Barış, diyalog, işbirliği ve adalet gibi ilkeleri benimseyen Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Ekonomik İşbirliği Örgütünün kurulmasının üzerinden 27 yıl geçti.

Türkiye, Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya ve Pakistan'ın üyesi olduğu D-8, 15 Haziran 1997'de İstanbul'da düzenlenen Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nde alınan kararla kuruldu.

Dışişleri Bakanlığının internet sayfasında yer alan bilgilere göre, üye ülkelerin toplam nüfusu 1 milyarın üstünde olan ve toplam ekonomik büyüklükleri 4 trilyon doları aşan D-8, İslam coğrafyasının önde gelen ekonomilerini bünyesinde barındırıyor.

D-8'in ana faaliyet alanları, tarım ve gıda güvenliği, ticaret, ulaştırma, sanayi ve enerji olup, sağlık ve turizm alanlarında da çalışmalar sürdürülüyor. Bu sektörlerin koordinasyonu üye ülkeler arasında bölüştürülüyor.

Üyelerinin sosyoekonomik gelişimini amaçlayan örgüt, "savaş değil barış, çatışma değil diyalog, istismar değil işbirliği, çifte standart değil adalet, ayrımcılık değil eşitlik, baskı değil demokrasi" ilkelerine öncelik veriyor.

Üye ülkelerin dünya ekonomisindeki konumunu güçlendirmek ve ticari ilişkilerde yeni fırsatlar oluşturmayı hedefleyen D-8, bu ülkelerin uluslararası karar alma mekanizmalarındaki katılımını güçlendirmeyi amaçlıyor.

D-8, alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişimine de önem atfediyor.

Olağanüstü D-8 Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı

Genel Sekreterliğini Büyükelçi Isiaka Abdulkadir İmam'ın yürüttüğü D-8 üyesi ülkelerin dışişleri bakanları ve diplomatik temsilcileri, 8 Haziran'da İstanbul'da "Gazze" gündemiyle bir araya geldi.

Olağanüstü D-8 Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'na, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın yanı sıra Pakistan Dışişleri Bakanı Muhammed İshak Dar, Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi, Malezya Dışişleri Bakanı Muhammed Hasan, İran Dışişleri Bakan Vekili Ali Bakıri, Bangladeş Sosyal Refah Bakanı Dipu Moni, Mısır'ın Ankara Büyükelçisi Amr el-Hamami ve Nijerya'nın Ankara Büyükelçisi Zayyad Abdussalam katıldı.

Toplantının ardından yayımlanan ortak bildiride, BM ve diğer uluslararası kuruluşların Filistin ile ilgili tüm kararları, İsrail güçlerinin suçları ve Filistin halkının 1967'den bu yana işgal altında tutulan tüm topraklarındaki özgürlük ve bağımsızlık hakkının hatırlatılarak, İslam İşbirliği Teşkilatının (İİT) Filistin davası ve işgal altındaki tüm Filistin topraklarına ilişkin tüm kararları teyit edildi.

Bildiride, D-8 üyelerinin, Filistin davasının merkezi öneminin ve işgal altındaki tüm topraklarını kurtarmak, tüm devredilemez haklarını uygulamak ve başkenti Doğu Kudüs olan, 4 Haziran 1967 sınırları boyunca bağımsız, egemen ve hemhudut bir devlette yaşamak için verdikleri meşru mücadelede tüm imkan ve kabiliyetlerle Filistin halkının yanında olduğunun altı çizildi.

Bakan Fidan, toplantının ardından yaptığı konuşmada, D-8'in 27 yıl önce eski başbakanlardan Necmettin Erbakan öncülüğünde ekonomik işbirliği için kurulduğunu anımsatarak, "Bununla birlikte Filistin davası, öteden beri hepimizin ortak paydasıdır. İstanbul'daki bu toplantıda Gazze'deki vahşetin sona ermesi için neler yapabileceğimizi ele aldık. Filistinli kardeşlerimizi yalnız bırakmayacağız." dedi.

D-8 olarak bugün tarihi bir rol üstlendiklerini belirten Fidan, "Gazze'deki İsrail zulmü karşısında sessiz kalmadığımızı, sessiz kalamayacağımızı, İstanbul'da hep birlikte tüm dünyaya bir kez daha ilan ediyoruz. Çağrımıza icabet eden tüm misafirlerimize şükranlarımı sunuyorum." diye konuştu.

D-8 Zirveleri

İlk zirvesini 1997'de İstanbul'da düzenleyen örgüt, Mart 1999'da Dakka, Şubat 2001'de Kahire, Şubat 2004'te Tahran, Mayıs 2006'da Bali, Temmuz 2008'de Kuala Lumpur, Temmuz 2010'da Abuja, Kasım 2012'de İslamabad, Ekim 2017'de İstanbul ve Nisan 2021'de Bangladeş'in ev sahipliğinde Kovid-19 salgını nedeniyle çevrim içi olmak üzere 10 zirve düzenledi.

Örgüt, bakanlar, komiserler ve farklı düzeylerde toplanmayı sürdürüyor.

"D-8, daha adil bir dünyanın mümkün olduğunu anlatmak için elinden geleni yapmakta"

Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesinde D-8 üzerine araştırmalar yapan öğretim üyesi Doç. Dr. Abdullah Aydın, İsrail'in Gazze'deki katliamlarının ardından Batı'nın inşa ettiği dünya düzeninin dünyaya adalet getiremeyeceğinin bir kez daha tescillendiğini, tarihsel boşlukta D-8'nin küresel çapta önemini artırdığını söyledi.

Aydın, Türkiye'nin D-8'le ve son dönemdeki dış politika hamleleriyle anlam kazanan yeni bir paradigma inşa ettiğini belirtti.

D-8 ülkelerinin işbirlikleriyle her alanda etkisini artırması, tüm insanlığın huzur ve refahını sağlaması gerektiğini dile getiren Aydın, ancak bu şekilde D-8'in "yeni bir dünya idealine" ulaşılabileceğini vurguladı.

Türkiye'nin kendi çıkarlarına ve dünya barışına katkı sağlayan D-8 gibi organizasyonlarda etkin çalışma yürüterek "dünyadaki yerleşik düzenin" değişmesi için gayret gösterdiğini anlatan Aydın, böylelikle daha adil bir dünyanın mümkün olduğunu herkese anlatmak için elinden geleni yaptığını kaydetti.