Hakan ÖZBAY

Mardin, bölge ekonomisinin can damarı olması beklenen ve uzun yıllardır büyük bir umutla beklediği demir yolu hattına kavuşmak için artık gün sayıyor. Özellikle Suriye sınırındaki güvenlik koşullarının yarattığı olumsuzluklar nedeniyle 2011 yılında ulaşıma kapatılmak zorunda kalınan stratejik öneme sahip 325 kilometrelik Karkamış–Nusaybin hattı ile bu hattı tamamlayan 25 kilometrelik Mardin–Şenyurt hattında, mutlu sona yaklaşılıyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından bir süredir titizlikle yürütülen bakım, onarım ve iyileştirme çalışmalarında sona gelindiği bildirildi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun, bölgedeki çalışmaların hızla sürdüğünü belirtmesi ve söz konusu hattın 2026’nın ilk çeyreğinde yeniden tam kapasiteyle işletmeye açılmasının planlandığını duyurması, Mardin iş dünyasında büyük bir memnuniyet ve heyecan yarattı. Yıllardır lojistik maliyetlerin düşmesini bekleyen sanayici ve ihracatçılar, bu açıklamayla birlikte gelecek planlarını revize etmeye başladı.

Bu tarihi gelişme üzerine konuya ilişkin gazetemize özel kapsamlı değerlendirmelerde bulunan Mardin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Hatip Çelik, projenin bölge için taşıdığı hayati öneme dikkat çekti. Çelik, bu adımın sadece fiziki bir ulaşım yatırımı olarak görülmemesi gerektiğini; Mardin’in ekonomik, sosyal ve kültürel hayatında köklü bir dönüşüm başlatacak stratejik bir hamle olduğunu ifade etti.

LOJİSTİKTEN İSTİHDAMA GENİŞ BİR DÖNÜŞÜM

Demir yolu hatlarındaki bakım çalışmalarının takvimi hakkında detaylı bilgiler veren Başkan Hatip Çelik, çalışmaların 2025 yılı sonunda tamamen bitirilmesinin ve ardından 2026 yılının hemen başında hattın ticari olarak devreye alınmasının hedeflendiğini hatırlattı. Çelik, bu gelişmenin iş dünyasına yansımalarını ve önemini şu sözlerle anlattı:

“Bu projeyi bölgenin kaderini değiştirecek yeni bir dönemin başlangıcı olarak görüyoruz. Çünkü iş dünyası açısından demir yolu; lojistikten ticarete, yatırımdan istihdama kadar geniş bir yelpazede dönüşüm yaratacak. Demir yolu taşımacılığı, kara yoluna göre daha düşük maliyet ve daha hızlı teslimat imkânı sunuyor. Ürünlerin pazara ulaşma süresi kısalırken, ihracat ve ithalat süreçleri daha güvenli hale gelecek. Bu gelişme, özellikle tarım ve sanayi ürünlerinin pazarlara erişiminde büyük kolaylık sağlayacak. Gıda, tekstil ve kimya gibi lokomotif sektörlerimizin ihracat faaliyetlerine önemli katkılar sunacak.”

NUSAYBİN GÜMRÜK KAPISI DAHA ETKİN KULLANILACAK

Açıklamalarında projenin uluslararası boyutuna da değinen Hatip Çelik, sahada yürütülen çalışmaların Türkiye ile Irak arasında planlanan ve bölgenin en büyük vizyon projelerinden biri olan "Kalkınma Yolu Projesi" ile entegre bir şekilde ilerlediğini vurguladı. Karkamış–Nusaybin ve Mardin-Şenyurt hatlarının bu büyük vizyonun bir parçası ve tamamlayıcısı olarak inşa edildiğine dikkat çeken Çelik, hattın fonksiyonu hakkında şu bilgileri paylaştı:

“Bu hatların, Ovaköy-Nusaybin arasındaki demir yolunu destekleyerek uluslararası yük taşımacılığına katkı sunması hedefleniyor. Ayrıca Mardin–Şanlıurfa–Gaziantep arasında projelendirilen hızlı demir yolu altyapısı kurulana kadar, bu hattın işlevselliği ve kapasite kullanımı test edilecek. Orta Doğu’ya açılan kapımız olan Nusaybin Gümrük Kapısı, demir yolu sayesinde çok daha etkin kullanılacak.”

Mardin’in bu atılımla birlikte sadece iç pazarda değil, uluslararası ticaret ağlarında da stratejik bir merkez haline geleceğini belirten Çelik, liman bağlantılarının önemine vurgu yaparak, “En önemlisi ise Mardin’deki ihracatçılarımızın Mersin ve İskenderun Limanları’na demir yolu ile sürdürülebilir bağlantısı sağlanacak. Böylece Avrupa, Amerika ve Afrika ile olan ticaret hacimlerimiz daha da hareketlenecek. Ham madde ve ara ürünlerin bölgeye gelişi hızlanırken üretim süreçleri daha verimli hale gelecek” diye konuştu.

MARDİN’İN GELECEĞİ RAYLAR ÜZERİNDE ŞEKİLLENİYOR

Yeniden açılacak demir yolu bağlantısının şehri tam anlamıyla bir lojistik merkez haline getireceğini ve bunun sonucunda bölgeye farklı sektörlerden yeni yatırımları çekeceğini dile getiren Başkan Çelik, bölgenin en önemli ticaret partneri olan Irak pazarı özelindeki verilere de değindi. 2025’in ilk 11 ayında Mardin’den Irak’a yönelik ihracatın 600 milyon dolara yaklaştığını belirten Çelik, yaşanan zorluklara rağmen potansiyelin yüksek olduğunu belirterek şunları kaydetti:

“Irak tarafı her ne kadar pek çok sektörümüze ek gümrük vergileri getirse de anti-damping uygulamaları geliştirse de ticaretimiz devam ediyor. Irak’ın temel sanayi ürünlerinde en önemli tedarik ortaklarından biriyiz. Demir yolu hatlarımızın devreye girmesiyle birlikte bu pazarda daha rekabetçi bir yapıya erişeceğiz. Organize sanayi bölgelerimiz daha aktif hale gelecek, yeni sektörler bölgemizde konuşlanacak ve katma değerli ürün yatırımları hızlanacak. İş insanları için Mardin artık yalnızca bir üretim noktası değil, aynı zamanda bir dağıtım ve ticaret üssü olacak. Mardin’in yeni geleceği, rayların üzerinde şekillenecek.”

LOJİSTİK ÜSSÜ (MARLOM) İÇİN ÇALIŞMALAR HIZLANDI

Sadece demir yolu hattı değil, bu hattı besleyecek yan projeler hakkında da bilgi veren Çelik, Kalkınma Yolu kapsamında MTSO koordinasyonunda sürdürülen Mardin Lojistik Üssü (MARLOM) Projesi hakkında da son güncel bilgileri paylaştı. Çelik, bölge ticareti için kritik önem taşıyan bu projenin Cumhurbaşkanlığı Yatırım Programı’na alındığını hatırlatarak devlet desteğinin önemine işaret etti.

MARLOM’un kuruluş hazırlıklarının tüm hızıyla sürdüğünü belirten Çelik, gelinen son aşamayı şöyle özetledi: “Odamızın koordinasyonunda sürdürülen çalışmalarda Dicle Kalkınma Ajansı ile Fizibilite Desteği sözleşmesi imzaladık. Bu sayede fiziki yatırımlar için gerekli çalışmaları hızlandırdık. Kalkınma Yolu güzergahında kurulacak lojistik üssümüzde taşımacılık, depolama ve gümrükleme hizmetleri modern standartlara uygun şekilde tek merkezde kümelenecek.”

Çelik, projenin sadece ticari değil, kentsel yaşam kalitesine de katkı sunacağını ve kentin trafik yükünü hafifleteceğine dikkat çekerek sözlerini şöyle tamamladı: “Kentimizde dağınık halde bulunan 40 bin araçlık ticari kara filomuz için kümelenecekleri bir destinasyon yaratılacak. Hem istihdam artacak hem de Mardin, uluslararası ticaretin güçlü bir aktörü haline gelecek. Üssümüz, demir yolu bağlantısı sayesinde limanlara daha sürdürülebilir maliyetlerle erişim imkânı tanıyacak ve lojistik sektöründe yan sanayinin de gelişimini sağlayacak.”