Stajyer avukat hakları iyileştirilmeli
Hukuk fakültesinden mezun olan bir kişi, ruhsatını almak için 6 ay adliyede, 6 ay da bir avukat yanında staj yapıyor.
Özellikle avukat yanında yapılan stajlarda yaşanan zorluklar tüm camianın malumu. Sebepler belli ve bu konuda bir düzenleme yapılması genel talep.
Avukatların belki de en önemli işlerinden "dilekçe yazımı" konusunda fakültelerde eğitim süresinin tamamında zorunlu bir ders olması gerektiği kanaatindeyim. Kimi üniversitelerde seçmeli olarak veriliyor belki ancak, kesinlikle zorunlu olması şart. Bu donanımla mezuniyet, stajyer avukatların mesleğe başlarken kendilerini daha güvenli hissetmesini sağlayacaktır.
Bir diğer husus olan Avukat yanında stajda ise, uygulamada çok fazla zorluk var. Öncelikle ücretler.
Genellikle stajyer avukatlara ödenen ücret asgari ücretin dahi altında kalıyor. Ailesinden destek alamayanlar için bu miktarlarla geçinmek neredeyse imkansız, özellikle de büyük şehirlerde.
Yüksek miktarda ücret veren avukatlar da var, ancak genele vurulduğunda maalesef durum çok iç açıcı değil. Yaşamını idame ettirmenin bile zor olduğu ücret alan stajyer avukatlar çok fazla işi de yükleniyorlar.
Staja ilk başlattığım zamanlarda bir ilana denk gelmiştim. İlanda, "Tecrübemden faydalanacak ve maddi talebi olmayacak stajyer avukat arıyorum." deniyordu. Utanmadan, sıkılmadan böyle bir ilanın verilebilmesi bile stajyer avukatlara bakış açısıyla ilgili önemli bir gösterge... Bu konuda kesinlikle bir düzenleme yapılıp aynı zamanda da denetiminin sağlanması gerekiyor.
Bir başka önemli sorun ise çoğu büroda stajyer avukat genel olarak icra işleri için kullanılıyor. Tabi ki staj döneminde icra işlerinin öğrenilmesi önemli, fakat bunun yanında duruşma tecrübesi, dosya takibi gibi hususlar da bir o kadar önemli. Çoğu büro icra takip elemanlarından daha az ücretle çalıştırdığı stajyerleri tercih edip tüm icra işlerini onlara yaptırıyor. O dosyalardan stajyerlere vermekten imtina ettikleri maaşın kat be kat fazlasını kazandıkları da bir gerçek.
Yapılması gereken, stajyer avukatın mümkün olan her konuda bilgi sahibi olup stajını bu şeklide bitirebilmesine imkan tanıyacak bir düzenleme. Öyle ki, ruhsat alıp mesleğe başlandığında sudan çıkmış balığa dönülmemesi, özgüveni yüksek bir şekilde işlerin yürütülebilmesi çok ama çok önemli.
Ayrıca Avukatlık Staj Yönetmeliği'nin 17'inci maddesinde belirtildiği üzere; avukat, stajyerini hukukun üstünlüğü ilkesine, meslek ilke ve kurallarına bağlı, hukuk bilgilerini somut olaylara uygulayabilecek nitelikte, bağımsız ve özgür bir avukat olarak yetiştirmekle yükümlü.
Avukatların çoğunun bu maddeye uygun davrandığını düşünmüyorum. Bir de üstüne çok fazla mobbing yapılıyor. Bu madde kesinlikle yeterli değil, düzenlenmeli.
Son olarak çok fazla stajyer avukat olmasından mütevellit, "biri gider biri gelir" mantığıyla çalışıldığı sürece bu düzenin çok fazla değişeceğini düşünmüyorum.
Yakın zamanda hukuk fakülteleriyle ilgili yapılacak yeni düzenlemeler açıklandı. Ancak bu durumun önüne geçilmesi için daha kapsamlı düzenlemeler yapılması elzem.