Bu savaş yalnızca ticaretle sınırlı değil; teknoloji, finans,    enerji, tedarik zincirleri ve hatta ideolojik üstünlük gibi birçok alanda kendini gösteriyor. Konuya biraz detaylı bakalım:

Ticaret savaşları: ABD, özellikle Donald Trump döneminde, Çin'e karşı ciddi gümrük vergileri uygulamaya başladı.

Çin’in haksız ticaret uygulamaları (örneğin zorunlu teknoloji transferi),

Devlet destekli şirketlerle Amerikan pazarını manipüle etmesi.

Çin de misilleme yaptı; Sonuçta iki ülke karşılıklı olarak yüz milyarlarca dolarlık ürünlere ek vergiler koydu. Bu süreç özellikle 2018-2020 arası zirve yaptı.

Teknoloji savaşı: En çetin rekabet burda yaşanıyor. Huawei,Zte gibi Çinli teknoloji devleri ABD tarafından "ulusal güvenlik tehdidi" olarak ilan edildi.ABD, Çin’in yapay zeka, 5G,               kuantum bilgi işlem gibi stratejik teknolojilere erişimini sınırlamak için çip ihracatını kısıtladı.TikTok gibi uygulamalar da ABD’de sürekli tartışma konusu.

Çin ise kendi yarı iletkenlerini üretme çabasını artırıyor, "kendine yetme" stratejileri geliştiriyor.

Tedarik zinciri ve küresel üretim:

ABD, Çin’e olan üretim bağımlılığını azaltmak istiyor. Bu yüzden şirketler:

Üretimi Meksika, Vietnam, Hindistan gibi ülkelere kaydırıyor.                                                                                                                                                                                                                       

Bu durum küresel tedarik zincirlerinde büyük değişimlere yol açıyor.

Finansal mücadele:

ABD, Çinli şirketlerin Amerikan borsalarında listelenmesini zorlaştırdı. Ayrıca:

Çin’in yuanı küresel bir para birimi yapma çabaları var.

ABD ise doların üstünlüğünü korumaya çalışıyor.

Çin'in dijital yuan projesi, bu alanda bir meydan okuma olarak görülüyor.

Jeopolitik etki alanı ve mücadelesi

Ekonomiyle doğrudan bağlantılı:

Çin’in “Kuşak ve Yol Projesi” ile Asya, Afrika ve Avrupa’da ekonomik nüfuz kurma hedefi var.

ABD ise Hint-Pasifik bölgesinde Quad, AUKUS gibi ittifaklarla Çin’i çevrelemeye çalışıyor.

Ticaret savaşı:

ABD, Çin'e yüksek gümrük vergileri koydu; Çin de karşılık verdi. Amaç: Çin'in haksız ticaret avantajlarını dengelemek.

Teknoloji savaşı:

ABD, Çinli teknoloji firmalarına (Huawei, TikTok vs.) karşı önlemler aldı. Çin ise kendi teknolojisini geliştirmeye çalışıyor.

Tedarik zinciri:

ABD, Çin’e olan üretim bağımlılığını azaltmak istiyor. Şirketler üretimi başka ülkelere kaydırıyor.

Finansal rekabet:

Çin, yuanı güçlendirmek ve dijital para geliştirmek istiyor. ABD ise doların küresel liderliğini korumaya çalışıyor.

Jeopolitik mücadele:

Çin, "Kuşak ve Yol" ile dünyada etki alanını genişletiyor. ABD ise askeri ve diplomatik ittifaklarla Çin’i dengelemeye çalışıyor.

Güç rekabetinin temel alanları:

Ekonomik rekabet:

ABD hâlâ dünyanın en büyük ekonomisi. Çin, satın alma gücü paritesine göre (PPP) dünyanın en büyük ekonomisi haline geldi. Çin’in küresel tedarik zincirindeki rolü ve ihracat gücü, özellikle Asya, Afrika ve Latin Amerika’da etkisini artırıyor. ABD ise teknoloji, finans, inovasyon ve doların rezerv para olması nedeniyle hâlâ önde.

Askeri rekabet: ABD, NATO müttefikliği ve 11 uçak gemisiyle küresel askeri varlık açısından hâlâ lider. Çin, özellikle Asya-Pasifik’te (Tayvan Boğazı, Güney Çin Denizi) donanmasını ve füzelerini güçlendiriyor. Hipersonik füze, yapay zekâ, siber savaş gibi alanlarda yarış devam ediyor.

Teknoloji savaşı: ABD: Apple, Google, Microsoft, OpenAI gibi devlerle teknolojide lider. Çin: Huawei, TikTok, Alibaba, Baidu gibi şirketlerle kendi dijital ekosistemini kuruyor.

Çip teknolojisi,5G altyapısı ve yapay zeka konusunda kritik bir yarış söz konusudur.

Jeopolitik ve Diplomatik Alan: ABD: QUAD, AUKUS, NATO gibi ittifaklarla Çin’i çevreleme stratejisi izliyor. Çin Kuşak ve Yol Girişimi ile 150’den fazla ülkeye altyapı yatırımı ve finansal yardım sağladı. Afrika ve Latin Amerika'da Çin’in diplomatik etkisi artarken, ABD hâlâ Batı bloğunda lider.