Konut talebinde azalma başladı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK),eylül ayı konut satış istatistiklerini açıkladı. Türkiye genelinde konut satışları 2020 Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,9 azalarak 136 bin 744 oldu.
Konut kredisi oranlarının yükselmesi ile birlikte ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,5 azalış göstererek 35 bin 576 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 25 bin 399 konutla (yüzde 18,6) ilk sırada yer aldı. İstanbul'u, 12 bin 677 konut satışıyla (yüzde 9,3) Ankara, 8 bin 153 konut satışıyla (yüzde 6) İzmir izledi. En az satış olan iller 17 konutla Hakkari, 24 konutla Ardahan ve 63 konutla Bayburt olarak kayıtlara geçti.
İpotekli konut satışları azaldı!
Geçtiğimiz aylarda kamu bankaları öncülüğünde konut kredi faizlerinde indirime gidilmiş; ilk el konutlara %0,64 ikinci el konutlara %0,74 faiz oranı ile bir yıl ödemesiz, 15 yıla kadar vade hayata geçirilmişti. Bunun sonucunda yaz aylarında konut satışlarında aylık bazda tarihi rekorlar kırıldı. Ancak Ağustos ayında kampanyanın son bulması ile birlikte ipotekli satışlarda azalma başladı. Türkiye genelinde 2020 Eylül ayında ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,5 azalış göstererek 35 bin 576 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 26,0 olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul 7 bin 527 konut satışı ve yüzde 21,2 pay ile ilk sırayı aldı. İpotekli konut satışının en az olduğu il 1 konut ile Hakkari oldu.
Birinci el satış oranı değişmedi
Geçtiğimiz son iki yılda birinci el (ilk el) satışın payı giderek azaldı. Döviz kurlarında yaşanan hareketlilik ve küresel pandemi ilan edilmesinin ardından konut satışlarında yaşanan düşüş Nisan ve Mayıs ayı verilerine de yansıdı. Ancak Haziran ve Temmuz ayı ile birlikte müteahhitten ve projelerden birinci el konut satış oranı canlandı ve toplam konut satış rakamları içerisinde ilk el satışların payı %30 a yükseldi. Ancak ülke ekonomisine katkısı açısından baktığımızda birinci el konut satışlarının yeni inşaat projelerini teşvik etmesi nedeniyle kamu bankaları tarafından yapılacak olan kampanyalarda bu konuya dikkat edilmesinde fayda var. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı 2020 Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19,5 azalarak 41 bin 376 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 30,3 oldu. İlk satışlarda İstanbul 7 bin 99 konut satışı ve yüzde 17,2 ile en yüksek paya sahip olurken, İstanbul'u 3 bin 99 konut satışı ile Ankara ve 2 bin 266 konut satışı ile İzmir izledi.
Yabancı yatırımcıya konut satışı yükselişe geçti!
Pandemi sürecinin ülkemizde ilk başladığı mart ayında yurtdışına giriş ve çıkışlar ile ilgili alınana önlemler sonucunda gerilemeye başlayan ve nisanda da 790 adetlik satışla son 7 yılın en düşük seviyesini gören yabancıya konut satışları, mayıs ayıyla birlikte tekrar yükselişe geçti. Mayıs ayı ile birlikte üst üste 5 ay artış gösteren yabancıya konut satışı, eylülde 5 bin 269 adetle hem bu yılın en yüksek hem de tarihin en fazla satış yapılan ikinci eylül ayı verisi olarak kayıtlara geçti. Türkiye'den eylülde en fazla konutu ise 908 adet ile İranlılar aldı. İranlıları 826 konutla Iraklılar ve 448 konutla Ruslar izledi. Yılın ilk üç çeyreğinde liderliği 4 bin 716 konutla İranlılar sürdürdü. Söz konusu dönemde Iraklılar 4 bin 165, Ruslar 1895, Afganlar 1277 ve Azeriler 711 konutun sahibi oldu. Eylül ayında yabancıya konut satışı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 26,1, bir önceki aya göre yüzde 35,3 arttı. Böylece yabancıya konut satışı, pandemi öncesi yüksek seviyelerine dönmüş oldu. Ancak yine de geçtiğimiz yıl gerçekleşen toplan satış rakamının yakalaması kolay olmayacak.
Yarattığı katma değer ve istihdam olanaklarıyla ülke ekonomileri için çoğu zaman bir kaldıraç görevini üstlenen İnşaat Sektörü ülkemiz içinde büyük bir öneme sahiptir. Büyük ölçüde ulusal sermayeye dayanan Türkiye İnşaat Sektörü, yüzlerce meslek dalını ilgilendirmesi nedeniyle istihdam ve üretim sürecini önemli ölçüde etkilemektedir. Ulusal ve uluslararası alanlarda büyük bir deneyime ve potansiyele sahip olan sektör, kendisine bağlı 200'den fazla alt sektörü harekete geçirme özelliğiyle 'lokomotif sektör' olarak adlandırılmaktadır. Bu nedenle sektör için geçtiğimiz yaz aylarında yapılan kredi kampanyalarının tekrarlanmasında ve konut kredisi faiz oranlarının %1 seviyelerinin altına inmesinde büyük önem vardır.