Avrupa Birliği'nin (AB) yürütme organı Avrupa Komisyonu'nun sürdürdüğü soruşturma uyarınca Alman otomotiv şirketleri Daimler, BMW ve Volkswagen'ın otomobil emisyonlarını azalatacak teknolojileri geliştirme konusunda aralarında işbirliği yaparak rekabeti baskıladıkları ortaya çıktı.

AB'nin antitröst, bir başka deyişle tekelciliği önleme alanında faaliyet gösteren yetkilileri, üç şirketin çevre için daha duyarlı olacak teknolojilerin geliştirilmesini 2006 ile 2014 yılları arasında kasıtlı olarak sınırlandırdıkları sonucuna vardı.

Komisyon'un ön bulgularına göre söz konusu dönemde anlaşan şirketler dizel araçlardaki nitrojen oksit ve benzinli araçlardaki benzer parçacıkların emisyonlarını azaltacak teknolojileri sınırlandırdı.

AB Rekabet Komiseri Margrethe Vestager konu ile ilgili bir açıklama yaparak, "Sonuç olarak Avrupalı tüketiciler imkanlar dahilindeki en iyi teknolojiye sahip otomobilleri satın almaktan mahrum bırakıldılar" ifadesini kullandı.

Şirketlerin ürün kalitesini arttırmak için kendi aralarında işbirliği yapabilmelerinin önünün açık olduğunu belirten Vestager, ancak rekabet kuralları çerçevesinde bunun tam tersini yaparak kaliteyi kasıtlı olarak düşük tutmanın yasak olduğunu belirtti.

Şirketlerden açıklama

2017 yılının Eylül ayında AB yetkililerinin üç şirketin ofislerine yaptığı baskın ile başlayan süreç 2018 yılının Ekim ayında resmi soruşturmaya dönüşmüştü.

BMW yöneticileri, şirketler arasındaki görüşmelerin egzoz gazı teknolojilerini geliştirme hedefi güttüğünü, tüm endüstrinin bu tip görüşmelerden haberdar olduğunu belirtti ve tüketicilerin zararına olabilecek herhangi bir gizli anlaşma içermediğini kaydetti.

Daimler'den yapılan açıklamada AB makamları ile işbirliği yapıldığı ve herhangi bir cezai yaptırım beklenmediği belirtildi. Volkswage ise tıpkı Daimler gibi yetkililerle işbirliği yoluna gittiğini ve AB soruşturması ellerine ulaştıktan sonra resmi bir açıklama yapılacağını duyurdu.

Yıllık cironun yüzde 10'u kadar ceza gelebilir

Avrupa Komisyonu'nun ön bulgularını şirketlerle paylaşması ile birlikte otomotiv devlerinin suçlamalara resmi olarak yanıt vermesi bekleniyor.

Antitröst yetkilileri, soruşturmanın henüz tamamlanmadığını belirtirken, şirketlerin AB rekabet kanunlarını ihlalde bulunduğunun kesinleşmesi durumunda yıllık cirolarının yüzde 10'una kadar bir cezai yaptırım ile karşılaşmaları söz konusu.

Soruşturmanın tamamlanması için belirli bir zaman kısıtlaması bulunmuyor, ancak şirketlerin kusurlu bulunması durumunda cezalar maliyetli olabilir. Avrupa Komisyonu 2016 ve 2017 yıllarında altı kamyon üreticisini rekabet yasalarını ihlal ettikleri gerekçesiyle kusurlu bulmuş ve 3,8 milyar euro ceza vermişti.

"Dizelgate" sonrası süreç

Alman otomotiv üreticisi Volkswagen'ın dizel araçlarındaki emisyon göstergelerinde hile yaptığının 2015 yılında ABD'de ortaya çıkması ile yaşanan skandalda şirket ceza, tazminat ve geri çağırmalar dolayısıyla 28 milyar euro ödemişti.

Volkswagen'ın ardından Volvo, Jeep, Renault ve Fiat gibi üreticilerin de hile yaptığı ortaya konmuştu.

Benzer bir skandalda da Volkwagen, BMW ve Daimler'in fonladığı ve 2007 yılında kurulan Avrupa Nakliyatçılıkta Çevre ve İnsan Sağlığı Araştırmaları Birliği'nin (EUGT) maymunlar ve insanlar üzerinde emisyon testi yaptığı ortaya çıkmıştı.

Skandalın ortaya çıkması üzerine şirketler özür dilemiş ve EUGT Haziran 2017'de faaliyetlerine son vermişti.