Bakü, zafer kazanmışken ve ılımlı Paşinyan iktidardayken barış anlaşmasının bir an önce imzalanmasını istiyor. Ayrıca anlaşma imzalanmadığı sürece anlaşmaya karşı olan Fransa ve İran manipülasyon yapmaya devam edecek. 

Koridor başka bahara kaldı diye düşünürken Putin, Bakü ziyaretinde ateşkes anlaşmasında yer alan lojistik hatların açılmasına önem verdiklerini ifade etti. Ortaya atıldığı günden beri koridora karşı olan İran, bu gelişmeler üzerine bizzat Hamaney’in ağzından, koridorun kırmızı çizgileri olduğunu deklere etti. Bu deklarasyondan kısa bir süre sonra Lavrov’un Ermenistan’ı lojistik hatları ve sınırların belirlenmesi konularını ağırdan almakla eleştirmesi üzerine, İran Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın Tahran Büyükelçisini Zangezur ile ilgili görüşmek üzere bakanlığa çağırdı.

Koridorun Türkiye, Azerbaycan ve Türk Dünyası için taşıdığı anlamı tekrarda fayda var. Azerbaycan ile Nahcivan birbirinden kopuk. Nahcivan’ın Türkiye ile sınırı var. Dolayısıyla bu koridor açıldığında Azerbaycan ile Nahcivan dolayısıyla Azerbaycan ile Türkiye birbirlerine üçüncü bir ülkeye ihtiyaç duymadan ulaşacaklar. Şu anda Azerbaycan kendi toprağı olan Nahcivan ve Türkiye’ye, Gürcistan ve İran üzerinden ulaşıyor. 

Azerbaycan’ın Hazar üzerinden Türk ülkeleriyle bağlantısı olduğundan bu koridor açıldığında Türkiye, Azerbaycan’a ilaveten Türk ülkelerine de denizden de olsa ulaşmış olacak. Dolayısıyla Türk ülkeleri de Türkiye’ye ve açık denizlere ulaşacak. Bu ülkeler arasında nakliye maliyetleri azalacak ve yol süreleri kısalacak. Yani Türk devletlerinin kendi aralarındaki ticaret hacmi artacak.

Erivan, ateşkes anlaşması imzalanırken bu koridoru kabul etmek zorunda kaldı. Zira Karabağ henüz Azerbaycan’ın kontrolüne girmemişti. Karabağ’da Ermeniler yaşıyordu ve Azerbaycan işgal edilen bölgeleri kurtardığında Ermenistan’la Karabağ’ın bağlantısı kopmuştu. Erivan, Ermenistan’la Karabağ’a arasında bir koridor açılması karşılığında Azerbaycan ile Nahcivan arasında bir koridor açılmasına razı oldu. 

Fakat 2022 yılında Azerbaycan ordusu ele geçirdiğinde, Ermenilerin neredeyse tamamı Karabağ’ı terk etti. Yani Karabağ ile Ermenistan arasında koridor yapılması Erivan için anlamını kaybetti. Erivan’da, milliyetçilerin savunduğu ve İran ile Fransa’nın desteklediği “Bu koridorun önemi kalmadığına göre, Zangezur’da yapılmasın” görüşü güçlendi.   

Kremlin, ateşkes imzalanırken, Zangezur koridorunu, Rus askerlerinin kontrolünde olması şartıyla kabul etti. Bu sayede iki bölgede daha asker konuşlandırarak Kafkasya’daki ağırlığını artıracaktı. Fakat Ukrayna savaşı ve savaşla beraber denizlerden ablukaya alınması, koridoru Rusya açısından çok daha önemli hale getirdi. Şu an Türkiye’ye sürekli sorun yaşadığı Gürcistan üzerinden bağlanan Rusya, bu koridora kuzeyden bağlanarak, Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Akdeniz’e daha çabuk ve ucuz ulaşmayı planlıyor. Böylece hem ablukayı kıracak hem de Gürcistan’a mahkum olmaktan kurtulacak. Rusya, Kalkınma Yolu yapılırsa, bu koridor vasıtasıyla Kalkınma Yoluna yani Basra Körfezine’ de ulaşabilecek.

İran bu koridora tamamen karşı çünkü koridor Ermenistan ile İran’ın arasından geçiyor. Tahran, Azerbaycan’ın bu koridorla yerleşeceği Zangezur Bölgesini gelecekte herhangi bir bahane ile işgal edebileceğini ve bu durumda Ermenistan ile İran’ın arasında sınır kalmayacağını iddia ediyor. İşin özünde İran; Türkiye ve Azerbaycan’ın güçlenmesini istemiyor. Ayrıca Zangezur koridoru yapılırsa, İran üzerinden geçen yol kullanılmayacak ki buda İran’ın ekonomik olarak kaybetmesi demek.

ABD ve İngiltere koridoru destekliyor, tek çekinceleri koridorun Rus askerleri tarafından kontrol edilecek olması. Önerileri koridorun BM tarafından korunması. ABD ve İngiltere; Orta Asya’da Çin ve Rusya yerine Türkiye’nin güçlenmesini istiyor. 

AB, Orta Asya’nın petrol ve gazının Hazır’ın altından geçecek nakil hattıyla Zangezur üzerinden Avrupa’ya getirilmesini planlıyor. Bu proje gerçekleşirse Rusya’ya bağımlı olmaktan ve ambargo nedeniyle Rus gazı yerine Amerika’dan dört kat daha yüksek bedelle kaya gazı almaktan kurtulacak. Fakat Fransa’nın muhalefeti AB’nin net ve güçlü tavır almasını engelliyor. 

Çin, koridoru destekliyor. Zira koridor, Bir Kuşak, Bir Yola bağlanarak Çin’in Avrupa ve Orta Doğu pazarlarına daha düşük maliyetlerle ulaşmasını sağlayacak. Bununla beraber Pekin, gelecekte koridor üzerine nakil hattı yapılmasına karşı çıkacaktır. Çünkü bugün itibariyle Türkistan ülkelerinin doğalgaz ve petrolde en büyük müşterisi olan Çin, bu pozisyonunu kaybetmek istemez.

Azerbaycan, Zangezur koridorunu gerçekleştirilebilirse hem doğuyu batıya hem de kuzeyi güneye bağlayan ana koridor olur. Türkiye’nin rakibi değil tamamlayıcısı olarak stratejik açıdan çok daha önemli hale gelir.