Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını öncesinde, tekstil sektöründe iş gücü maliyeti düşük bölgeleri tercih eden Avrupa ülkeleri, "hijyen" endişesiyle artık yönünü Türkiye'ye çevirdi. 

Tekstil sektöründe Türkiye'ye yönelen talebin kayda değer bölümünü Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı ile önemli avantajlardan faydalanan Doğu Anadolu Bölgesi'nin yükselen yıldızı Van karşılamaya başladı.

Van'daki tekstil altyapısının oluşturulmasında, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının "Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı" çerçevesinde başlatılan Tekstilkent Projesi önemli rol üstlendi. Tekstilkent, Bakanlık ile buraya bağlı Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) tarafından desteklendi. Projeyle 32 fabrika binası ve sosyal tesislerle birlikte 54 bin metrekare kapalı alan inşa edildi. Yaklaşık 52 milyon lira bütçeli proje kapsamında 2 bin kişi istihdam edildi. 

2017'de sonuçlanan projeyi, 2019'da başlatılan Van Tekstil ve Hazır Giyim Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Projesi izledi. 16 milyon liralık bu projeyle tekstil sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin yatırım alanı ihtiyacı karşılanacak. Proje kapsamında her biri 5 ile 10 dekar arasında değişen 70 alanın altyapısı tamamlanacak.

"Gençler ve kadınların istihdamını önceliyoruz"

Açıklamada görüşlerine yer verilen Bakan Varank, TBMM'de 2021 bütçe görüşmelerinin sona erdiğini belirterek, "Maalesef bütçe görüşmelerinde de gördük ki muhalefet bir yandan hükümetimizi işsizlik rakamları üzerinden eleştirirken. diğer yandan yatırımlara karşı çıkıyor. Yatırımcılar arasında da kimlik siyaseti güderek ayrımcılık yapıyor. Karşımızda adeta sermaye faşisti bir muhalefet var." ifadelerini kullandı.

Hükümetin ise kuzey, güney, doğu, batı demeden Türkiye'nin dört bir yanına yatırım götürmek için insanüstü bir gayret gösterdiğini vurgulayan Bakan Varank, şöyle devam etti:

"Özellikle de terörden çok çekmiş bölgelerde gençlerin ve kadınların istihdamını önceleyen projeler yürütüyoruz. Bu projeleri fikir aşamasından hayata geçinceye kadar her adımda titizlikle takip ediyoruz. Van Tekstilkent Projesi bunun en güzel örneklerinden bir tanesi. Van'da sıfırdan bir tekstil kümelenmesi oluşturduk, ileri ve geri bağlantılarıyla bölge sanayisinin lokomotifi olacak bir altyapıyı kazandırdık. Biliyorsunuz imalat sanayi sektörleri arasında en fazla net ihracatı hazır giyimde yapıyoruz. 1 milyonun üzerinde emekçi, doğrudan tekstil ve hazır giyim sektöründe çalışıyor. Kadın istihdamının oranı ise yüzde 68. İşte Van Tekstilkent, halihazırdaki rekabet gücümüzü daha da yukarı çekmemize yarayacak bir yatırım, hepsinden önemlisi de kadın ve gençlerin istihdama katılmasına öncü rol üstlenecek."

Varank ziyaret etmişti

Bakan Varank, bakanlığı tarafından yürütülen Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında Van Yatırımları Açılış ve İmza Töreni için Van'a gitmiş ve burada Van Tekstil ve Hazır Giyim OSB'nin altyapı projesini imzalamıştı. Tekstilkent'te incelemelerde bulunan ve işçilerle bir araya gelen Varank, Van'da yeni yatırımlara hız kesmeden devam edeceklerini ifade ederek, "15 bin Vanlı kardeşimize yeni istihdam imkanları oluşturacağız." müjdesini vermişti.

"3 bin Vanlı genç istihdam ediliyor"

Projeye ilişkin değerlendirmede bulunan DAKA Genel Sekreteri Halil İbrahim Güray da Van'ın genç nüfusuyla öne çıktığını belirterek, Tekstilkent'te yüzde 60'ı kadın olmak üzere gençlerin istihdam edildiğini bildirdi. Güray, "Şu anda 3 bin Vanlı gencimiz istihdam ediliyor. Bu gençlerimizin ürettiği ürünler başta Avrupa olmak üzere birçok ülkeye ihraç ediliyor." dedi.

Güray, devlet tarafından oluşturulan iş imkanları sayesinde gençlerin memleketlerine doğru tersine göç başlattıklarına dikkati çekerek, büyükşehirlere çalışmak için giden gençlerin bu iş olanaklarından dolayı memleketlerine geri döndüğünü dile getirdi. 

Tekstilkent 2'nci etap altyapı çalışmalarını tamamladıklarını ve yer tahsisine başlayacaklarını aktaran Güray, "Avrupa ülkeleri, pandemi sürecinde Hindistan, Bangladeş gibi ülkelerin sağlık sistemlerindeki problemlerden dolayı özellikle üretimin çoğunu Türkiye'ye ve özelde de bölgemize kaydırmış durumda." bilgisini verdi.

İzmir'den Van'a yatırım kararı

Tekstilkent'te yer alan bir firmanın yetkilisi Hasan Polat da merkezi İzmir'de olan şirketin "6'ncı Bölge" teşviklerinden yararlanmak için Van'da yatırım kararı aldığını ifade ederek, "4 bin 800 metrekare kapalı alan içinde kesim, dikim, ütü, paket, nakış ve baskı işlemleri yapıyoruz. 40 kişiyle başladık, 2,5 yılda 280 istihdama ulaştık." diye konuştu. 

Tekstilkent'teki bir işletmede ustabaşı olarak çalışan İbrahim Kaya da "18 yıldır bu meslekteyim. 2017'de buraya göç ettim. Hem sosyal hem ekonomik olarak benim için çok daha iyi oldu. Çünkü İstanbul'daki şartlarla buradaki şartlar çok farklı. Burada hem aileme, akrabalarıma yakın oturuyorum hem de gurbet hasreti çekmeden ekmeğimi kazanıyorum." değerlendirmesinde bulundu. 

Tekstil çalışanı Hülya Demir ise "Daha önce hiç çalışmamıştım. Babamdan para istemeye utanıyordum. Şimdi emeğimle çalışıp para kazanıyorum, aileme de destek oluyorum." ifadelerini kullandı. 

Başka bir işletme yetkilisi Mehmet Ayhan, 50 kişiyle başladıkları faaliyetlerine 100 kişiyle devam ettiklerini ve günlük 2 bin 500 ürün çıkardıklarını dile getirdi.

Tekstil çalışanı İpek İpek de 8 kişilik ailesinde kardeşiyle birlikte tekstil sektöründe çalıştıklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Ailemizi biz geçindiriyoruz. Buraya geldiğimizde bir şey bilmiyorduk, makineci olduk. Bunu da ustabaşımıza ve patronumuza borçluyuz. Toplumumuz biraz baskıcı. Biz burada çalışarak bunu biraz aşmış olduk. Çevrede bizi örnek alanlar oldu." 

"2021'e hızlı giriş yapacağız"

Teşviklerden yararlanmak için yatırımını Van'a taşıyan bir işletmenin yetkilisi Zozan Adıyan da en büyük rakiplerinin Bangladeş ve Hindistan olduğuna dikkati çekerek, "Sağlık konusunda çok fazla önlem alamadıkları için bütün siparişlerin bize kayacağını düşünüyoruz. 2021 yılına çok hızlı bir şekilde giriş yapacağız." dedi. 

Bir tekstil işletmesinde muhasebe sorumlusu olarak çalışan Yaprak Çevikbaş, Tekstilkent'in açılmasının kadın çalışanları için çok iyi olduğunu söyledi.

Çalışmak için İzmir'den Van'a gelen ütü paket sorumlusu Şinasi Bozkurt da "Buranın şartları bana daha iyi geldi, o yüzden kabul ettim. Şu an geri dönmeyi düşünmüyorum. Doğudakiler İstanbul, Bursa'ya, Antalya'ya kaçar ama ben tersini düşündüm." diye konuştu.

Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı nedir?

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı, gelişmekte olan bölgelerdeki yatırım ortamını canlandırarak istihdam, üretim ve ihracat artışı yoluyla bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmayı amaçlıyor.

Özel sektörün imalat sanayisi, çağrı merkezleri ve veri merkezlerine ilişkin yeni yatırımları program çerçevesinde destekleniyor. Programla ayrıca imalat sanayisinde yarım kalmış tesislerin yeniden ekonomiye kazandırılmasına da destek veriliyor. Program kapsamındaki 23 il ise Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli ve Van'dan oluşuyor.