Dolar $
32.37
%-0.35 -0.11
Euro €
34.84
%-0.06 -0.02
Sterlin £
40.79
%0.03 0.01
Çeyrek Altın
3914.79
%-0.45 -17.32
SON DAKİKA

Yeni para ve ödeme biçimleri

Politika oluşturmayı desteklemek için yeni para ve ödeme biçimlerini nasıl daha iyi ölçebiliriz? Bu konuda akademisyenler, politika yapıcılar, istatistikçiler, özel sektör temsilcileri, ulusal ve uluslararası kuruluşlar gibi seçkin birçok kişi çalışmalara başladılar.

Önümüzdeki günlerde de IMF bu konuda bir çalıştay yapacak. Dijitalleşmenin paranın geleceğini ve değer alışverişini nasıl etkilemeye devam ettiğini ve istikrarlı ve adil bir finansal sistem sağlamak için ne tür politika ve düzenlemelerin gerekli olduğunu belki de bu toplantının ardından tüm dünya keşfedecek.

Yeni para ve ödeme biçimlerini ölçmek çok ilginç ve önemli bir soru. Yeni para ve ödeme biçimlerini ölçmek kolay bir iş değil çünkü. Bunlar genellikle geleneksel para biçimlerinden farklı özelliklere ve sonuçlara sahip. Ancak bunları daha iyi ölçmenin ve politika oluşturmayı desteklemenin bazı olası yolları vardır.

Bunun bir yolu, IMF tarafından önerildiği gibi yeni bir dijital finansal katılım endeksi geliştirmektir. Dijital finansal katılım, halihazırda finansal olarak dışlanmış ve yetersiz hizmet alan nüfuslara, müşterilerin karşılayabileceği ve sağlayıcılar için sürdürülebilir bir maliyetle sorumlu bir şekilde sunulan, ihtiyaçlarına uygun bir dizi resmi finansal hizmetle ulaşmak için maliyet tasarrufu sağlayan dijital araçların kullanılmasını içerir. Bu endeks, dijital ödeme hizmetlerine, mobil para hesaplarına ve e-cüzdanlara erişim gibi teknolojinin mümkün kıldığı finansal katılımın kapsamını ve zaman içindeki ilerlemesini sistematik ve kapsamlı bir şekilde değerlendirecektir. Endeks ayrıca ekonomik büyüme, finansal istikrar ve yoksulluğun azaltılması açısından dijital finansal katılımın potansiyel faydalarını ve risklerini de kapsayacak.

Diğer bir yol ise yeni para biçimlerinin ve ödemelerin boyutunu ve çeşitli makroekonomik değişkenler üzerindeki etkisini tahmin etmek için gelişmiş istatistiksel yöntemler kullanmaktır. Örneğin IMF, elektronik paranın tasarruflar, krediler, üretim ve faiz oranı üzerindeki etkisini ölçmek için bir metodoloji geliştirmiştir. Bu metodoloji, banka mevduatları, ön ödemeli kartlar, mobil para transferleri ve merkez bankası dijital para birimleri gibi farklı elektronik para türlerini içeren hesaplanabilir bir genel denge modelini kullanır. Metodoloji aynı zamanda elektronik paranın para politikası aktarımı ve faiz oranının belirlenmesi üzerindeki etkilerini de hesaba katabilir.

Üçüncü yol ise bireylerin ve işletmelerin yeni para ve ödeme şekillerini kullanırken davranışları ve tercihleri üzerine ampirik araştırmalar yapmaktır. Örneğin, bazı çalışmalar insanların stabilcoinler veya merkez bankası dijital para birimleri gibi yeni para ve ödeme biçimlerini nasıl algıladığını ve bunlara nasıl güvendiğini incelemiştir. Bu çalışmalar politika yapıcıların yeni para ve ödeme biçimlerinin tüketici güvenini, finansal okuryazarlığı, riskten kaçınmayı ve refahı nasıl etkilediğini anlamalarına yardımcı olabilir.

Bunlar, politika oluşturmayı desteklemek için yeni para biçimlerini ve ödemeleri nasıl daha iyi ölçebileceğimize dair bazı örneklerdir. Elbette bu çabada veri kullanılabilirliği ve kalitesi, ölçüm hataları ve önyargılar, sınır ötesi sorunlar, düzenleyici çerçeveler, yasal durum, gizlilik kaygıları, siber riskler vb. gibi birçok zorluk ve sınırlama vardır. Bu nedenle, Yeni para ve ödeme şekillerini ölçmek için ortak standartlar ve en iyi uygulamaları geliştirmek amacıyla akademi, sanayi, devlet kurumları, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum grupları vb. çeşitli paydaşlarla iş birliği yapılmalı diye düşünüyorum. Yeni para ve ödeme biçimlerini, finansal istikrar ve para politikasına etkilerini, finansal katılım ve yasa dışı finansal akışlar üzerindeki etkisini ve finansal istikrarı nasıl daha iyi ölçebilmek için politika oluşturmayı desteklemek için yeni para biçimleri ve ödemeler sistemi oluşturmayı gerektirmektedir.

Aslında yıllardır bize bu konular filmlerde kitaplarda ve daha farklı iletişim mecralarında sunuluyor. Karşılaştığımız Pandemi ve ilkel dönemleri andıran savaşların dünya ekonomisine yaptığı olumsuz etki dijital para konusunu da ertelemek zorunda bıraktı.  Dijital para birimlerinin, stabil paraların ve diğer kripto varlık türlerinin yükseliş ve düşüşlerine ilişkin günlük hesaplar mevcut ancak bu yeni para biçimlerinin resmi "muhasebesi" çok az yapılmış durumda. Dijitalleşme aynı zamanda bireylerin ve işletmelerin finansal sistemle etkileşim biçimini de değiştirecek, paranın geleceğini ve değer alışverişini etkilemeye devam edecek. Dünya istikrarlı ve adil bir finansal sistem sağlamak için etkili politika düzenlemelere ihtiyaç duymaktadır. Yani demem o ki dijital paraya hazır olun geliyor.