“Mevcut yaralılar güvenli bölgelere taşınsın, sonra yeni ölüler yeni yaralılar yaratırsınız” mı demek istiyorsunuz? Tüm dünya halkları, “Yahudi vatandaşlardan nefret etmeden”, bu soykırımın bir an önce durması gerekiyor artık. “Dağıstan’da” yaşananlar bir uyarı niteliğinde alınmalıdır. 

Winter is coming

Bu hafta gözlerimizi TCMB’nin üzerine çevirmiş, Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan’ın açıklamalarını merakla bekledik. “Dağ fare doğurmadı” ve enflasyon tahminleri revize edildi. Kısaca Merkez Bankası 2023 yıl sonu hedefini Orta Vadeli Programa uygun olarak %58’den %65’e, 2024 mayısa kadar tepe noktasının oluşacağı %75 seviyelerinin görülebileceği, 2024 yıl sonu hedefi ise 36 olacağı, tahmin aralığında da revizyona gidilerek 30-42 arasında bir noktayı hedeflendiğini açıkladı. Başkan Erkan basın toplantısında enflasyon tahminlerindeki revizyonunun sebebini kur, akaryakıt fiyatları, vergi artışları ve beklentilerdeki bozulma olarak iletti. 

TÜİK tarafından “şehir gazı ve doğalgaz” olarak adlandırılan maddenin TÜFE'ye etkisi yüzde 2,9'dur. Mayıs 2023’te “Karadeniz Gazı Reklamı” ve “seçim yatırımı” nedeniyle, gazın mayıs ayında konutlara ücretsiz, daha sonraki aylarda ise 25 metre küpün üstü fiyatlandırılıyordu (doğalgaz kullanımının neredeyse sıfır olduğu ya da 25 metreküpün altında olduğu yaz ayları için). “GAZ ETKİSİ” ile bugüne geldik. Soğuk havaların başlaması ve haziran ayına kadar da süreceği düşünüldüğünde Kasım ayından itibaren enflasyonda sert bir yükseliş dönemine gireceğimiz düşünülebilir. Mayıs 2022’den-Mayıs 2023’e kadar olan dönemin aylık enflasyon ortalaması 3.07 iken, Kasım 2023-Nisan 2024 döneminin sabit kalacağını düşünsek dahi aylık enflasyon ortalaması 4.1 olacaktır. Peki Mayıstan sonra %75’lerden %36 seviyelerine nasıl düşürüleceği ise bir muamma olarak karşımızda durmakta. “Gabbar Petrolü” mü devreye giriyor? Yeni kaynaklar mı bulunacak? Yine yaşayarak göreceğiz, bir türlü şu reformlar yapılacak, üretim artırılacak, gıda enflasyonundan oluşan olumsuzluklar giderilecek vs diyemiyoruz. Bakınız Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının, bitkisel yağlar, tahıl, et ve şeker ürünlerindeki gerilemenin etkisiyle ekimde son 30 ayın en düşük seviyesine indiğini duyurdu. Gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, ekimde bir önceki aya kıyasla yüzde 0,5 düşerek 120,6 puan oldu. Endeks, Mart 2021'den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Bizde ise bir gıda terörü sürüyor. Ve gıda enflasyonu ile nasıl baş edeceğimiz ile ilgili bir plan yok. Unutmayın enflasyon ile mücadele mutfaktan başlar. 

Casa Da No Papel

Oraya gittik dere tepe düz gittik, gezmedik ülke çalmadık kapı bırakmadık. 50 milyar dolar ile 4 trilyon dolar büyüklüğündeki uluslararası fonlar, Birleşik Arap Emirlikleri ile 51 milyar dolar değerinde anlaşma, Dünya Bankası tarafından da ek 18 milyar dolarlık finansman sağlandı ve saire ve saire ve saire. Ha geldiler ha gelecekler, ama gelmiyorlar, bekliyorlar. Anlaşılan önümüzdeki seçime kadar da bekleyecekler. Dış finansman önemi seçim sonrası uygulanan ve uygulanmaya devam edecek olan (inşallah) ekonomi politikalarının başarısı için çok önemli.  Turizm sektöründeki yüksek hacme rağmen 12 aylık cari açık Ağustos’ta 57 milyar dolar olmuştu ve yıl sonunda piyasa beklentisi 43,6 milyar dolar. Seçim sonrası rezervler artsa da kış aylarında azalan turizm gelirleri ve artan enerji ihtiyacı ile hükümetin Orta Vadeli Programda açıklamamış olduğu büyüme hedeflerini yakalama isteği dış kaynağın önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Ama “Winter is Coming ve casa da no papel”

Borsa İstanbul

Ekim ayının başında başlayan, özelikle Mercedes görünümlü Doğan gibi, yabancı görünümlü bıyıklıların ve fonların, yine yabancıya çalışan bir kurumdan işlem yapmaları ya da o kurumdaki algoritmaları tetikleyen işlemleri ile düşüş hala devam ediyor. Yeni para girişinin yeterli olmadığı bir dönemde, kurumlarında kredi ve temerrüt faizlerini yükseltmesi satışların derinleşmesine neden oluyor. Ancak artık kimin hapşırdığı, kimin öksürdüğü önemli değil. Geçen haftayı 7706 puandan kapattıktan sonra. Özellikle salı günü gelen sert satışın devamı olarak çarşamba günü 7410’u kıran endeks 7297 seviyesinden gelen tepki alımları ile yönünü yukarı çevirmiş, diğer günler ise 7580-7721 aralığında hareket etmiştir. Cuma gününü ise Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve aynı anda Blinken ve Netanyahu’nun karşılıklı konuşmalarının izlendiği, izlerken sert hareketlerin yaşandığı bir seansı geride bıraktık. Endeks haftayı 7705 puandan kapattı. Brent petrol haftaya 88.70 seviyelerinden başlasa da 84.50 seviyelerine kadar gevşedi, altın ise 2000 seviyesinden gelen satışlarla rağmen 1970 seviyesine kadar gevşese de, şu an 1995 seviyelerinde hareket ediyor.