Türk ekonomisine "Rus gazı" piyangosu
Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaş dördüncü yılına girecek. Cephede savaş sürerken savaşın ekonomik anlamda gidişatı da merak konusu... Bilhassa enerji alanında inanılmaz gelişmeler var. Avrupa hala Moskova'ya enerji konusunda gebe... Onun içinde Rusya ile rulette pek de başarı yakalamış değil.
Her ne kadar da Avrupalı askerler Ukrayna cephesinde Rusya'ya karşı savaşsa da Brüksel elindeki tüm kozları kullanmış değil. Fakat şu duruma dikkat çekmek de yarar var.
Savaş nedeniyle küresel enerji piyasalarını dönüştüren geniş kapsamlı kesintiler ile birlikte Avrupa Birliği'nin 2027 yılına kadar Moskova ile tüm enerji anlaşmalarını feshetme taahhüdün vardı.
Fakat buna rağmen, kıta hâlâ Rus enerji sektörüyle bağlarına devam ediyor.
Yalnızca birkaç Avrupa ülkesi Rusya ile enerji bağlarını tamamen koparamadı.
Söz konusu ülkeler de Rusya yanlısı olarak biliniyor.
Kim onlar?
Elbette Macaristan ve Slovakya'yı kastediyorum.
Öyle ki, 2024 yılında Rusya'nın fosil yakıt hesaplarına Fransa'dan daha fazla para yatıran tek ülke Slovakya...
Slovakya'yı, Macaristan, Avusturya ve İspanya izledi.
Avrupa'da yayınlanan bir analizde "Rusya'nın Batı'ya fosil yakıt ihracatının azaldığı ancak yaptırımlardaki boşlukların çarpıcı boyuta ulaştığı ifade ediliyor.
Rakamlar da dikkat çekiyor.
Avrupa, 2024 yılında Rusya'dan 16,5 milyon metrik ton LNG sıvılaştırılmış gaz ithal etti. 2023 yılında bu rakam 15,2 milyondu.
Demek ki Brüksel'in enerji bağımlığı Avrupa'yı Rusya'dan koparmamış.
Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesi Rusya'ya olan enerji bağımlılıklarını azaltmak için çok şey yaptı. Ne kadar başarılı oldu elbette de tartışılır.
Savaşın başladığı 2022'nin başı ile 2023'ün sonu arasında Avrupa, Rus fosil yakıt ithalatını yüzde 94 oranında azalttı. Ortalama aylık 16 milyar dolardan yaklaşık 1 milyar dolara düşürdü.
Kömür ithalatı ise sıfır.
Lakin Avrupa'daki ülkeler hala Rusya'dan enerji tedarik ediyor.
Esas mesele bu bağımlılık Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in savaş yatırımı konusunda ekmeğine yağ sürüyor.
Rusya-Ukrayna boru hattı sözleşmesi 1 Ocak 2025'te bitti.
Bundan böyle Rus yakıtı Ukrayna üzerinden geçmeyecek.
Artık Rus gazı Karadeniz'in altından geçerek Türkiye'ye ulaşacak. Avrupa Rus gazına Bulgaristan ve Sırbistan'dan geçen TürkAkım boru hattından ulaşabilir.
Sonuç olarak yaşanan gelişme aslında Türkiye'nin Avrupa'ya gaz tedarik rolünün daha kritik hale geldiğini bize çok net gösteriyor.
Türkiye, Avrupa'ya gaz tedarikine yönelik Türkiye'nin, bölgesel bir gaz ticaret merkezi olmakla kalmıyor.
Aynı zamanda Güney ve Doğu Avrupa'ya gaz tedarikinde kritik bir rol oynama konusunda mükemmel bir konumda...
Bu da bize güzelim ülkemizin jeopolitik konumunun önemi bir kez daha ortaya koyuyor.
Rusya-Ukrayna boru hattı sözleşmesi bittiğine göre Moskova TürkAkım aracılığıyla Türkiye üzerinden gaz sevkiyatının arttıracak.
Ukrayna'dan Rus gaz akışının durması Türkiye'yi Avrupa'nın enerji tedarikinde seviye atlatıyor. Yeter ki fırsatları iyi değerlendirelim öyle değil mi?