SON DAKİKA

Türkiye gıda enflasyonunda zirvede!

Fatih Sorhun 17 Eyl 2024

Türkiye, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ülkeleri arasında gıda fiyatlarında en yüksek artışı yaşayan ülke oldu.

Temmuz ayında Türkiye’deki gıda fiyatları, yıllık bazda yüzde 58,9 oranında arttı. Bu oran, OECD ortalamasının oldukça üzerinde bir seviyede bulunuyor. OECD ülkelerinde gıda fiyatlarındaki yıllık artış oranı ortalama yüzde 4,3 olarak kaydedilirken, Türkiye’nin gıda enflasyonu en yakın rakibi Meksika’ya 7,5 kat fark attı. Meksika, yüzde 7,8’lik yıllık gıda enflasyonu ile ikinci sırada yer aldı. İzlanda ise yüzde 5,8’lik artışla üçüncü sıraya yerleşti.

Tarım cenneti ülkemdeki hal çok can sıkıcı,nereye kadar böyle gidecek buna kim dur diyecek.OECD’nin bile genel enflasyon verisini biz yukarı çekiyoruz, raporda Türkiye dahil edildiğinde 5,7 çıkarıldığında 2,9 ikonik bir haldeyiz.Lübnan ve Zimbavenin olduğu bir listede ülkemi görmekde üzüyor haliyle insanı.

Sebebini biraz araştırdığımda kurdaki bu oynaklık dolayısıyla maliyetlerin bu kadar öngörülemez olduğu bir ortamda çiftçilerin bu seneyi çıkarıp çıkaramayacağı tahmin edemediğini gördüm ve Türkiye’deki 2 milyon çiftçinin kooperatifler gibi örgütlenmelerin eksikliğinin, çiftçilerin alım gücünü olumsuz etkilediğini bulduk.

Kooperatifler çiftçilerin daha büyük alımlar yaparak fiyatları düşürürken, arabulucuların zaman zaman aradan çekilmesini sağlayarak ve katma değerli ürünler üreterek karlarını artırmalarını sağlayabiliyor.

Üretim maliyetlerine ek olarak piyasada aracılık eden tüccar ve marketlerin de karlarını arttırdıkları aşikar.Aslında en ciddi problem tüketicinin ödediği fiyat ile üreticinin eline geçen fiyat arasındaki farkın, yani tüketicinin ödediği fiyata oranı olan “pazarlama marjının” yüksek olmasıdır. Yüksek pazarlama marjı hem gıda fiyatlarının artmasına hem de çiftçinin eline geçen payın giderek azalmasına neden oluyor.

Haliyle sosyo-ekonomik anlamda bireylerin yaşamını doğrudan etkileyen gıda enflasyonunun nedenlerinin ve sonuçlarının çok iyi analiz edilerek gerekli politikaların hayata geçirilmesi, ekonomiler için oldukça elzem.