Türkiye’de işçi ve memur ile emeklilere yönelik 2019 ve 2020 yıllarıyla ilgili maaş zamlarını belirleyecek toplu görüşme süreçleri tartışmalara sahne olmaya devam ediyor.

Son olarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş ile birlikte Erdoğan’ın kararıyla aile ve sosyal hizmetler alanlarıyla birleştirilmiş olan bakanlık ile kamu işçileri için masaya oturmuş sendikalar arasında gerilimler yaşanmıştı. Toplu sözleşme masasında en çok işçiyi temsil etmesi nedeniyle Türk-İş’in hükümet teklifine “ret” ya da “kabul” kararı alması belirleyici oldu. Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş) da hükümet teklifi lehinde pozisyon aldı. Diğer işçi temsilcisi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) itirazlarını dile getirdi ancak tepkisine rağmen sonuç alamadı. Sonuçta hükümeti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un temsil ettiği toplu sözleşme masasında 12 Ağustos’ta imzalar atıldı. Türk-İş, en düşük işçi ücretini 3 bin 500 lira ve tüm kamu işçilerine seyyanen brüt 300 lira zam istemişti. Türk-İş, zam oranları konusunda ise bu yılın ilk 6 ayı yüzde 15, ikinci dönemi yüzde 6 ve 2020’nin ilk ile ikinci 6 aylık dönemleri içinse yüzde enflasyon oranı artı 3 puan refah payı talep etmişti. Ancak sonuçta Türk-İş taleplerine kıyasla oldukça düşük şekilde hükümet teklifine kabul denildiği görüldü. Türk-İş’in imzasıyla 3 bin 500 liranın altında olan işçiye 150 lira iyileştirme yapılmasıyla birlikte tüm kamu işçilerine bu yıl ilk 6 ayı için yüzde 8, ikinci 6 ayı için yüzde 4 ve 2020’nin ilk ile ikinci 6 aylık dönemleri için yüzde 3’er ve enflasyon farkı oranında zam yapılması kararlaştırıldı.

Kamu işçisi zammı tartışma yarattı

Hükümet ile Türk-İş’in uzlaşmasıyla grev kartı gibi eylem seçeneklerini kullanmaksızın kamu işçileri için 2019 ve 2020 yılları için ücretler kesinlik kazandı. Ancak bu durum tartışmaları sonlandırmadı.

Kamu işçileri için toplu sözleşme masasında imzalar atıldığı sırasında, Türk-İş Başkanı Ergün Atalay’ın önünde açık mikrofonu unutarak Bakan Selçuk’a “Uzasa işi karıştıracağız, en azından kapattım böyle” demesi ise dikkat çekti. Bu sözleriyle hükümet ile perde arkasında işçiler aleyhine uzlaşma sağlamakla eleştirilmesine karşın Atalay ise, zam pazarlığını bizzat Erdoğan ile yürüttüğünü açıklamış ve kendisini eleştirenleri ise terörü desteklemekle savunmuştu. Atalay’ın işçi haklarından taviz verilmesine yönelik suçlamalara karşılık açıklamasında S-400 hava savunma füze sistemini desteklediğini söylemesi de göze çarpmıştı.

Atalay’ın eylem seçeneği olmaksızın düşük oranları kabul etmesi ve masa dışında Erdoğan ile pazarlık etmesini terör ile gerekçelendirmesi ise tepkileri arttırdı. Bu duruma diğer işçi sendikaları temsilcileri tarafından “toplu sözleşme masası dışında işçi taleplerinden vazgeçilmesine terör bahane ediliyor” olarak tepki gösterildi.

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu da, Atalay’ı “sarı sendikacılık” yapmak ile suçladı.

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu da, “Bu protokol ile belirlenen ücret zamları, işçilerin refahını artırmak bir yana emekçilerin enflasyonunun altında kalmaktadır. Bu protokol ile kamuda grevsiz toplu pazarlık dönemi başlamış, grev hakkı fiilen gasp edilmiştir. Konfederasyon düzeyinde imzalanan bu protokolün işkolu sendikaları açısından da bağlayıcı olması nedeniyle, sendikalar sadece protokolde hüküm altına alınmayan konularda müzakere yürütebilecek, sendikaların toplu pazarlık yetkileri ve grev hakları boşa düşmüş olacaktır. Bu protokolün kamuda kadroya alındığı iddia edilen eski taşeron işçileri dışında bırakıyor oluşu kamu işçileri arasındaki ayrımcılığı tescillemiş, taşeron işçileri ikinci sınıf işçi statüsüne itmiştir” dedi.

Memurlar ise hükümet teklifine karşı eylem kararı aldı

Bugün ise gündemde kamu görevlileri memurlar için toplu sözleşme pazarlıkları var. Masada Memur Sendikaları Konfederasyonu (Memur-Sen), Türkiye Kamu Çalışanları Sendikası (Türkiye Kamu-Sen), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) ile diğer temsilciler bulunuyor.

Toplu sözleşme için en fazla üyeye sahip olması nedeniyle karar verici sendika konumundaki Memur-Sen, bugüne değin hükümete yakınlığıyla biliniyor. Ancak Memur-Sen, sürpriz şekilde bugün hükümet teklifini yetersiz buldukları için eylem sürecine gireceklerini açıkladı ve bugün saat 17.00'de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı önünde cüzdan bırakma eylemi yapılması kararlaştırıldı. Memur-Sen, hükümet cephesince memurlara 2020 için yüzde 4, 2021 için ise yüzde 3 artış teklif edilmesini kabul edemeyeceklerini bildirdi.

Memurlar için masada kim ne talep etmişti?

Bu arada Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, memurlar için en düşük taban aylığa seyyanen 200 lira zam yapılmasını, ilk yıl yüzde 8+7, ikinci yıl yüzde 6+6 zam ve birinci yıl yüzde 3, ikinci yıl yüzde 2 refah payı talebinde bulunmuştu.

Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci ise taban aylığa seyyanen 600 lira, ilk yıl yüzde 10+10, ikinci yıl yüzde 8+8 zam ve her iki yıl için yüzde 3 refah payı istemişti. Buna ilaveten memurlara da bayram ikramiyesi ödenmesini de istemişti.

KESK Genel Başkanı Ramazan Gürbüz de, 2020 yılı için toplam yüzde 38 artış, ve 2021 yılı için de 2020 enflasyonu artı 3 puan refah payı talep etmişti.