Hakan ÖZBAY

Türkiye için stratejik öneme sahip Zengezur Koridoru, Türk lojistiği için yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Koridor, Türkiye'den Nahçıvan ve Azerbaycan'a, oradan da Orta Asya'ya kadar uzanan kesintisiz bir kara bağlantısı sunarak Türk Cumhuriyetleri ile bağları güçlendirecek. UTİKAD Başkanı Bilgehan Engin ile Zengezur Koridoru’nun ticaret için önemini, ABD'nin Azerbaycan ve Ermenistan ile imzaladığı anlaşmayla bunun Türkiye'ye etkilerini masaya yatırdık.

Engin, "Türkiye için stratejik bir öneme sahip olan Zengezur Koridoru ile Türk lojistiği için yeni bir model, yeni yollar ve yeni transit süreleri gündeme geldi. Zengezur Koridoru, Türkiye’ye gerek demiryolu gerek karayolu açısından oldukça avantaj sağlıyor" diyerek koridorun önemini vurguladı. Kars-Iğdır-Nahçıvan demiryolu projesiyle entegre edilebilecek bu hattın, Türkiye'nin doğusundaki illerde ticaret ve ulaşımda yeni fırsatlar yaratacağını belirten Engin, "Türkiye'nin Avrasya'da merkezi rolünü güçlendiren, Türk dünyasını ekonomik ve kültürel olarak yakınlaştıracak Zengezur Koridoru’na yönelik olan gelişmeleri yakından takip ediyor ve destekliyoruz" ifadelerini kullandı.

Engin, ABD'nin koridorun yönetimine dahil olmasını olumlu bir adım olarak gördüklerini söyleyerek, "Zengezur Koridoru’nun ABD tarafından yönetilmesinin Türkiye açısından etkilerini olası fırsatları iyi değerlendirmek kaydıyla olumlu görüyoruz" dedi. Engin, ABD'nin müdahil olmasının koridorun daha hızlı açılmasını ve işler hale gelmesini sağlayabileceğini belirtti. Ayrıca Engin, "Türkiye, doğrudan Azerbaycan ve Orta Asya’ya karayolu ve demiryolu bağlantısı kazanarak yeni hatlar ve rotalar oluşturabilir" şeklinde konuştu.

Koridorun Türkiye'nin lojistik altyapısını güçlendirerek hem Çin'e hem de Avrupa Birliği'ne karşı ciddi bir mesafe kat etmesini sağlayacağını belirten Engin, "Liman, demiryolu, güvenlik sistemleri altyapı yatırımları ile koridorun modernizasyonu sağlanarak, Türkiye’nin Avrupa ile Asya arasında taşıyıcı ülke rolünü güçlendirebilir" dedi. Diğer yandan Türkiye'nin jeopolitik ve lojistik liderlik hedefinin zayıflama ihtimali de bulunduğunu vurgulayan Engin, "Türk şirketleri, ABD'nin politik öncelikleri doğrultusunda ikincil rol üstlenmek zorunda kalabilir" uyarısında bulundu.

TARİHİ GELİŞMELERE TANIKLIK EDİLİYOR

Zengezur Koridoru'nun Çin'den başlayıp Hazar Denizi üzerinden Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye ve Avrupa'ya uzanan Orta Koridor'u daha da etkin ve kısa hale getireceğini söyleyen Engin, "Zengezur Koridoru, Orta Koridor’u daha da etkin ve kısa hale getirerek Azerbaycan, Türkiye ve Orta Asya’yı birbirine direkt olarak bağlayabilecek" dedi. Bu koridorun, Süveyş Kanalı'na göre Çin'den Avrupa'ya daha kısa süreli taşımacılık imkanı sunacağını ve Rusya ve İran'a alternatif bir rota oluşturarak enerji ve lojistik bağımsızlığı sağlayacağını vurguladı. Engin, "Burada yalnızca jeopolitiğe değil, aynı zamanda jeoekonomiye odaklanma zamanı. Zira yeniden yapılanmanın şekillendiği, tarihi gelişmelere tanıklık ettiğimiz bir dönemden geçiyoruz" diyerek bölgenin ekonomik potansiyeline dikkat çekti.

Koridorun operasyonel hale gelmesinin Çin'in "Bir Kuşak, Bir Yol" projesini de etkileyeceğini belirten Engin, "ABD’nin bu hatta etkili olması, Çin’in ticaret güvenliğini ve stratejik etkisini sınırlandırabilir. ABD kontrolü, Çin açısından lojistik güvenlik riskleri ve politik güvensizlik yaratabilir" şeklinde konuştu. Çin'in tedarik zinciri tıkanıklıklarına karşı son derece duyarlı olduğunu söyleyen Engin, bu konuda Çin'in tepkilerinin yakından takip edilmesi gerektiğini belirtti.

“ORTAK YATIRIM FONU KURULMALI”

Koridorun tam anlamıyla işlerlik kazanması için atılması gereken adımlara da değinen UTİKAD Başkanı, "Zengezur Koridoru’nun tam anlamıyla işlerlik kazanması için Kars-Nahçıvan demiryolu hattının, Bakü-Tiflis-Kars hattına entegre edilmesi ve Nahçıvan ve Kars arasında yük terminalleri, gümrük antrepoları ve TIR parklarının inşa edilmesi önerilmektedir" dedi. Ayrıca, Türk şirketlerinin yatırım güvenliği için sigorta ve tahkim mekanizmalarının geliştirilmesi ve Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan'ın ortak bir yatırım fonu kurmasının da tavsiye edildiğini belirtti.

Son olarak, UTİKAD'ın koridora bakış açısını özetleyen Engin, "UTİKAD olarak, Zengezur Koridoru’nun Türkiye’ye sadece ticari değil, jeoekonomik anlamda da büyük bir değer katacağına inanıyoruz. Bu koridor, Türkiye’nin Avrasya’daki merkezi konumunu güçlendirmekle kalmayacak; aynı zamanda Türk dünyasının ekonomik ve kültürel olarak daha da yakınlaşmasına katkı sağlayacak" dedi ve sözlerini tamamladı.