Hakan DİKMEN

Yılın ilk çeyreğinde yüzde 7,5, ikinci çeyreğinde ise yüzde 7,6 büyüme gösteren Türkiye, G20 ülkeleri arasında en iyi performansı gösteren ikinci ülke oldu. Oldu ama hep söylediğimiz gibi biz üreterek değil tüketerek büyüyoruz. Bu da gelecek günlerde zorlanacağımızın bir göstergesi. 

Dolarda iyimser hissiyat

Haftanın son işlem gününde piyasa havası karamsarlığını korudu ve genel olarak ABD doları etrafındaki iyimser hissiyat bozulmadan kaldı. Asya piyasaları Wall Street hisselerindeki gece işlemlerindeki zayıflığı takip ediyor. S&P 500 vadeli işlemleri, yatırımcıların ABD Hazine tahvil getirilerindeki artış ve resesyon korkuları nedeniyle temkinli kalmasıyla yaklaşık %0,40 düştü. ABD haftalık İşsizlik Başvuruları verisindeki beklenmedik düşüş ve Fed yetkililerinin sıkılaşmacı yorumları, merkez bankasının faiz oranlarını artırma konusunda agresif olacağı beklentilerini güçlendirdi ve bu da güçlü kurumsal kazançların etkisini ortadan kaldırdı. Philadelphia Fed Başkanı Patrick Harker, çok yüksek enflasyon seviyeleri nedeniyle kısa vadeli faiz oranı hedefini yükseltmeyi bitirmediklerini söyledi ve "faiz oranı 2022'nin sonunda %4'ün üzerinde olacak" diye ekledi.

Döviz piyasaları

Doların satış fiyatı yüzde 0,08 değer kazanarak 18,6050 lira, avronun satış fiyatı ise yüzde 1,19 primle 18,3300 lira oldu.

Geçen hafta 20,9030 lira olan İngiliz sterlininin satış fiyatı, bu hafta yüzde 0,70 kazançla 21,0500 liraya yükseldi. İsviçre frangı ise önceki haftaya kıyasla yüzde 0,57 değer kazanarak, 18,6760 liradan alıcı buldu.

AP Türkiye Raporu

Avrupa Parlamentosu 2022 Türkiye Raporu da bu hafta açıklandı. Rapor çok uzun. Hemen hemen her konuda Türkiye’nin röntgenini çekmişler. Ekonomi bölümünde yer alan konuları size kısaca hatırlatayım: Ekonomik kriterlere ilişkin olarak Türkiye ekonomisi oldukça ilerlemiştir deniliyor. Para politikasının yürütülmesi, kurumsal ve düzenleyici ortam gibi önemli unsurlarda gerileme olduğundan, Türkiye'nin piyasa ekonomisinin düzgün işleyişine ilişkin ciddi endişeler devam etmektedir. Ekonomi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin etkilerine rağmen 2021'de %11,4 ve 2022'nin ilk yarısında %7'den fazla büyüyerek KOVID-19 krizinden güçlü bir şekilde toparlandı. Ülkenin aşırı gevşek para politikası lirayı zayıflattı ve resmi enflasyonu %80'den fazla olan yirmi yılın en yüksek seviyesine çıkardı. Bütçe uygulaması planlardan daha iyi performans gösterdi, ancak hükümet borcu arttı ve maliye politikası, artan enflasyonu frenlemeye ve yerel para birimini desteklemeye yönelik başarısız girişimlerin yükü altında giderek artan bir baskı altına girdi.

Borsa 

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 8,48 kazançla 3.934,63 puandan tamamladı. Endeks, hafta içinde en düşük 3.641,40, en yüksek 3.952,22 puanı gördü.

Aynı dönemde Borsa İstanbul Mali Endeksi yüzde 11,17 artışla 3.908,01 puana, Sanayi Endeksi yüzde 6,49 primle 6.209,46 puana, Hizmetler Endeksi yüzde 8,62 kazançla 3.368,43 puana, Teknoloji Endeksi ise yüzde 10,93 artışla 4.044,41 puana yükseldi.

En çok prim yapan hisse

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksine dahil hisse senetleri arasında bu hafta en çok yükselen yüzde 76,82 ile Smart Güneş Teknolojileri oldu. Smart Güneş Teknolojilerini yüzde 61,31 ile Girişim Elektrik Sanayi, yüzde 30,19 ile Türk Prysmian Kablo izledi.

Söz konusu hisseler arasında en çok değer kaybedenler ise yüzde 9,07 ile Petkim, yüzde 3,86 ile Tekfen Holding, yüzde 2,58 ile Odaş Elektrik Üretim şeklinde sıralandı.

Borsa İstanbul'da hisseleri işlem gören en değerli şirketler, 208 milyar 656 milyon lirayla Sasa Polyester, 144 milyar 165,8 milyon lirayla Koç Holding ve 135 milyar 171 milyon lirayla Türk Hava Yolları oldu.

ABD tahvil piyasası Fed’in politika faizini yüzde 4,75 – yüzde 5,00 bandına kadar yükselteceğini önemli ölçüde fiyatlamış görünüyor. Önümüzdeki birkaç hafta içinde tahvil faizlerinde bir düşüş trendinin başladığına şahit olmamız pekala mümkün. 

Cari açık 

Dış ticaret açığımız 110 milyar dolar, Cari açığımız 70 milyar dolar. Kısa vadede ödenecek dış  borcumuz 190 milyar dolar. Olarak açıklandı. İtalat artıyor. Dünya ekonomisi daralıyor. Bugün itibariyle Türkiye’nin gelir–gider eşitsizliği nedeniyle bütçe açığı ise yüzde 3,5 olarak öngörüldü. Dikkatli olun, Kur kırılmaları da olabilecek. Şok artışlar olabilir. Dolar inmiyor euro çıkıyor. 

Forbes’in kapağındaki Türk

Bu haftanın bir de olumlu haberlerinden söz edelim. Yaklaşık 650 milyonluk nüfusu ve 5,3 trilyon dolarlık gayrisafi yurt içi hasılası ve doğal kaynaklarıyla önemli ticaret merkezlerinden biri olan Latin Amerika ve Karayipler ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi, resmi verilere göre Ocak-Ağustos döneminde 12,7 milyar dolara çıktı.

 

Bu haftayı kapatırken yine övünebileceğimiz bir haberi vermek istiyorum. Dünyanın en tanınan ve saygın ekonomi dergisi Forbes’in kapağında bir Türk yer aldı. Avrupa’nın tam yapay kalp nakli yapan ilk kadın kalp cerrahı Dr. Dilek Gürsoy, Forbes dergisinin Almanya sayısına kapak oldu.  Yer almaktan büyük onur duyduğunu söyleyen Gürsoy, 10 yıl önce ilk yapay kalp naklini gerçekleştirmesinden bu yana kablo ve makine sistemini ortadan kaldıran ve gürültüsüz olarak çalışacak yeni bir yapay kalp modeline yoğunlaştığını aktardı. Ah keşke herkesin kendini ortaya koyabileceği yeteneklerini gösterebileceği para sorunu olmayan bir dünyada yaşıyor olsak. 

Bir haftayı daha böyle sonlandırdık. Önümüzdeki yazımızda hem haftayı hem de ayı da kapatacağız.