Okunan Yazıları