Sedat YILMAZ

İstanbul Meslekte Birlik Mali Müşavirler ve Muhasebeciler Derneği (İSMMMD) Başkanı Ethem Yüksel Kahveci, e-fatura ve e-arşiv uygulamasının devletin vergi gelirlerini artırmaya yönelik çalışmalarının yanında vergi sistemine farklı bir açılım getireceğini belirterek yeni uygulamayla vergide denetim ve uygulamanın anlık gerçekleşeceğini, aynı zamanda TC kimlik numarasıyla da her vatandaşın kazanç ve harcamalarının takip edilebileceğini söyledi.

Haliç Üniversitesi ev sahipliğinde Analiz gazetesi, Kanal Ekonomi ve Gazete Ekonomi sponsorluğunda üniversitenin “Sektörel Bilgilendirme Toplantıları” kapsamında gerçekleştirilen konferans ve panel “E-Faturada Yeni Arayışlar” başlığı altında yapıldı.

Konferansın açılış konuşmasını yapan Haliç Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkan Yardımcısı Kenan Yavuz, üniversitede “Değişim Başlıyor” sloganıyla başlattıkları tüm sektörlerle iç içe olmak programının devam edeceğini söyledi. İnsan eğitiminin bir meta olarak görülmemesi gerektiğini dile getiren Kenan Yavuz, vakıf üniversitesi olarak vakıf vizyonuyla çalıştıklarını belirtti. Yavuz,  düşünen, projeci, üreten ve fark yaratan gençlere ev sahipliği yapmak istediklerini kaydetti.

Yakın gelecekte dünyanın teknoloji üretenler ve teknoloji tüketenler diye ayrılacağına işaret eden Yavuz, Türkiye’nin bundan böyle daha teknolojik, daha operasyonel yapılar oluşturması gerektiğini belirtti. Türkiye’nin ihracatında yüzde 5’lik küçük bir kısmın ileri teknoloji ürünü olduğunu, bunun gelecek için bir tehdit teşkil ettiğini hatırlatan Yavuz, “Bunu değiştirmenin tek yolu var. Teorik uygulamaların bir araya getirilip pratiğe dönüştürülmesi gerekiyor. İleri teknolojik ürünler üretmenin yolu da üniversite sanayi işbirliğinin en ileri seviyeye yükseltilmesidir” dedi.

Bunun adı vergide dönüşüm

İSMMMD Başkanı  Ethem Yüksel Kahveci konferanstaki konuşmasında, 10 bini kamu ve 110 bini özel sektörde olmak Türkiye’de 119 bin firmanın e-fatura kullandığını belirtti. Yılbaşında yürürlüğe girecek e-fatura ve e-arşiv uygulamasıyla yepyeni bir sistemin devreye gireceğini anlatan Kahveci, devletin uygulamayla faturaları depolama, salmama ve inceleme ile alakalı vergiye işlev kazandıracak bir platform kazandırmak istediğini söyledi. Kahveci, devletin e-fatura ve e-arşiv ile daha fazla mükellef elde etmeyi düşündüğünü belirtirken yeni sistemle mükellefin daha fazla kontrol ve denetim altına alınacağını ve vergide anlık denetimin daha fazla yaygınlaşacağını kaydetti.

E-faturanın vergi mükellefine e-arşivin mükellef olmayan vatandaşa yönelik olduğuna dikkat çeken İSMMMD Başkanı Kahveci, “Devlete vergi için veri akışının hızlanması, kontrol etkinli, kayıt dışı ile mücadele, naylon fatura veya yanıltıcı belgenin önlenmesi ve devletin işini hafifletmek gibi birçok olumlu yön bir araya geliyor. Söz konusu uygulama ülkede e-dönüşümün de hızlandığının göstergesi. Bundan böyle üretilen, satılan, alışverişi yapılan her vergilik olay e-fatura ve e-arşiv ile kayıt altına alınacak” diye konuştu.

Söz konusu gelişmenin sadece ülkenin daha fazla vergi edinmesini sağlamayacağını, bunun yanında kağıt ve zaman israfının ortadan kalkacağını ve vergide yeşil yani çevreci bir yaklaşımın ortaya çıkacağını ifade eden Kahveci, “Kolay olmasına karşılık yoğun bir ameliye gerektiren e-fatura ve e-arşiv genç işsizlerimize de istihdam kapısı olacak. Yeni yeni entegratör yani maliye ile fatura kesen arasında bağlantı kuracak firmalar doğacak. Sektör istihdam ihtiyacını da teknolojiye açık ve adaptasyonunda sorun olmayan gençlerle karşılayacak” dedi.

Büyük cezalar oluşabilir

Yılbaşından itibaren 5 bin lira üzerindeki faturaların kağıt yerine e-fatura yoluyla kesilmesini istediğini ve GİB’in e-belge sayfasından devlete bildirimlerinin zorunlu hale geleceğini hatırlatan Kahveci, “e-Fatura ve e-arşiv fatura, dijital ortamda hazırlanan, kağıda basılmaya gerek olmadan yine dijital ortamdan alıcıya iletilen birer fatura türü. İkisi birlikte elektronik fatura olarak da bilinir. e-Fatura, her iki tarafın da elektronik fatura kullanıcısı olduğu durumlarda kullanılan elektronik fatura çeşidi. Gelir İdaresi Başkanlığı'nın sunucuları üzerinden alıcı ve satıcıya iletilir. e-Arşiv fatura ise, e-fatura kapsamında olmayan vergi mükellefi tüzel kişilere ve aynı zamanda vergi mükellefi olmayan gerçek kişilere dijital ortamda (e-posta yoluyla) iletilen elektronik fatura türü” diye konuştu.

e-Fatura gerektirdiği halde kağıt fatura kesenler için belge başına 290 liradan az olmamak üzere fatura bedelinin yüzde 10’u kadar cezanın söz konusu olduğunun altına çizen İSMMMD Başkanı Kahveci, özellikle 5 bin liranın üzerinde fatura kesecek firmaların bu konuda dikkatli olmasını istedi. Kahveci, “Fatura kesmek mükellefin işi, mali müşavirin işi değil. Bunun yasal sorumluluğu var. 2020’den itibaren devlet kesilen e-faturanın, e-arşivin IP adresini takip edecek. Mükellefin bilgisayarından faturanın kesilmediği fark edilirse büyük cezalarla karşılaşabilir” dedi.

Ticari firma olarak anonim, limited, gerçek/şahıs şirketi statüsünde bulunan ve e-fatura kullanmak isteyen herkesin elektronik fatura uygulamasına dahil olabileceğini belirten Kahveci, “Özetle yılbaşından itibaren bir vergi mükellefi başka bir vergi mükellefine 5 bin lira ve üzeri her satışı için, vergi mükellefi olmayanlara 30 bin lira ve üzeri her bir satışı için e-arşiv faturası düzenlemek zorunda kalacak” şeklinde konuştu.

Vatandaşa yakın takip

Sistemin uygulamaya geçmesiyle bir de faturaların korunması olayının gündeme geleceğini dile getiren Kahveci, GİB’in faturaların 10 yıl saklanmasını istediğini, bunun için firmaların entegratör şirketleriyle ya da GİB üzerinden faturalarını eksiksiz beyan etmeleri ve faturaların saklanmasında kendi arşivlerini tutmalarının gerektiğini söyledi.

E-fatura ve e-arşiv uygulamasıyla devletin “Benden habersiz mal satamazsın, alışveriş yapamazsın. Mutlaka ibraz etmek zorundasın” demek istediğini anlatan İSMMMD Başkanı Kahveci, sistemin gelecek yıllarda daha düşük meblağlara kadar düşeceğini ve elektronik faturanın tabana kadar yayılabileceğini ifade etti.

Avrupa’da veya ABD’de e-fatura gibi böyle bir uygulamanın olmadığını anlatan Kahveci, “Eğer biz de de az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi sistemi uygulansaydı, e-faturaya veya e-arşive ihtiyaç kalmayacaktı. Şimdi TC kimlik numarası otomasyonuyla devlet kişileri de yakından takip edecek. Vatandaşın yıllık kazancı ile yıllık kredi kartı harcamaları mercek altına alınacak ve sorgulanacak. Belki hayatımız kolaylaşacak ancak daha fazla takip edileceğiz” diye konuştu.

Faturalar cebe gelecek

 Uyumsoft Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Önder de yılbaşından itibaren e-fatura ve e-arşiv olayının entegratör firmalar vasıtasıyla kolaylaşacağını söyledi. Entegratörlüğün Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenmiş koşulları karşılayarak kazandıkları yetki ile mükellef adına e-Fatura, e-Defter, e-Arşiv Fatura, e-Bilet gibi elektronik kayıtları oluşturabilen aracı kurumlar olduğunu belirten Önder, halen Türkiye’de 100’e yakın entegratörlük yaptığını hatırlattı.

Uyumsoft’un da bir entegratör firma olduğunu İstanbul’da 30 ve Tokat’ta 100 kişilik operasyonel merkezlerinin olduğunu belirten Önder, “Bizler GİB tarafından yetkilendirmiş firmalarız. Kesilen faturaları alır, kendi sistemlerimizle Maliye’ye ulaştırırız” dedi. İş yoğunluklarının giderek arttığını ve entegratörlük sektöründe de yeni istihdama ihtiyaç bulunduğuna işaret eden Önder, “Özellikle biz gençlerimize deneyimler vermek üzere SGK bildirimi ve maaşlarını ödeyerek aylık çalışma imkanları sağlıyoruz. Her zaman bize başvurabilirler” bilgilerini verdi.

Entegratör firmaların faturaların saklanması, korunması, güvenliği konusunda hassas davrandığını ve siber koruma konusunda da hassas davrandıklarını belirten Mehmet Önder, “Yeni sistemle hayat elbette kolaylaşacak. Cep telefonlarımıza kadar faturalarımız gelecek. Fatura beyanı kolay olacak. Şu anda piyasa yeni oluşuyor. Entegratörlük fiyat bedelleri firmaya göre değişiyor. Burada önemli olan hizmet kalitesi” dedi.

Yazılım gelişmenin omurgası

Yazılım Sanayicileri Derneği Başkanı Doğan Ufuk Güneş de ülke olarak gelişmişlikte birçok lokomotifi kaçırdıklarını, hiç değilse yazılım lokomotifinin kaçırılmaması gerektiğini söyledi. Büyük bir genç nesil ve iyi mühendislik eğitimi veren üniversite potansiyeli bulunan Türkiye’nin yazılımda çok ileri mesafeler kat edebileceğini anlatan Güneş, dernek olarak Türkiye’nin yazılımda önce bölgesinde bir merkez daha sonra da teknoloji üreten ülkeler arasına girmesi için çalıştıklarını kaydetti.

Sektörde 160 bin mühendis ve çalışanıyla özellikle ihracatı artırmada ve iç piyasanın tedarikini karşılamaya uğraştıklarını anlatan Güneş, sektörün istihdam çekmede önemli bir alan olarak bilinmesinin gereğine dikkat çekti. Güneş, ülkede dijitalleşmede yolun yazılımdan geçtiğini ifade ederek, “Yazılım sektörü kayıt dışılığı kayıt altına almanın en kestirme yolu. Devletin bunu göz ardı etmeyeceğini biliyoruz” dedi.

Konferansın moderatörlüğünü yapan Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) Başkanı Celal Toprak da, dernek olarak Türkiye için faydalı olan ve geleceğini iyileştiren her değişime destek olduklarını hatırlattı. Toprak, “Biz bir taraftan bu zamana kadar edindiğimiz tecrübelerimizi, bilgilerimizi genç kuşaklara aktarırken Türkiye daha iyi noktalara gelsin, yaşlılığımızda güzel bir ülkede yaşayalım diyoruz. E-fatura da bu değişim ve dönüşümlerden biri” ifadelerini kullandı.