Sonra beklenmedik bir ÅŸey olur ve büyük emekle, inÅŸa ettiÄŸiniz her neyse yerle bir olur. Ve toplum, insanlar size anında sırtını dönerler. ÖrneÄŸin bir çekiniz yazılırsa banka size yardımcı olmaz. Hesaplarınızı bloke eder. Evet evet… Size kredi vermek için kırk takla atan o bankadan bahsediyorum. Kredilerinizi iptal eder ve teminatlarınıza bloke koyar. Böylece siz kısa bir süre içinde banka ekranında batık üzeri çizilen bir firma, önemsiz bir insan oluverirsiniz.

En azından eski halinize dönmeniz mümkün olmaz… 

Öyleyse neler oldu da toplum bu aşırı güvensiz mertebeye ulaşabildi?

Aslında bu bir döngü, tıpkı ekolojik denge gibi düşünelim. Zararlı diye yılanları öldürüp yok ederseniz bir süre sonra tarlanızı ve sonrada evinizi farelerin basmasını önleyemeyeceğiniz türden bir döngüden bahsediyorum. Çiftçi harcadığı paranın yarısına ürününü vermek zorunda kalırsa, ertesi yıl o ürünü ekmez ve siz azalan ürünü ya bulamaz ya da geçen yıla göre iki katı pahalıya almak zorunda kalırsınız.

Süt üretimi yapan bir hayvancı eÄŸer, ineÄŸine harcadığı yemin, samanın fiyatı artarsa ya sütün fiyatını arttırır ya da ben bu iÅŸten artık kazanamayacağım der ve hayvanlarını kesime gönderir. Ä°ÅŸte o zaman siz bırakın sütü, peynirin kilosunu 80 TL’den almak zorunda kalırsınız. 

Siz eğer gençlerinize iyi iş imkânları sağlamazsanız. En zeki olanları yani bir şeyler icat edip ülkenin gidişatını değiştirebilecek olan dâhilerinizi küstürüp yurt dışına gitmelerine engel olamazsınız.

Bakınız, bugün aşıyı bulan UÄŸur Åžahin ve Özlem Türeci Time dergisine kapak oldular. Muhtemelen bu yılki Nobel ödülünü alacaklar. Hepsinden önemlisi insanlık tarihindeki en büyük problemlerden biri olan pandeminin belki de sonunu getirecek hamleyi yaptılar. Ancak bunu Türkiye’de deÄŸil kendilerine tanınan imkanla, Almanya’da yaptılar. Biz ise ÅŸu an aşının Çin’den gelmesini bekliyoruz... 

Aziz Sancar’da geçtiÄŸimiz dönemde aldığı Nobel ödülünü Amerika’nın kendisine saÄŸladığı imkânlar sonucunda aldı. BitirdiÄŸi Ä°stanbul Ãœniversitesinde deÄŸil. Maalesef bu ülkede üreten, çalışan, zeki insanlar küstürüldü. Ãœrünler daha ucuz diye, yurtdışından ithal edildi. Bu durum toplumda kalıcı bir dışa bağımlılık yaratırken ÅŸu an tüketiciler tüm ürünleri daha pahalı almak zorunda artık. Ticarette bırakın söz vermeyi, çek ve senet ÅŸu an pek de geçerli olmayan bir kâğıt parçasına dönüştü. Kapitalizmin bu kanserojen yapısı toplumda güvensizlik metastazına dönüştü adeta. Ä°nsanlar daha içe dönük oldular kapattılar kendilerini. Daha mutsuz,   daha çok ÅŸikâyet eden, daha az üretken insanlar görüyorum ÅŸimdilerde etrafımda.

İçinizin sıkıldığını ya şu yazıya nereden başladım dediğinizi duyar gibiyim.

Peki, toplumun yaşadığı bu güven erozyonu nasıl iyileşir?

Açıkçası kimsenin elinde sihirli bir deÄŸnek yok. Ve bu sorunların akÅŸamdan sabaha çözüleceÄŸine de inanmıyorum. Güven konusunda herkesin kendi kapısının önünü süpürmesini tavsiye ederim öncelikle…

Örneğin; Vatanını en çok seven, görevini en iyi yapandır bence. Gerisi laftır, ahkâm kesmektir.

Bir baba oÄŸluna sigaranın zararlarını anlatıp sonrada bir tane yakıyorsa, o çocuk da babasının söylediÄŸini deÄŸil yaptığını yapacaktır. Bu durum devleti yönetenler içinde geçerlidir…

Yani güven duygusunun DNA’sını incelediÄŸimizde bu yapıyı bozacak unsurların kök sebebini iyileÅŸtirmekle baÅŸlamak gerekir. Bu iyileÅŸmenin, bireyden topluma ve oradan da devlete sirayet etmesi, en büyük temennimdir…