Bu hafta ortasında Trump, 92 ülkeye yeni ve keyfi gümrük vergileri uygulayacağını duyuran bir kararname yayınladı, ancak ABD gümrük tarifelerinin güncellenebilmesi için uygulama tarihini bu hafta sonuna erteledi. Yani siz bu satırları okurken Trump eğer rüyasında farklı bir şey görmediyse yine değişiklikler olacak. Bu, %50 ile Brezilya, %41 ile Suriye, %40 ile Laos ve Myanmar ve %39 ile İsviçre gibi en yüksek oranlarla karşı karşıya olan ülkeler için iyi bir haber olabilir. Çünkü belki insafa gelip de biraz indirim yapar. Trump, Nisan ayında kapsamlı gümrük vergilerini uygulamaya koyduğunda ve ardından piyasa paniği nedeniyle neredeyse hemen durdurduğunda, ülkesine "90 günde 90 anlaşma" sağlama sözü vermişti. Beyaz Saray şimdiye kadar yalnızca Kamboçya, Avrupa Birliği, Endonezya, Japonya, Pakistan, Filipinler, Güney Kore, Tayland, Birleşik Krallık ve Vietnam ile ticaret çerçeveleri imzaladı. Çin ve Meksika ile müzakereler ertelendi ve şu ana kadar hiçbir Afrika ülkesi anlaşma sağlayamadı. Tabi ki bunda Çin’in de etkisi büyük. Eskiden gizli gizli yapılan bu savaş artık göz önünde çok sinir bozucu olarak devam ediyor. 

Trump'ın yeni vergi oranlarına en çok öfkelenen ülkeler arasında, çoğu ülkenin başlangıçtaki vergilerini korumuş veya azaltmış olmasına rağmen, ABD başkanının başlangıçta tehdit ettiğinden 8 puan daha yüksek bir gümrük vergisi oranıyla karşı karşıya kalan İsviçre de yer alıyor. İsviçre Ekonomi Bakanı Guy Parmel'in, Bern'in "özellikle kötü muamele gördüğünü" söyledi. Ülkenin önde gelenleri, duyuruyu "ekonomik olarak anlaşılmaz" ve "ABD ile uzun vadeli iş birliği" için bir risk olarak nitelendirdi. İsviçre Cumhurbaşkanı Karin Keller-Sutter, müzakereleri sürdürme sözü verdi ve vatandaşları Beyaz Saray'ın duyurusunun Cuma günü ülkenin ulusal bayramını mahvetmesine izin vermemeleri konusunda uyardı.

Tayvan, Trump'ın Tayvan mallarına %20 gümrük vergisi uygulayacak önlemlerine de öfkelendi. Bu, Nisan ayında başlangıçta tehdit edilen %32'lik orandan önemli ölçüde düşük olsa da ABD'nin diğer yakın Doğu Asya müttefikleri Japonya ve Güney Kore'nin %15'lik oranlarını aşıyor. Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te, yeni oranın "geçici" olduğunu vurgulayarak, "Müzakerelere devam edeceğiz ve Tayvan için daha uygun bir oran için çabalayacağız" dedi. ABD için stratejik önem taşıyan Tayvan Çin’e doğru kayar mı dersiniz. 

Güney Afrika %30'luk oran değişmedi ve Yeni Zelanda %10'luk tehdit altındaki oran %15'e çıkarıldı. Tüm dünyayı bir ülkenin başkanının kafasına göre karıştırması çok sinir bozucu ama top onun elinde. İstediğini oynatıyor istediğini oynatmıyor. Öyle ki bizim Nasrettin hocanın Eşek hikayesi gibi önce kaybettiriyor sonra bulup sevindiriyor. Buna bir iki örnek vermek istiyorum mesela, indirilen oranları başarılı diplomatik manevralarının kanıtı olarak sayıp övünen Avustralya Ticaret Bakanı Don Farrell, Canberra'nın yüzde 10'luk oranını Beyaz Saray tarafından açıklanan asgari tutar olarak görüp, iyi yapılmış bir işin "teyidi" olarak nitelendirdi. Bangladeş, oranın yüzde 37'den yüzde 20'ye düşürülmesini "kesin bir diplomatik zafer" olarak kutladı. Malezya ve Kamboçya da benzer şekilde, sırasıyla yüzde 24 ve yüzde 49'dan yüzde 19'a düşen oranlarını sevinçle karşıladı.

Yani anlayacağınız bu iş çocuk oyununa dönmüş durumda. Her zaman da parası olan kazanıyor. Top sendeyse kuralları sen koyuyorsun. Bence 3 korner 1 penaltı olabilir. 

Şu gerçek ki bizim gibi ulus Devletler kendine yettiği sürece ve savunma sanayisini güçlü tuttuğu sürece rahat. Yoksa başka senaryonun figüranları olmak kaçınılmaz.