İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB), sektörün ihracat artış oranları ile bir sonraki ay beklentisinin de yer aldığı ‘TR-METALENDEKS’ eylül ayı sonuçları açıklandı. Bir önceki aya oranla miktar ve değer olarak gerileyen endekste, birim fiyatları yükseldi. Endeksin eylül ayı sonuçlarına göre, 2023 yılının ilk yarısında demir çelik ihracatı değer olarak yüzde 17 ve metal sanayi ihracatı ise yüzde 12 daraldı. Türkiye metal sanayi ihracat endeksinin, 2023 yılının ilk yarısında benzer bir daralma performansı gösterdiği belirtildi.

 

DÜNYA MAL TİCARETİ YÜZDE 5 DARALDI

 

Endeksin eylül ayı sonuçlarına göre, 2023 yılında dünya mal ticaretinde yılın ilk yarısında başlayan yavaşlama ilerleyen aylarda daralmaya dönüştü. Yılın ilk yarısında dünya mal ticareti 2022 yılının ilk yarısına göre değer olarak yüzde 5 daralarak 11,87 trilyon dolara geriledi. Dünya Ticaret Örgütü 2023 yılının ikinci yarısında da dünya mal ticaretinde değer olarak yüzde 5-6 arasında daralmanın süreceğini öngörüyor. Nitekim global sanayi PMI verilerinde alınan ihracat siparişleri eylül ayında da azaldı. Alınan ihracat siparişlerinin PMI verisinin son 19 aydır daralma bölgesinde kaldığı vurgulandı.

 

METAL FİYATLARI GERİLEDİ

 

Metal fiyatlarının; sıkı para politikasının sürüyor olması, güçlü dolar, talep tarafındaki yavaşlama beklentisi ve Çin ekonomisinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle eylül ayı genelinde gerilediğinin belirtildiği endekste, fiyatlardaki gerilemelerin ihracat birim fiyatları üzerinde düşüş baskısı yarattığı kaydedildi. Yurtiçinde ise sıkı para politikalarının kademeli olarak sürdüğü, yüksek bir faiz artışı ile kredi faizleri ve maliyetleri de artarken, Türk lirasında da eylül ayında bir gerileme yaşandığı kaydedildi. TL’nin düzeltme sonrası seviyeleri eylül ayında ihracatı kısmen destekledi.

 

Metal sanayi ihracatında alıcılar veya müşterilerin sanayi PMI verilerindeki gelişmeler ihracat için önemli bir öncü gösterge olduğu belirtilirken, küresel ölçekte çelik, alüminyum ve bakır ürün grubunu kullanan sanayilerde PMI verileri eylül ayında gerileme gösterdi. Gerilemenin özellikle Avrupa’da daha kuvvetli yaşandığı aktarıldı.

 

‘NET İHRACATÇI KONUSU ÇÖZÜLMELİ’

 

“TR-METALENDEKS”i değerlendiren İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu; özellikle alüminyumda, bakırda net ihracatçı konusunun bir an önce çözüme kavuşturulmasını beklediklerini belirtti ve şunları söyledi: “Zaten finansmana erişim konusunda güçlük yaşayan ihracatçı yeterli ham madde üretimi olmaması sebebiyle, mamul üretmek için zorunlu olarak ham madde ithalatı yapmak zorunda kalıyor ama diğer taraftan da net ihracatçı kimliğini maalesef kaydediyor.”

BİRİM FİYATLAR EYLÜLDE ARTTI

 

Metal sanayi ihracat miktar endeksi ve değer endeksinin eylül ayında gerilediği bilgisinin paylaşıldığı endekste, ağustos ayındaki artışın ardından miktar endeksi eylül ayında 137,24 puandan 128,32 puana, değer endeksi ise 158,19 puandan 151,05 puana indi. İhracat değer endeksindeki düşüşün ihracatın miktar olarak gerilemesinden kaynaklandığı belirtildi. Metal sanayi ihracat birim değer endeksi Eylül ayında sınırlı ölçüde yükseldi. Endeks ağustos ayında 115,0 puan iken eylül ayında 117,68 puan oldu. Dünya fiyatlarında da eylül ayında düşüşlerin olduğu bilgisinin paylaşıldığı endekste, ihracat birim fiyatları ağustos ayında 4,31 dolar/kg iken eylül ayında 4,40 dolar/kg olarak gerçekleşti. Hırdavat ve armatür ihracat birim fiyatları artarken; bakır, alüminyum ve döküm fiyatları sınırlı ölçüde geriledi. Mutfak ihracat birim fiyatları ise eylül ayında değişmedi. Yurtdışı pazarlardaki daralma, artan rekabet ve fiyat indirim baskılarına rağmen metal sanayinde ihraç birim fiyatlarının yükselmesinin önemli olduğu kaydedildi.

 

SİPARİŞ ALINAN MÜŞTERİ SAYISINDA DARALMA

 

Alınan ihracat siparişlerinin yılın ikinci yarısında düşmeye devam ettiğinin belirtildiği endekste, 2023 yılının ikinci yarısında alıcıların fiyat baskısı ve fiyat indirim taleplerinin devam ettiği, sipariş alınan müşteri sayısında genel bir daralma eğilimine girdiği bilgisi paylaşıldı.

 

Metal Sanayi İhracat Endeksi sonuçlarına göre, alınan ihracat siparişlerindeki kar marjlarının artan küresel rekabetin de etkisiyle gerileme eğilimi içinde olduğu, eylül ayında kar marjlarında düşüşün yavaşlayarak sürdüğü belirtildi. Alınan ihracat siparişlerinde ise tahsilat süreleri eylül ayında değişmedi. Yurtdışı ve yurtiçinden alınan siparişlerdeki düşüşlerin üretimi de olumsuz etkilemeye başladığı, siparişlerdeki azalma ve maliyet artışları karşısında ihracatçıların ham madde ve girdi stoklarında temkinli bir sürece girdiği ifade edildi. Ayrıca, eylül ayında nihai ürün stokları bir önceki aya göre değişmedi.

 

DEMİR VE DEMİR DIŞINDA İHRACAT 10 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI

Açıklanan ihracat rakamları ve endeks sonuçlarını değerlendiren İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu; demir ve demir dışı metaller sektörü ihracatının eylül ayında geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 14,2 düşüşle 1 milyar dolar olduğunu kaydetti. Sektörün Ocak-Eylül dönemi ihracatının ise 9,5 milyar dolarla genel ihracattan yüzde 5,9 pay aldığını ve sanayi sektörleri arasında en çok ihracat yapan 5. sektör olduğu bilgisini paylaştı. Tecdelioğlu, "Sürdürülebilir imalata, ilişkiye devam etmemiz lazım. Türkiye, stratejik olarak çok önemli bir noktada. Çevresinde 4 saatlik mesafede 55 ülke var. Bu tip fırsatları iyi değerlendirerek, Türkiye'nin dünyanın konjonktüründeki pastadan muhakkak pay alacağına ve büyüyerek çıkacağına inanıyoruz. Yeter ki biraz sabırlı olalım. Heyecanımızı kaybetmeden üretime ve ihracata devam edelim." dedi.