Kısaca “Su Ayak İzi” olarak bildiğimiz husus. Dünya Tarım Örgütü’nün 2024 yılı ana teması da “Su hayattır, Su besindir” olarak belirlenmiştir. Emine Erdoğan Su Verimliliği Seferberliği başlatmıştır. Bu seferberlik kentsel su verimliliği, tarımsal su verimliliği, endüstriyel su verimliliği, bireysel su verimliliği, binalarda su verimliliği başlıkları altında hedefler koymuştur. 

Bu hedeflere uygun olarak mevcut yönetmelikler kapsamında, belediyelere, bakanlıklara, meslek kuruluşlarına, sivil toplum kuruluşlarına ve bireylere sorumluluklar yüklenmiş ve sorumlulukların takibi sürecine girilmiştir. Kentsel su verimliliği kapsamında, belediyelere kentsel su verimliliğini gerçekleştirmeleri için 2014 yılından beri su temininde, iletiminde, dağıtımında, tüketiminde su kayıplarının azaltılmasına yönelik görev ve sorumluluklar yönetmelik ile yüklenmiştir. 

Bu bağlamda belediyeler, %39 olan su kaybı ortalamasının 2033 yılına kadar ise en fazla %25 düzeyine indirmekle yükümlü hale gelmişlerdir. Su verimliliği seferberliğinin hedefi %10’dur. Tarımsal su verimliliği kapsamında, Tarım ve Orman Bakanlığı ile İklim Bakanlığı’na 2017 yılından beri sorumluluk yükleyen yönetmelik kapsamında, sulama sistemlerinde sulama suyunun verimli kullanılması, su tasarrufunun sağlanması, kayıpların azaltılması ve izinsiz kullanımların önlenmesi ile sulama suyu temini, dağıtımı ve kullanım maliyetlerinin azaltılmasının sağlanmasına görev ve sorumluluğu yüklenmiştir. Su verimliliği seferberliğinin hedefi %50 olan sulama randımanının %75’e çıkarılmasıdır. Bireysel su verimliliği ancak bireysel su ayak izi farkındalığıyla sağlanabileceğinden, bu yöndeki eğitim ve kamu spotları paylaşılmaktadır. Suyu verimli kullanan cihaz, ekipman ve aparatları tercih ederek, günlük yaşantımızda su kullanım alışkanlıklarımızda yapacağımız küçük değişikliklerle önemli büyüklüklerde tasarruf sağlayabileceğimizi anlatmaktadırlar. 

Su verimliliği seferberliğinin hedefi bireysel bazda günlük 5 damacana su tasarrufu yapmamızdır. Endüstriyel Su verimliliği, temiz üretim teknolojilerinin kullanılması halinde mümkün olup, su verimliliği seferberliği %50 oranında su kazanımı sağlanmasını hedef olarak koymuştur. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması maksadıyla tüm sektörlerde uygulanacak su verimliliği sistemlerinin oluşturulması ve belgelendirilmesi ile su verimliliği il planlarının hazırlanması, uygulanması ve izlenmesine ilişkin ilke ve esasları düzenlemek üzere yönetmelik hazırlıyor. Yönetmelik, Değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı kapsamında düzenleniyor. Sektörel bazlı su verimliliği hedeflerine uyulması, sektörel planlamalar yapılması, su kullanımlarının ölçüm ve izleme sistemleri ile kayıt altına alınması, bütün sektörlerde su verimliliği sağlayan tekniklerin ve teknolojilerin kullanılması, su verimliliği il planlarının havza ölçekli planlar ile uyumlu olması, sürdürülebilir su yönetiminin sağlanması, arıtılmış atık su, tarımsal sulamadan dönen su, gri su, yağmur suyu, deniz suyu gibi alternatif su kaynaklarının kullanılması, Bakanlık koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşların iş birliği ile su verimliliği sistemlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, etkin bir şekilde uygulanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması, Bakanlık koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşların iş birliği ile su verimliliği sistemlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, etkin bir şekilde uygulanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması, su verimliliği konusunda bilinç ve farkındalık oluşturulması ve suyun verimli kullanılmasına duyarlı tutum, davranış ve faaliyetlerin teşvik edilmesi esasına dayanmaktadır. 

Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yeraltı sularının, günlük kullanımda, içmede, temizlikte, belediye hizmetlerinde, hayvan sulamada, zirai sulamada, maden ve sanayide, sportif vesair tesislerde kullanılması, faydalı kullanış olarak tanımlanmaktadır. Yine yeraltı suyunu kullanacak kimsenin faydalı kullanışları için muhtaç olduğu su miktarına faydalı ihtiyaç denmektedir. Yeraltı suyu deposu verimine zarar vermeden devamlı olarak alınabilecek su miktarına da emniyetli verim haddi denmektedir. Faydalı kullanış, faydalı ihtiyaç ve emniyetli verim haddi kavramlarını barındıran su kullanımlarının yönetmelikte yer almasında yarar olacağı kanaatindeyim.