SON DAKİKA

Konut talebinde toparlanma başladı

Soner Keleş 18 Nis 2021

Dünya Sağlık Örgütü'nün 11 Mart 2020'de koronavirüs salgınını küresel pandemi olarak ilan etmesi ile birlikte dünyada ve ülkemizde küresel finans piyasaları ciddi bir şekilde etkilendi. Pandemi sürecinin devam etmesine rağmen geçtiğimiz yılı 1,5 milyon adetlik rekor satış ile kapatan gayrimenkul sektörü 2021 yılının ilk iki ayına iyi başlamadı.

Salgın nedeniyle durgunluğun etkilerinin devam ettiği 2021 yılının ilk çeyreğinde 80 bin rakamın altına kadar düşen konut satışları Mart ayından itibaren tekrar toparlanmaya başladı. Normalleşme sürecinin hızlanması ile birlikte önümüzdeki dönemde gayrimenkule olan ilginin artarak devam etmesi beklenmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Türkiye genelinde konut satışları Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2,4 artarak 111 bin 241 oldu. Konut satışlarında İstanbul 22 bin 7 konut satışı ve %19,8 ile en yüksek paya sahip oldu.

Bu yılın başından itibaren bankaların konut kredisi faizlerindeki artış ipotekli konut satışlarına da yansıdı. Türkiye genelinde Mart ayında ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %49,7 azalış göstererek 21 bin 815 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %19,6 olarak gerçekleşti. Sektörde normal koşullarda %35 seviyelerinde olması gereken ipotekli satışların azalması sektörün ilk çeyreğinde olan ilginin düşük kalmasında ana etkeni olarak görüldü. Ancak konut kredisi faizlerinin aylık yüzde 1,50 seviyelerinde seyretmesine rağmen Mart ayında yükselişe geçen konut talebin önümüzdeki süreç için devam edeceğinin göstergesidir. Özellikle kredi oranlarında yapılacak olan yeni kampanyaların sektördeki canlılığı daha da arttıracağı beklenebilir. 

Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı ise Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2,1 azalarak 33 bin 365 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı %30,0 oldu. 2021 yılı Mart ayı sonu itibariyle gerçekleşen birinci çeyrek ilk el konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25,2 oranında düşerek 80 bin 370 adet açıklandı. Geçtiğimiz yıl kamu bankalarının konut alımını teşvik eden düşük vade oranlarıyla verdikleri krediler sayesinde artan konut satışları, mevcut stokların erimesini de destekledi. Bir süredir sektördeki daralmayla birlikte yeni ruhsat alımı da azalınca, stokta son 10 yılın en yüksek oranlı azalmalarından biri yaşandı. Toplam satış içerisinde projeden ve müteahhitten konut satışını ifade eden ilk el satışların azalmasındaki en büyük etkenin yeni konut stokunun azalması olarak görülebilir. Son 3 yılda ise yeni konut yapımına ilişkin alınan ruhsatlar büyük düşüş gösterdi. Yıllık 1 milyon 200 bin civarında konut üretilirken bu oran 300 binin altına düştü. Yapılan hesaplarla Türkiye genelindeki konut stokunun önemli bir azalma gösterdiği kaydedildi. Ancak buna rağmen konut ihtiyacının devam ediyor olması tüketicileri ikinci el piyasalara yöneltti.  Tuik verilerine göre Türkiye genelinde ikinci el konut satışları Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,4 artış göstererek 77 bin 876 oldu. Bu yılın ilk çeyreğinde ise ikinci el konut satışlarının toplam satış içerisindeki payı ise %70’lere yükseldi.