SON DAKİKA

Vergi Cenneti

Gelişmiş ülkeler kabul ettikleri eşitlik, kesinlik, adillik, etkinlik, basitlik ve tarafsızlık ilkeleriyle, istisna ve muafiyet uyguladığı alanları minimize ederek kendilerine en uygun vergi sistemlerini geliştirmeye çalışmaktadırlar.

Vergi mükellefinin vergiden kaçınmasını sağlayan veya gizli şartlar altında işlemler yapılmasına olanak sağlayan veya çok düşük vergi oranları ya da hiç vergi uygulamayan yargısal düzenlemeleri olan devletler için vergi cenneti tanımı kullanılmaktadır.

Yabancı yatırımcı ve çok uluslu şirketleri ülkelerine çekmek için vergi teşvik ve avantajlar sağlamak devletin vergi rejimi tercihi olduğundan vergi cenneti tanımı içinde değerlendirilmeyebilir. Yine yatırımların bir süre vergi dışı bırakılması da vergi cenneti tanımına girmeyebilir. 

Vergi cennetlerinde; kıyı bankacılığı, paravan şirketler, grup içi finansal hizmetler, off-shore şirketler, sigorta ve fon yönetimi, gemicilik rejimleri yoluyla vergi cennetlerinin kapıları açılmaktadır. Üretimden kaynaklanan gelirle düşük vergi uygulayan, fiziksel yatırım ile ekonomik faaliyetleri kendilerine çeken, üretim işletmelerine vergi ayrıcalıkları sağlayan bu ülkeler vergi cenneti olarak tanımlanabilir. Ancak gerçek vergi cenneti olarak algılayabileceğimiz yaklaşım biraz daha farklıdır. Tasarruflarını yatırıma dönüştürmek isteyen gelişmekte olan ülkeler, bu arzuların kayıtlı ekonomide istihdam edilmesi olanaksız kişilere istihdam olanağı sağlayarak, bürokratik işlemlerden ve vergi maliyetinden kaçınarak, dolaylı sermayeyi ülkelerine çekerek; turizm şirketlerine, taşınmaz mal sahiplerine, üretim şirketlerine, gemicilik şirketlerine, off-shore holdinglere ve finans şirketlerine avantajlar sunarakvergi cenneti olma özelliklerini artırmaktadırlar.Diğer ülkelerle vergi paylaşımı içinde olmayarak, vergi anlaşmaları yapmayarak, çok sıkı ticari gizlilik esaslarına göre banka işlemlerini yürüterek vergi cenneti olmaya devam edebilmektedirler. 

Vergi cennetindeki kurumlar;  faiz tavanları ve munzam karşılıklar gibi yasal zorunluluklardan kurtulmaktadırlar. Kambiyo kontrolü ve döviz kısıtlamalarına uğramamaktadırlar. Yatırımcının kişisel güvenliği için kimliğini gizli tutmaktadırlar. Kamulaştırma veya millileştirme, ihtilal, savaş veya politik belirsizliğin neden olabileceği tehditlere karşı korunmaktadırlar. Vergi yükünden genel olarak kurtulmaktadırlar. Vergi cenneti ülkede kazanç toplayıp, vergiye tabi olmadığı bir ülkede faaliyette bulunan ana kuruma vergilendirmeksizin paralarını transfer edebilmektedirler. Vergi matrahlarını azaltmak için vergi cennetinde yerleşik şirketlerin iştirak ve şubelerinden faiz, hizmet, ARGE faturaları karşılığında gelir elde edebilmektedirler. 

Bireyler ise; miras mallarına uygulanan veraset intikal vergi rejiminden kaçınmak, boşanma sonrası eşine minimum tazminat ödemek veya malvarlığını mal paylaşımına konu etmemek, ticaret yapanlar ise alacaklıları veya ticari ortaklarından mal varlığını gizlemek amacıyla vergi cennetlerini tercih etmektedirler. 

Vergi cenneti ülke, nominal vergilendirme yapmayarak veya hiç vergi almayarak, vergi istihbaratına diğer ülkeleri yararlandırmayarak, vergi yasalarını muğlak yaparak, kişi veya kurumların faaliyette bulunması zorunluluğu getirmeyerek rekabeti sertleştirmektedirler. Gelişmekte olan ülkeler arasındaki bu rekabet çıkar çatışmalarına yol açmaktadır. Genel kabul görmüş veya ülke kanunlarında suç sayılan fiilerin işlenmesi suretiyle elde edilen gelir ve varlıklar artmakta, suçtan elde edilen bu gelir ve varlıklara kara para tanımı yapılmaktadır. Bu para suç sayılan bir fiilden elde edilmekte, aklanmak üzere başka ülkelerden gelmekte, aklanmak üzere başka ülkelere gitmekte, aklanarak sisteme girmekte olduğundan da dünyadaki kara para miktarı tespit edilemese de yıllık 1 Trilyon dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’de ise 50 milyar dolar kadar bir miktarının dolaştığı, %20 komisyonlara, %40 yatırıma dönüştürüldüğü dikkate alınırsa yıllık 30 milyar dolar gelir elde eden baronlardan sözetmek, baronların faaliyetlerini de örgütlü suç kapsamında tanımlamak mümkün olabilmektedir. 

Emekleriyle, eğitimleriyle, değerleriyle, düşünceleriyle, onurlu mücadeleleriyle vergi cennetlerinde yaşam savaşı yürütmek zorunda kalan namuslu insanlar için; dul ve yetimin hakkından veya suçtan elde edilen birikimler ve servetler,  birkaç köşkle birkaç huriden ibarettir.