Ses klonlama, yapay zekânın en çarpıcı alt dallarından biri olarak 2023’te popüler şarkı remix’leriyle hayatımıza girdi. ElevenLabs, Meta Voicebox ve OpenAI Voice Engine gibi modeller, birkaç dakikalık ses örneğinden ton, vurgu ve duyguyu taklit eden konuşmalar üretebiliyor. 2024’te deepfake dolandırıcılıkları oldu örneğin CEO’nun sesini taklit edip muhasebe ekibinden havale isteyen e postalar finans dünyasında milyonlarca dolar zarara yol açtı. Artan riskler karşısında Avrupa Parlamentosu 2 Nisan 2025’te Synthetic Media Act’i (SMA) kabul ederek ses klonlamayı yasal zemine oturttu. ABD, Kanada ve Japonya benzer taslakları tartışıyor; dolayısıyla SMA, küresel bir referans metin olma yolunda diyebilirim. 

Ve ardından platformlardan ardı ardına yaptırımlar geldi. 

YouTube AI Voice etiketini devreye soktu, içerik kimliğini Content ID 2.0’a bağladı. İzinsiz klonlar otomatik olarak gelir paylaşımına yönlendirmeye başladı. 

TikTok 60 sn üzeri videolarda yapay ses tespiti yapıyor ve ihlalleri görünür şekilde işaretliyor.

Spotify Yeni “AI Covers” kategorisi açtı, şarkı açıklamasında lisans linki gösteriyor.

Meta Reels’te ses klonlama özelliğini yalnızca doğrulanmış hesaplara verdi.

Klonlama nasıl çalışıyor?

Modern TTS modelleri, diffusion ve neural codec katmanlarını birleştirerek sadece kelimeleri değil, mikrodinamikleri de (nefes, boğumlama, gülme) taklit eder. Kodlayıcı (encoder) sesin “ses parmak izini 256 1024 boyutlu bir vektöre çevirir. Kod çözücü (decoder) ise hedef metni bu vektörle harmanlayarak sentezler. SMA’nın filigran maddesi, tam bu aşamada gizli sinyaller eklenmesini şart koşuyor. Post kuantum imza algoritmaları (CRYSTALS Dilithium) 2026’dan itibaren filigran anahtarlarını güvenceye alacak.

İçerik üreticileri için fırsatlar doğdu.

Yasal netlik geldi ve yatırım güveni aldılar

Sponsorluk görüşmelerinde gelir paylaşımı formülü net olduğu için markalar risk primi eklememeye başladılar. Çok dilli yayın artık daha kolay oldu, ses sahibinden tek seferlik izin alıp 30+ dilde klon yaparak global izleyiciye ulaşmak mümkün hale geldi. Mikro Telif Geliri geldi. Erişilebilirlik daha fazla oldu. İşitme engelliler için visual sign dönüşümü, yaşlılar için yavaşlatılmış anlatım gibi kişiselleştirilmiş ses varyantları daha kolay hale geldi. Hızlı Prodüksiyonlar çıkmaya başladı. Reklam ajansları, son dakika kampanyalarında stüdyo kiralamadan saniyeler içinde spot hazırlayabiliyor.

Tabii ki riskler de var

Banka onay çağrıları yapay sesle kopyalanabilir. Çözüm ise şimdilik sesli komutlarla para transferi yapan kurumlarda 2FA + davranış analitiği ile önlenebilir. Ünlülerin sesini izinsiz kullanmak sosyal medyada viral olabilir. Çözüm ise markalar social listening araçlarıyla sahte içerikleri anında rapor edebilirse sorun çözülür. 

Peki örnekler neler oldu?

Coldplay, resmi izinli AI cover yarışması düzenleyerek 5 günde 40 000 remix topladı; kazanan parçalar Spotify AI Covers listesinde 12 milyon dinlenmeye ulaştı.

Türk Dil Kurumu (TDK) ise Ses bankasını açık lisansla paylaşıp Anadolu lehçelerinin korunması için AI klonlama projelerine destek verdi.

2026’da yürürlüğe girecek ek protokol, filigran anahtarlarını post kuantum kripto ile imzalamayı zorunlu kılacak. Apple ID Voice Pass ve Google Vocal Pass benzeri biyo ses pasaportları, kimlik doğrulamayı kolaylaştırırken klon riskini azaltacak.

SMA Synthetic Media Act “yasa çıkana kadar bekle” belirsizliğini bitirip ses klonlamayı ana akıma taşıyor. Doğru etiketleme ve gelir paylaşımıyla yapay ses, içerik üreticisine yeni kapılar açarken, etik sınırları da belirliyor. 

Şimdi soru şu: Sesinizin gelecekteki telif portföyü hazır mı?

Güzel bir pazar diliyorum.