SON DAKİKA

Yabancı yatırımcıların tavırları

Devletlerin paralarını daha da artırabilecekleri yollardan bir tanesi de yabancı yatırımcıları ülkeye çekebilmek.

Yabancı yatırımcılar, bir ülke için çeşitli faydalar sağlar. Yeni iş imkanları oluşturup yaşam standardını yükseltirler. Ayrıca, ülkenin ihtiyaç duyduğu yatırımların karşılanmasına yardımcı olurlar. Doğrudan yabancı sermaye yatırımı, gelişmekte olan ekonomilerde ekonomik büyümeyi tetikleyen önemli bir sermaye akışı kaynağıdır. Bu yatırımlar aynı zamanda ülkenin iş idaresi ve yönetim anlayışının gelişimine de katkıda bulunur.

Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ev sahibi ülkeye döviz girişi sağlamak, ülkenin sermaye stokunu artırmak, ülkede üretim kapasitesini genişletmek, ülkeye teknoloji transferi sağlamak, işletmecilik bilgisi sağlayarak yerli girişimleri eğitmek gibi yararlar doğurabilmektedir. 

Ama yine de 2024 yılında Türkiye, 11,3 milyar Amerikan Doları doğrudan yabancı yatırım girişi sağlamıştır. Bu rakam 2023’e kıyasla yaklaşık %5,6’lık bir artışı ifade etmektedir. 2025 yılına da yabancı yatırımcılar tarafından güçlü bir giriş yapıldı. Sadece Ocak 2025’te 1,414 milyar USD yatırımlık FDI girilmiştir.  Bu, 2024 Ocak ayına göre %65’lik bir artış demektir. Daha çok faydalı yatırımcıya ihtiyacımız var. Sömürmeyen katkı veren yatırımcıların başımızın üzerinde yeri var. Bu katılar olumlu gözükse de yatırım, bazen bu sömürü için de kullanılan bir yöntem olabilir. En verimli tarım arazisine fabrika yapılıp pis suyunu da yanından akan derelere veren yabancı yatırımcıya, GDO larıyla oynadıkları ürünleri halka yedirmeyi düşünen yabancı yatırımcıya da ne demeli bilmiyorum. Bir de bu tip işletmelerin kendilerini üst görmelerine yöre halkının alışabilmesi çok zor.  

Yabancı yatırımcıların tavırlarında son zamanlarda değişiklikler  gözlemleniyor. Bu durum birkaç faktörden kaynaklanıyor olabilir.

Örneğin ilk sırada Döviz Kuru ve Enflasyon Beklentilerini sayabiliriz.  Türkiye’deki döviz kuru hareketleri ve enflasyon beklentileri, yabancı yatırımcıların risk algısını etkiliyor. Dolar ve eurodaki dalgalanmalar, yatırımcıların portföylerini koruma amacıyla hareket etmelerine neden oluyor.

Faiz oranlarındaki değişiklikler ve devlet tahvillerine olan talep, yabancı yatırımcıların tercihlerini etkileyen bir başka faktör. Özellikle faizlerdeki yükseliş veya beklenti, tahvil satışlarını veya alımlarını yönlendirebilir. Türkiye Ekonomisinin Gelişmeleri de yatırımcıyı ya koşarak ülkeye getiriyor ya da koşarak kaçırıyor. Enflasyon, döviz rezervleri, büyüme oranları ve cari açık gibi makroekonomik göstergelerdeki gelişmeler, yabancı yatırımcıların güvenini artırabiliyor veya azaltabiliyor. Bu durum Türk ekonomisini derinden etkiliyor. Aslında, dünya genelinde artan riskler veya faiz oranlarındaki değişiklikler, küresel yatırımcıların risk iştahını etkiliyor. Özellikle ABD’nin faiz politikaları ve küresel ekonomik gelişmeler bu bağlamda önemli rol oynuyor.

Bulunduğumuz coğrafya nedeniyle Jeopolitik ve Ekonomik Belirsizlikler yaşıyoruz. Bölgesel ve küresel jeopolitik gelişmeler, siyasi riskler veya yeni düzenlemeler, yabancıların Türkiye’ye olan ilgisini değiştiriyor. Baksanıza kuzeyimizde Ukrayna Rusya, Doğumuzda İran, Güneyde kaynayan kazan bir de mahalenin yaramaz çocuğu İsrail bu coğrafyada bizi ekonomik açıdan derinden etkiliyor. 

Dış yatırımcılarıa fazla güvenmek de Potansiyel Riskler taşıyor.  Aşırı dışa bağımlılık (özellikle kritik sektörlerde) kontrolsüz kalırsa ekonomik kırılganlığı artırabilir. Kâr transferi yoluyla elde edilen gelirler yurt dışına çıkarılabilir. Yerel üreticilerin rekabet gücünü azaltma riski vardır, özellikle küçük işletmeler zarar görebilir. Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye ekonomik katkısı, doğru politikalarla yönlendirildiğinde oldukça büyüktür. Ancak bu katkıların sürdürülebilir, kapsayıcı ve yerel kalkınmayı destekleyici bir çerçevede ele alınması gerekir.

Gezegenler ve piyasalar sürekli hareket halinde olduğu dünya da döndüğü için, bu değişiklikler genellikle kısa vadeli dalgalanmalardır. Yatırımcıların bu hareketleri nasıl değerlendirdiği, piyasa trendlerini belirliyor.