Çağlar ÇAĞATAY

Kaya, projeden konut, sıfır konut veya ikinci el konut satın alırken tecrübeli gayrimenkul danışmanlık firmaları üzerinden yürütülmesinin önemine vurgu yaparak dikkat edilmesi gereken 15 temel kriteri anlattı

Türkiye’deki inşaat sektörü değerlendirildiğinde, faiz, kur ve enflasyon üçgeninde yaşananlar maliyetleri yüzde 100’ün üzerine çıkardı. Son iki yıldır ülkemizdeki konut satın alma fiyatlarının 4- 5 katına çıktığına işaret eden Remax Maximum Gayrimenkul Danışmanı Engin Kaya, aynı zamanda boş dairelerdeki kira fiyatlarının da aynı hızla 3-4 katına ulaştığını açıkladı. Konut üretiminin son iki yıldır emtia fiyatlarının artmasıyla yavaşlama ve hatta durma noktasına geldiğini söyleyen Kaya, “Ülkemizde bir yatırım aracı olarak görülen konuta olan Türk vatandaşlarının yoğun talebine ek olarak, Rusya, İran, Irak, Almanya, Kazakistan, Afganistan, Ukrayna gibi ülkelerden yabancılara konut satılması ve ülkemizdeki Suriyeli vatandaşların eklenmesiyle konut stoğu yetersiz kalabildi ve konut sıkıntısı baş göstermeye devam ediyor” dedi. 

Kira fiyatları barınma sorununa neden oldu

Artan kira fiyatlarıyla barınma sorununun da son günlerde sıkça gündeme geldiğini hatırlatan Kaya, Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesi olan “İlk Evim İlk İş Yerim” projesinin ardından orta ve üst gelir grubuna yönelik hayata geçirilen konut kampanyasının büyük önem taşıdığını kaydetti. Genel olarak bir konut satın alınırken arsa payının önemli olduğunun altını çizen ve konutların kış aylarında yaz aylarına oranla daha uygun fiyatlarda satın alınabileceğini ifade eden Kaya, projeden konut, sıfır konut veya ikinci el konut satın alınırken tecrübeli gayrimenkul danışmanlık firmaları üzerinden yürütülmesinin önemine vurgu yaptı. Kaya, konut satın almadan önce dikkat edilmesi gereken 15 temel kuralı anlattı.

İşte 15 kriter…

Her projeden konut satın alınmaz. Projeyi yapacak inşaat firması hakkında detaylı bilgi edinilmeli. Firmanın kaç yıllık olduğu, o tarihe kadar bitirmiş olduğu konut ve iş yeri projeleri, mali yapısı vs incelenmeli. Ardından projenin yapılacağı bölgenin şehir planlarındaki durumuna da bakılmalı. 

Projedeki daire tipleri göz önüne alınmalı. Projede, 1+1 mi, 2+1 mi, 3+1 mi yoğunlukta incelenmeli. Örneğin 1+1 dairelerin yoğun olduğu bir projede, 3+1 dairelerin fiyatları ciddi bir yükselme göstermez. 3+1 daire satın almak isteyen geniş aileler, 1+1 konutların ağırlıklı olduğu bir projede oturmayı çok da talep etmeyebilirler. 

İnşaatta kullanılacak malzeme kalitesi hakkında firmaya soru sorulmalı. Kapılar, pimapenler, mutfak dolapları, banyo, prizler, kapı kolları gibi iç malzeme hakkında bilgi edinilmeli. 

Projedeki dairelerin konumlarına bakılmalı. Dairenin, güney cephe veya kuzey cephede olması, yine dairenin baktığı manzara fiyatını etkiler. 

Projenin, en yakın merkeze olan uzaklığı önemli. Okula, alışveriş merkezlerine, hastaneye vs uzaklığı değerlendirilmeli. 

Projeden almadan önce, gerekli araştırmaların sonucunda inşaat firmasından ev satın alınmasına karar verilirse, noterde inşaat firması ile bir sözleşme imzalanacaktır. Sözleşmede satın alınacak dairenin özellikleri hakkında detaylı bilgiler yer almalıdır.

Bitmiş konut satın alınırken, iskanı var mı bakılmalı. İskanı olmayan dairelerin elektrik, su, maliyeti daha yüksek olur. Eğer, inşaat firması inşaat bitince iskanının alınacağını belirtiyorsa, noterden bu konuda bir yazı alınmalı. Ayrıca, iskanı olmayan dairelere konut kredisi çıkmasında sorunlar da yaşanabilir. 

Belediyeden bitmiş olan konutun projesinin incelenmesi önemli. Projede evin metrekaresi 150 metrekare olurken, gerçekte evin metrekaresi 90 metrekare olabilir. (Bazı inşaat firmaları, otopark, kömürlük, çatı, bahçe, havuz vs gibi alanları konut sayısına bölerek, bu oranı ilgili konutun metrekaresine ekleyebilmektedir)

Bitmiş projede kullanılan malzeme kalitesi değerlendirilmeli. Salon, banyo, mutfak, kapılar, pencereler incelenmeli. 

Bitmiş projenin en yakın merkeze olan yakınlığı ve bölgeye gelecekte yapılabilecek yatırımlar hakkında bilgiler edinilmeli. Ayrıca ilgili bölgedeki bitmiş projelerin yaklaşık satın alma fiyatları ve kira fiyatları değerlendirilmeli. 

Bitmiş projeden daire satın alınmaya karar verilince, Tapu için işlemler başlatılmalı. Burada seçilen konut ile tapuda alınan konutun aynı konut olup olmadığına özellikle dikkat edilmeli. Eğer, konuta ilişkin araştırma yapmaya ciddi bir zaman süreci yoksa, küçük bir miktarda banka kredisi kullanılarak, bankanın yapacağı ekspertiz raporunun incelenmesi fırsatı oluşacaktır. 

İkinci el konutlarda binanın yaşına bakılır. İkinci elde konutlar, 1999 depremi öncesinde yapılanlar ve sonrasında yapılanlar olarak ikiye ayrılıp değerlendiriliyor. Binanın yaşı var ise, depremde hasar alıp almadığına dair ilgili belediyeden veya AFAD’dan bilgi alınmalı. Ayrıca, konutun kat mülkiyeti var mı bakılmalıdır. Konutun iskanı sorgulanmalı. Bazen apartmanda yapılabilecek ilave tadilat çalışmaları nedeniyle binanın iskanı bozulabileceğinden, yeniden iskanın alınması gerekecektir.   

Eğer, ileride dönüşüme gireceği öngörülerek, yatırım amaçlı hasarlı bir konut alınacaksa, kat mülkiyeti mi, kat irtifakı mı olduğuna bakılmalı. İskanı var mı bakılmalı. Dairenin arsa payı incelenmeli. Eğer dairenin arsa payı küçük ise, bu durumda kentsel dönüşümden öngörülen fırsat sağlanamayabilir.

Dairenin iç mekanı olan odaları, mutfağı, banyosu incelenmelidir. Dairede masraf var mı değerlendirilmeli. 

Konutun, en yakın merkeze olan yakınlığı ve bölgeye gelecekte yapılabilecek yatırımlar hakkında bilgiler edinilmeli. Ayrıca, bölgedeki diğer konutların satın alma fiyatları ve kira fiyatları değerlendirilmeli.