Birbirlerine canlarını emanet eden ve kazadan kendi olanaklarıyla kurtulan madencilerimiz, toz bulutu ve zehirli gazlarla mücadele ederek, parçalanmış vagonların arasından arkadaşlarını kurtarmak için aynı kota defalarca indiler. 

Madencilik Sorunları ve Çözümleri Derneği’nin genç gönüllü mühendisleri 1900’lü yıllardan itibaren Türkiye’de yaşanan irili ufaklı maden kazalarının envanterini çıkardılar. Kazalara ilişkin belge, bilgi, fotoğrafları arşivlediler. Her kaza sonrasında yapılan resmi açıklamalar, madenci ailelerinin verdikleri röportajlar ve yargı organlarının kazaya sebebiyet veren unsurları irdelediği bilirkişi raporlarını inceleyerek istatistikler oluşturdular. Her kaza sonrasında, kurtarma çalışmalarının olağanüstü gayretle yerine getirildiğini, her bir bireyin kendisini kurtarma görevlisi sorumluluğuyla elinden geleni yaptığı, ancak kaza öncesinde alınması gereken önlemlerin yeterince alınmadığı konusunda kafalardaki şüphenin hep canlı olduğunu gördüler.

Metan gazı genellikle kömür ocaklarında görülür ve grizu patlaması riski yaşlı kömür damarlarında, kömürün içinde veya damarı çevreleyen kayaçların aralarına sıkışmış olarak bulunabilir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve zehirli olmayan metan gazı miktarının yüzde 4 üzerinde olup olmadığını ölçen detektörler, metan gazının birikmesini ortamın havalandırılması, oksijen seviyesinin yükseltilmesi, metan drenajı, ocak atmosferi içine işleyen grizunun ocak alanı dışına atılması gibi önlemlerle sağlanmaktadır. Metan seviyesinin en az yüzde 4 oranını bulması ile grizu patlaması oluşmaktadır.

Ufalanan ince toz haline dönüşen kömür tutuşucu ve patlayıcı niteliğe bürünür. Kömür tozu küçük bir metan patlamasını büyük bir patlamaya dönüştürebilir ve yanan bir toz bulutunun alevi gaz birikintisine ulaştığında gazı patlatabilir. 

Kömür madeninde cevherin üretimi sırasında, madenin üzerinde oluşan yükü dengelemek için bırakılan topuklar ve üretimin gerçekleştirildiği odalar bulunmaktadır. Zonguldak ve Bartın’da yaşayanlar veya yakınları olanlar bilirler. Yüzeye yakın veya çökerek ortaya çıkan tünellerde ailelerin bütün uyarılarına rağmen çocuk oyunları oynamışlardır. Odalarının bir duvarının yere yattığını, tavanlarından ay ve yıldızları seyrettiği yataklarda uyumuşlardır. 

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, şehit olan veya yaralanan maden işçilerinin ailelerine yardımda bulunacaklarını açıkladı. Maden kazalarında şehit olan maden işçilerinin çocuklarına ayrı bir özen gösterilmesi gerekmektedir. Kaza olmuş ve evin babası ölmüştür. Ailenin geçimini sağlamak, geride kalan çocukların sırtına bindirilmemelidir. Çocukların gelecekleri ve eğitim hayatlarını sekteye uğratacak ekonomik sorunlar altında ezilmelerine engel olunmalıdır. 

Kimseyi arkada bırakmadan, her bir yavruya ayrı ayrı sahip çıkılmalı, vatana millete yararlı evlatlar olmalarını sağlayacak eğitim ve sosyal yaşam koşullarını sağlayacak önlemler alınmalıdır. 

Sağlık hakları verilmeli ve sağlık yardımı yapılmalıdır. Eğitim hakları verilmeli ve eğitim yardımları yapılmalıdır. Parasız yatılı okullara sınavsız giriş hakkı tanınmalı, burslar ve diğer öğrenci yardımlarından yararlanma ve MEB’e bağlı özel eğitim kurumlarında parasız eğitim alabilmelidirler. Polis akademisi, polis koleji, polis meslek yüksekokulları ve askeri okullara girişte öncelik ve kolaylık sağlanmalı, yurtlardan öncelikli ve ücretsiz yararlanması sağlanmalıdır.

Calışamayacak durumda olan veya vefat eden maden işçisinin yakınlarına iş olanakları sağlanmalıdır. Gelir vergisi, katma değer vergisi, damga vergisi, veraset intikal vergisi ve harçlar kanununda gerekli düzenlemeler ile kamu konutları ve sosyal konutlardan öncelikli ve ayrıcalıklı yararlanmalarını sağlayacak, kira yardımı ve faizsiz krediden yararlanabilecekleri düzenlemeler yapılmalıdır. Temel ihtiyaçlarının barınma, beslenme, eğitim, sağlık ile sınırlı olmadığı, elektrik, su, doğalgaz, iletişim giderlerinde muafiyet sağlanmalıdır.  

Çocuklara gösterilecek bu özenli yaklaşım, hepimizin borcudur.