Rusya Ukrayna Savaşı, 24 Şubat 2022’de başladığından beri iki yıl geçti. Tam ben Sibirya’ya gidecektim ki o gün savaş çıktı ve birçok uçuş bundan etkilendi. Savaş beni böyle etkilemişti. Savaş, sadece askeri ve siyasi değil, aynı zamanda ekonomik bir krize de yol açtı. Küresel gıda ve enerji fiyatlarını yükseltti, ticaret ve yatırım akışlarını bozdu, bölgesel ve küresel güç dengesini değiştirdi. Savaşın ekonomik boyutu, ülkelere yansıması ve neticesinde nelerin değiştiğini bu yazımda size hatırlatmak istiyorum.  

Gıda fiyatlarının artması o tarihlerde ilk karşılaştığımız etkilerdendi. Rusya ve Ukrayna, dünyanın en büyük tahıl ve ayçiçek yağı üretici ve ihracatçıları arasındaydı. Savaş nedeniyle bu ürünlerin tedariki azaldı, talebi arttı ve fiyatları yükseldi. Bu durum, gıda güvensizliği ve yoksulluk riskini artırdı, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde.

Enerji fiyatlarının artması ise başta Avrupa olmak üzere her ülkeyi etkiledi. Rusya, dünyanın en büyük doğal gaz ve petrol üretici ve ihracatçılarından biriydi. Savaş nedeniyle Rusya’nın enerji ihracatı kesintiye uğradı, Avrupa’nın enerji arzı ve güvenliği tehdit altına girdi. Bu durum, enerji fiyatlarını yükseltti, alternatif kaynaklara yönelmeyi zorlaştırdı, ekonomik büyümeyi ve istikrarı olumsuz etkiledi.

Ticaret ve yatırım akışları da bozulmuştu. Rusya ve Ukrayna hem Avrupa hem de Asya ile önemli ticaret ve yatırım ortaklarıydı. Savaş nedeniyle bu ülkelerle olan ticaret ve yatırım ilişkileri zarar gördü, yaptırımlar, kısıtlamalar, gümrük vergileri, güvenlik riskleri gibi engeller ortaya çıktı. Bu durum, küresel ekonomik entegrasyonu ve iş birliğini zayıflattı, ülkelerin rekabet gücünü ve gelirlerini azalttı.

Bölgesel ve küresel güç dengesinin değişmesiyle de karşılaştık. Rusya ve Ukrayna hem Avrupa hem de Asya’nın stratejik ülkeleriydi. Savaş nedeniyle bu ülkelerin siyasi ve askeri konumları değişti, diğer büyük güçlerin bölgedeki çıkarları ve politikaları etkilendi. Bu durum, yeni ittifaklar, iş birlikleri, rekabetler ve çatışmalar doğurdu, uluslararası güvenlik ve istikrarı tehlikeye attı.

Savaşın Rusya’ya etkileri de çok büyük oldu. Bu konuda nasıl düşünüldü neden savaşa karar verildi bir muamma. Ekonomik daralma ve enflasyon oluşturan Rusya, savaşın hem doğrudan hem de dolaylı maliyetlerini karşılamakta zorlandı. 

Savaş, Rusya’nın askeri harcamalarını, borçlarını, faiz oranlarını artırdı, gelirlerini, rezervlerini, yatırımlarını azalttı, rubleyi değer kaybettirdi. Bu durum, Rusya’nın ekonomik daralma ve enflasyon yaşamasına neden oldu, halkın refahını ve memnuniyetini düşürdü, sosyal ve siyasi gerilimleri artırdı. Sonucunda gelen Uluslararası izolasyon ve yaptırımlar da işin cabası.  Rusya, savaş nedeniyle uluslararası toplumdan izole oldu. Rusya’ya karşı birçok ülke ve kuruluş, ekonomik, siyasi ve askeri yaptırımlar uyguladı, diplomatik ilişkileri kesti veya azalttı, Rusya’nın katıldığı bazı platformlardan çıkardı veya askıya aldı. Bu durum, Rusya’nın imajını ve itibarını zedeledi, uluslararası iş birliği ve güveni azalttı, Rusya’nın küresel etkisini ve nüfuzunu sınırladı.

Askeri kayıplar ve moral bozukluğu en çok huzursuzluk oluşturan konuydu. Rusya, savaşta büyük askeri kayıplar verdi. Rusya’nın çok sayıda askeri aracı, silahı, mühimmatı imha edildi, on binlerce askeri öldü, yaralandı veya esir alındı. Bu durum, Rusya’nın askeri gücünü ve kapasitesini azalttı, askerlerin ve halkın moralini bozdu, Putin’in popülaritesini ve otoritesini zayıflattı. Uluslararası analizlerde 2022'de yaklaşık yüzde 10 küçülmesi beklenen Rus ekonomisi yüzde 1,2 küçülürken, geçen yıl ekonominin yüzde 3,5 büyüdüğü tahmin ediliyor. Rusya ihracatta önemli oranda kaybettiği Batılı pazarlar yerine yüzünü Asya ve Orta Doğu pazarlarına çevirdi. Dünyanın en kalabalık ikinci ülkesi olan Hindistan ve Çin, başta enerji olmak üzere ülkenin en önemli müşterileri konumuna yükseldi. 

Kısa zamanda şu anlaşılmalıdır ki savaşın kimseye bir faydası yok. Ülkemizin devamlı dünyaya anlatmaya çalıştığı önemli bir konu “Yurtta Barış, Dünyada Barış.” Bu düşünce doğrultusunda dünyaya kulaklarımızı gözümüzü kapamadan ülkemizin Kaosa girmesine izin vermeden, ekonomimizin daha da kötüye gitmesine izin vermeden yaşayacağız.