Kimisi berber olacak kimi şoför, çiftçi ya da eğitimci hatta Profesör. Bu kentte yaşarken kendilerini zengin hissettikleri zaman bu şehri bırakıp başka şehirlere ve ülkelere gidecekler. Ama isterlerse oradan da kendi yoksulluklarını bitiren sisteme yardım edebilecekler. 

Hayalimi beğendiniz mi? Meğerse bu bir hayal değilmiş. Büyüyüp de Üniversitelerde okurken ve çalışma hayatımda karşıma “Evrensel Temel Gelir” diye bir şey çıktı. Bir baktım ki ben bu yüzyıl üzerinde çalışılan projesini düşünmüşüm.

Gelin şimdi bu başlık ne ihtiva ediyor bir bakalım. Temel Gelir, herhangi bir araç, sınav veya çalışma gereksinimi olmaksızın, bireysel olarak herkese koşulsuz olarak verilen periyodik bir nakit ödemedir. Kulağa hoş geliyor değil mi? 

Bazen Evrensel Temel Gelir, Vatandaş Geliri veya Vatandaş Temel Geliri olarak da adlandırılan bu gelir, Asgari Gelir Garantisi ile aynı şey değildir; Temel Gelir, daha fazla kazandıkça azalmaz. Siz istediğiniz işinizi yapabileceksiniz. Sanatçı olarak bir iş yaşamak istiyorsanız sanatınızı icra edeceksiniz. Kaç tablo satarsam evin geçimini sağlarım düşünmeyeceksiniz. Özgür olarak sevdiğinizi yapacaksınız. İstihdam piyasasının daha esnek hale gelmesini sağlarken aynı zamanda gelir güvenliğini artırmak bu değil mi? Böylece, yeni iş kurmayı veya serbest meslek sahibi olmayı kolaylaştırmak ve kişisel özgürlüğü, yaratıcılığı ve gönüllü faaliyeti teşvik etmek daha kolay olacaktır. Çünkü herkes bir Temel Gelir elde edecektir.

Düşük gelirli aileler için yoksulluk tuzağını azaltmak, yeni beceriler, daha iyi işler veya ek çalışma saatleri arayarak kendilerini yoksulluktan kurtarmalarını sağlamak kolaylaşmayacak mı? Temel Gelir basit ve verimli olacağından, üretimi de etkileyecektir. Aynı yaştaki herkese aynı gelir düzeyini ödemek ve daha sonra ihtiyacı olmayanlardan geri almak etkilidir. Alternatif, gelirleri yalnızca yoksul olanların alması için ortalama test etmektir. Ancak bu, karmaşıklık, kodlama, hatalar, dolandırıcılık ve insanların yaşamlarına müdahaleci bürokratik müdahale ile sonuçlanabilir.

Acaba ileriki yıllarda Temel Gelir finansal olarak mümkün olur mu?

Bir Vatandaşın Temel Gelir planının finansal fizibilitesi için bazı çalışmalar projeler düşünülmüş. İlk olarak, gelir tarafsızlığı yani, mevcut vergi ve sosyal yardım sisteminde değişiklikler yapılarak finanse edilebilir ve sürdürülebilir ek finansmanın uygulanabilir olduğu halka ve yöneticiler gösterilmelidir.

Aklınıza hemen şu soru gelebilir. Böyle bir durum olsaydı insanlar hala çalışır mıydı? 'İş' derken 'ücretli istihdam'ı kastediyorsak, cevap evettir. Kısa ve orta vadede, yaşamak için yeterli olacak bir Temel Gelir görmemiz pek olası değildir, bu nedenle herkesin ek gelir kaynaklarına ihtiyacı olacaktır. 

E peki hepimizin nefret ettiği Enflasyon konusu ne olacak? Temel Gelir enflasyona neden olur mu?

Enflasyon, harcanabilecek para miktarı ekonominin üretken kapasitesinin değerinden daha büyük olduğunda ortaya çıkar. Bu durumda, para miktarı artmaya devam ederse, o zaman her birim para giderek daha az satın alabilir, böylece para bazen hızlı bir şekilde değerini kaybeder. Yalnızca mevcut vergi ve sosyal yardım sisteminde değişiklik yapılarak ödenen bir Temel Gelir planı, para arzına katkıda bulunmayacak, dolayısıyla enflasyon oluşmayacaktır. 

Namibya ve Hindistan'da kısa pilot projeler gerçekleştirildi. 1970'lerde Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da benzer ancak farklı Asgari Gelir Garantisi ve Negatif Gelir Vergisi ile yapılan deneyler, yararlı sosyal sonuçlar ve istihdamdan çok az çekilme gösterdi. Asgari Gelir Garantisi ile Temel Gelirin ekonomik etkileri arasındaki benzerlikler, bir Temel Gelir uygulanacaksa, Asgari Gelir Garantisi deneylerinin sonuçlarının tekrarlanacağını düşündürmektedir ve aralarındaki farklar, etkilerin Temel Gelir için 1970'lerin deneylerinden daha büyük olabileceği anlamına gelir. Amerika Birleşik Devletleri, Uganda, Kenya, İspanya, Finlandiya ve Hollanda'da Temel Gelir pilot projeleri ve benzer deneyler devam etmekte olup, İskoçya için deneyler planlanmaktadır. 

Hadi hayırlısı bakalım belki benim çocukluktaki hayalim bir gün gerçek olur.