Birinci Dünya Savaşı'nda haritaların, sınırların değiştiği, dünyanın yeniden yapılandığı kaos ve hesaplamaların planlandığı dönemece sert bir şekilde girerken; yıkımlar, ateş ve acı vatan topraklarımızın üstüne karabasan gibi çökmüş, yetişmiş beyinler kalem tutacak yaştaki çocukların ellerine silah verilerek vatan savunmasına destek ve katkı sağlasınlar diye küçük yaşlarda bu topraklar için şehit olmuşlardır. 

Nice eğitimli gençler, geleceği değiştirecek cengâver delikanlılar, dünyayı yeniden şekillendiren güçler tarafından, cephelerde filizlenmiş beyin güçleri, savaş meydanlarında şehit edilmişlerdir.  

Çanakkale Cephesi kahramanlık hikayeleriyle doludur. Bunlar arasında en dokunaklı olan, daha çocuk yaştayken, ağabeyleri ve babalarıyla birlikte cepheye giden yiğitlerle doludur. Daha okul sıralarındayken cepheye giden bu çocukların çoğu geri dönememiş, vatan toprağının bağrında sonsuzluk uykusuyla şehit olmuşlardır.  

Çanakkale Savaşı'ndan sonra mezun veremeyen liseler:  

* 1912’de 60 mezun veren Galatasaray Lisesi, 1915 yılında 18, 1916’da 4 ve 1917’de 5 öğrencisini mezun edebildi.  

* Çanakkale’ye gönüllü olarak gitmek üzere başvuran İstanbul Lisesi öğrencileri, 13 Mayıs 1915’te Arıburnu’na sevk edilen ikinci tümene katıldılar. Savaşta 50 öğrencinin tamamı şehit oldu.  

* Vefa Lisesi ve Çapa Erkek Öğretmen Okulu da 1916 ve 1917 yıllarında Çanakkale Savaşı’na katılan ve şehit düşen öğrencileri nedeniyle mezun verememişti.  

* 1916-1917 öğretim yılında Balıkesir Lisesi, Çanakkale Savaşları’nda 94 şehit verdi. Balıkesir Erkek Muallim Mektebi’nden de öğrenciler Çanakkale Savaşı’na katıldılar ve bu okul, 1914-1918 yılları arasında yalnızca iki mezun verebildi.  

* 17 yaşındaki öğrencilerini cepheye gönderen Sivas Lisesi’nde öğrenciler okuldan ayrılırken, hocalarına hitaben tahtalara; “Hocam biz Çanakkale’ye gidiyoruz. Hakkınızı helâl edin.” diye yazdılar. Savaşa giden öğrencilerin geri dönmemesi nedeniyle 1915’te Sivas Lisesi’nde hiç mezun verilmedi.  

* Aynı yıl Edirne Lisesi’nin öğretmen ve öğrencileri de savaşa katıldı ve onlardan da geri dönen olmadı.  

* 1911’de 64 öğrencisini mezun eden Kastamonu Abdurrahman Paşa Lisesi, 1916-1917’de cepheye gidenler nedeniyle hiç mezun veremedi. Trabzon, Erzurum ve Konya Gazi Liseleri aynı yıllarda mezun veremeyen okullar arasındaydı.  

* Nice vatan evladı şehit kanlarıyla sulanmış bu topraklara düşman çizmesi basmasın, dini ve milli değerlerine zarar gelmesin, bağımsızlığına düşman eli değmesin duygularıyla canlarını Allah’a teslim etmişlerdir.  

* Al-i İmran Suresi, 169. ayet: “Allah yolunda öldürülenleri sakın 'ölüler' saymayın. Hayır, onlar, Rableri Katında diridirler, rızıklanmaktadırlar.”

Bu anlayışla, 2024 yeni eğitim ve öğretim döneminde tüm çocuklarımızın vatan sevgisi ve milli ruhla derslerine sımsıkı çalışmaları, kalem ve kitapla yapılacak eğitim seferberliğini, Çanakkale ruhuyla milli duygular ve düşüncelerle başarılarının daim olmasını dilerim.