Sedat YILMAZ

Endüstriyel ve bireysel anlamda dijitalleşmeyi en üst seviyeye çıkaracak 5G çalışmaları tüm hızıyla sürerken Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, “Ülkemizde fiber altyapı belirli bir olgunluğa erişmeden 5G’ye geçişi sağlıklı bulmuyoruz. 5G’ye geçiş, fiberde altyapı yatırımlarını hızlandıracak adımlarla kolaylaşacak” dedi.

Gazetecilerle İstanbul’da bir araya gelen Genel Müdür Murat Erkan, fiberde ortak altyapının stratejik bir adım olarak bir an önce tamamlanması gerektiğini belirterek, Türkiye’de fiber altyapının 5G için yeterli seviyede olmadığını, altyapının tamamlanması adına çalışmaların hızlandırılması için ortak altyapı fikrini desteklediklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 5G teknoloji altyapısı kurulmadan ve yüksek yerlilik oranına ulaşmadan 5G’ye geçilemeyeceğini her zaman ifade ettiğini belirten Murat Erkan, “Türkiye’nin Turkcell’i olarak 3G ve 4.5G süreçlerinde olduğu gibi 5G’de de öncülüğümüzü sürdürmeye kararlıyız. 5G’ye geçişin yerli ve milli imkanlarla yapılmasını, böylece minimum dışa bağımlılık sağlanmasını önemsiyoruz. 5G konusunda dünyadaki diğer ülkeler de yerli kaynaklarını ortaya koymaya çalışıyorlar. Bu konuda biz de elimizi taşın altına koyuyoruz” diye konuştu.

Sürecin olgunlaşmasını beklemeliyiz

Yerli ürün ekosisteminin, ihtiyaçlara cevap verebilecek nicelik ve nitelikte 5G ürünlerini pazara sunabilmesi için zamana ihtiyaç olduğunu vurgulayan Murat Erkan, 5G’nin endüstriyel kullanımı için gerekli standartlar henüz tamamlanmadığını, acele etmek yerine ticari olgunlaşmayı beklemenin gerektiğini aksi halde yerli üretimde yetkinleşmeden yapılacak bir 5G geçişinin hedeflenen yerlileşme oranını zora sokabileceğini bildirdi.

Turkcell olarak benimsedikleri 5G’ye geçişte 5 doğrunun önemine vurgu yapan Murat Erkan, 5G ihalesi, yani yetkilendirme konusunda gelişmelerin beklendiğini, kendisinin sadece Turkcell ‘in genel müdürü olduğunu belirterek, “Düzenleyici kurum elbette bunu istediği tarihte yapma hakkına sahip. Ama benim öngörüm 2025 yılı civarında böyle bir yetkilendirmenin olacağı yönünde” dedi.

5G ihalesinin geç kaldığını düşünmediklerini belirten Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, “Ama bu, ‘5G’yi hiçbir yerde kullanma’ demek anlamına gelmez. 5G’yi havalimanlarında, stadyumlarda, bazı fabrikalarda, endüstriyel alanlarda kullanmalıyız ki bununla ilgili uygulamalar gelişsin. Kendimizi 5G’ye tamamen kapatmamamız lazım” açıklamasını yaptı.

‘5G için gerekli 5D’ olarak benimsedikleri formülün mahiyetini açıklayan Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, “Turkcell olarak 5G ile ilgili olmazsa olmaz gördüğümüz 5 doğruyu, ‘5G için gerekli 5D’ yaklaşımıyla ele alıyoruz. Türkiye'nin teknolojik ve ekonomik faydaları açısından ‘doğru teknolojiyle, doğru altyapıyla, doğru alanda, doğru zamanda ve doğru maliyetle’ bir 5G'ye geçiş planının oluşmasını önemsiyoruz” diye konuştu.

5G’ye geçişte baba yiğitliğe adayız

Hem ULAK A.Ş. ile hem de BTK’nın desteğiyle HTK (Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi) oluşumu ile iş birliği içinde olduklarını hatırlatan Murat Erkan, “Şirketimiz, ‘Yerli 4.5G Baz İstasyonu’ ve ‘Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi’ projeleri başta olmak üzere, sektörümüzdeki yerli altyapı ürün ve çözümlerinin payını arttıracak tüm projelere destek oluyor. Yerli ve milli 5G teknolojisine katkıda bulunacak tüm firmalara laboratuvarlarımızı açtık, birlikte çalışıyoruz” bilgisini verdi.

Yerli ve milli teknolojilerle 5G’de dışa bağımlılığı en asgari seviyeye indirmek gerektiğini belirten Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, “Yerli ve milli teknolojilerle 5G’de dışa bağımlılığı minimuma indirmeliyiz. 5G’de uygun ortamın 2-3 yıl içinde hazır olacağını düşünüyoruz. Turkcell olarak yerli otomobil TOGG’da olduğu gibi 5G’ye geçişte ‘babayiğit’ olmaya adayız” dedi.  

5G için fiber altyapı yeterliliğine dikkat çeken Erkan, “Ülkemizde fiber altyapı belirli bir olgunluğa erişmeden 5G’ye geçişi sağlıklı bulmuyoruz. 5G’ye geçiş, fiberde yatırımı hızlandıracak adımlarla kolaylaşacak. Daha verimli bir altyapı yatırımı ve ülkeden döviz çıkışının sınırlandırılabilmesi için ortak altyapı modeli şart. Ortak altyapı ve dijitalleşme 5G’nin can damarı” diye konuştu.

Turkcell olarak bu alanda yatırımları kararlılıkla sürdürdüklerini dile getiren Murat Erkan, “Altyapıda ortak yatırım hızlanırsa, üstyapıda da tüm operatörler yenilikçi ürün ve servislere daha fazla yoğunlaşır. Sektörün enerjisini ürün ve hizmete yansıtacak, tüm müşteriler için değer üretecek, sonuçta da ülkemizin dijitalleşmesine hız katacak her çalışmanın içinde oluruz” dedi.

Güçlü yapımızla ihtiyacı karşılıyoruz

Murat Erkan, 2015 yılında yapılan 4.5G ihalesinde Turkcell’in öngörüyle hareket ettiğini ve Avrupa’daki en geniş 4.5G spektrum bandını aldığını hatırlatarak, “Doğru stratejimiz ve sahip olduğumuz geniş spektrum sayesinde, 1,6 Gbps hıza ulaşabilen Türkiye’de tek, Avrupa’da ilk ve dünyada en yüksek 4.5G hızlarını sunan üç operatörden biriyiz. Şu an dünyada 5G kullanan birçok ülkedeki hızlara oranla daha yüksek hızda hizmet sağlıyoruz. Halen Türkiye’de 4.5G ile son kullanıcıların ve endüstrilerin ihtiyaçları rahatlıkla karşılanabiliyor. Geniş spektrumlu 4.5G ile bireysel ve kurumsal müşterilere en iyi hizmeti sunuyor, müşterilerimizin memnuniyetini artırıyoruz. Bunun en güzel örneklerinden biri de Superbox ürünümüz. 5G’nin en iyi kullanım senaryosu olarak gösterilen FWA çözümünü Superbox markamızla Türkiye çapında başarıyla uyguluyoruz” diye konuştu.

5G’ye geçişte fiber ağın ve altyapının oluşması kadar pilot uygulama sonuçlarının analizinin de önem taşıdığına dikkat çeken Murat Erkan, “5G’nin öncelikle deneme izinleri ile kullanım alanlarının; örneğin havalimanları, organize sanayi bölgeleri, statlar, etkinlik alanları ve hatta bazı akıllı şehir uygulamalarında ortaya çıkarılmasını çok önemsiyoruz. Özetle biz stratejimizi ‘olimpiyatları alalım’ değil, ‘olimpiyatlara hazır hale gelebilmek için statları ve gerekli altyapıyı oluşturarak buna hazır hale gelelim’ olarak görüyoruz” ifadelerini kullandı.

Altyapılar ortak bir havuzda birleşmeli

Basın toplantısında gazetecilerin sorularını da cevaplayan Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, 5G ihalesi için geç kalındığını düşünmediğini, “Zamanı geldiğinde yapılabilir” sözünün söyledikleriyle örtüştüğünü, ülke iklimi ve ekosisteminin hazır olduğu zamanda ihaleyi yapmak çok değerli olur” dedi. Ortak altyapı için ortak bir şirketin kurulması konusuna değinen Erkan, “Burada temel nokta, ortak altyapı şirketlerinin oluşabilmesi için birtakım imtiyaz sözleşmeleri var. İmtiyaz farklılıkları var. Bu imtiyaz farklılıklarının bir şekilde aynı masada eşitlenmesi veya dengelenmesi gerekebilir. İmtiyaz konusunda engeller varsa onları da ortadan kaldırmak lazım” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Ortak altyapıyı bir an önce yapmalıyız, çünkü fiberin ülkenin her yerine yayılması lazım” sözünü hatırlatan Erkan, “Dijital dönüşüm için Türkiye’nin her yerine fiberi götürmemiz lazım. Bunu yaparken, kaynakların tamamını buna değil, üstyapıya harcayamamak çok yanlış olur. Ülke için yanlış olur. O zaman üstyapıda rekabetçi olamayız, üstyapıda ithalatçı oluruz. İthalatçılık ise ülkeye yaramaz” şeklinde konuştu.

Erkan, 5G’ye geçişte altyapıların ortak bir havuzda birleştirilmesi ve mevcut işlerin altyapıların birleştiği yeni bir şirket tarafından sürdürülmesinin gerektiğini belirtti.

Varlık Fonu önemli bir avantaj

Fibere OECD’nin ilk 10’undaki ülkeler arasında olana kadar yatırım yapılması gereğinin altını çizen Erkan, “12 yıl önce Bill Gates gelmişti. Antalya’ya Bilişim Vadisi yapma konusunda. Bill Gates ile toplantı yapmıştık. Bill Gates demişti ki ‘İnternetinizin hızı bu kadar düşükken burada Bilişim Vadisi yapmanız mümkün değil.’  Bu yüzden öncelikle fibere yatırım yapmamız gerekiyor. Ancak bazılarına göre 1 milyon kilometre, bir başkasına göre 800 bin kilometre. Nereden baksanız yatırımsal olarak 8-10 milyar dolarlık bir yatırım demek. Bunu tek bir şirketin yapması çok kolay değil” dedi.

Murat Erkan, 5G yatırımı için Avrupa’nın 300 milyar euroluk bir fon ayırdığını, rekabetçi olabilmek için söz konusu yatırımların hayata geçirilmesi gerektiğini kaydetti.

Varlık Fonu şirketlerinin dünyada önemli yatırımlar gerçekleştirdiklerine işaret eden Murat Erkan, “Varlık Fonu aslında finansal yatırımcı. Şirketin stratejisinin doğru olduğunu gördüğü zaman o şirkete yatırım yapar. Bizde Varlık Fonu rahatsızlık yaratıyor mu? Bende hiç yaratmıyor. Bence burada, bu sektörün içinde olması avantajlı olabilir. Özellikle ortak altyapı konusunda, yapılanma konusunda Varlık Fonu öne çıkabilir ama tekrar söylüyorum, bunu yaparken de imtiyaz vs. sorunu çözülmeli” dedi.

Kutuplaşan dünyada teknoloji savaşı

Yerli ve milli üretimi kullanması konusunda dünyada hiçbir yatırıma engel olmadığını, örnek olarak Rusya’da 3 operatörün savaştan önce 5G’ye geçişte ortak bir anlaşmaya imza atarak yerli ve milli olmayan bir teknolojiye yatırım yapmama kararı aldığını hatırlatan Turkcell Genel Müdürü Enver Erkan, “Ericsson mu, Huawei mi, X mi, Y mi tercih yapmadan önce, yerlilik ve millilik oranının maksimum seviyede olduğu çözümleri tercih etmeyiz. Firma olarak yerli ve milli yüzlerce sayabilirim, farklı farklı alanlarda. Mesela yakında lansman yapacağız. 5G konusunda 2 tane firma ürün geliştirmiş. O ürünleri beraber hayata geçireceğiz. 5G dikey bir iş. Olaya yatay bakmamamız gerekiyor” dedi.

İnternet trafiğinin aracısız olarak taşınmasını sağlayan hatlar konusundaki soruyu cevaplayan Erkan, “Türkiye doğu ile batı arasında bir geçiş noktası. Dünyada interneti yöneten bir üst komite var. Bu komite olmadan internetten bir şey yapamıyorsunuz. Mutlaka o komiteyle iyi ilişkilerin olması lazım. Altyapısal anlamda söylüyorum. Dolayısıyla Türkiye de burada kendi yerini alamadı. Yeterince fiberleşirsek, o problem ortadan kalkar” diye konuştu.

Fiberleşmenin yanında veri merkezi meselesinin de olduğunu dile getiren Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, “Biz son 6 yıldır, dünya standartlarında 4 tane veri merkezi açtık. Diğer taraftan arama motoruyla ilgili projemiz de devam ediyor. Büyük oranda çalışmalarımızı tamamladık. Arama motorumuz hazır yaklaşık 1-1,5 milyon kullanıcısı var ve devrede. Aktif pazarlamasının yapılmasını bekliyoruz. Oradaki reklam servislerini kullanmamız gerekiyor. Dünya standartlarında bir arama motoruna sahibiz. Veri çok değerli. Rusya’da Google yok. Yarın öbür gün birisi verileri işleyerek bizim aleyhimize çalışacaksa tedbir almak gerekebilir” ifadelerini kullandı.