Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump, 25 Eylül’de görüşecek. Görüşmede iki ülke arasında uzun süredir gündemde olan F-16 konusu çözüme kavuşacak. Türkiye’nin 40 adet F-16 Falcon uçağı alımı ve 70 adet modernizasyon kiti için anlaşmaya varılmak üzere. Yaklaşık 3 milyar dolarlık F-16 alımının, Türkiye’nin hava kuvvetlerine önemli bir katkı sunacağı belirtiliyor.

Bununla birlikte Ankara, uzun süredir yaşanan sorunların çözülmesi amacıyla F-35 programındaki belirsizliğin sonlandırılmasını da Washington’dan talep etti. Trump bu konuyu Senato’ya sunacağını söyleyecek. Trump’un en önemli kozu, NATO ülkeleri arasında F-35’in olmadığı tek ülkenin Türkiye olması. Trump’ın Senato’ya bu durumun NATO’nun güvenliğine zarar verdiğini söyleyeceği ifade ediliyor. 

Pentagon’un SDG talebi masada

Zirvede tartışmalı başlıklardan biri de Pentagon’un, Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) 175 milyon dolarlık destek paketi talebi oldu. Trump’ın henüz onay vermediği bu talebin, görüşmelerde gündemin üst sıralarında yer aldığı aktarıldı. Ankara, bu konunun Türkiye’nin güvenlik hassasiyetleri çerçevesinde yeniden değerlendirilmesini istedi.

Ticarette yeni hedef 100 milyar dolar

Türkiye ile ABD arasındaki mevcut ikili ticaret hacmi 30 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu rakamın 100 milyar dolara çıkarılması için Trump’tan destek talep etti.

Ticaret Bakanlığı yetkilileri, Türkiye’nin ABD’den ithal edilen ürünlere yüzde 0 gümrük vergisi uyguladığını hatırlatarak, Washington’un da Türkiye’den yapılan ithalatta benzer bir kolaylık sağlamasını beklediklerini dile getirdi.

ABD’ye 30 milyar dolar kazandıracak

Savunma ve havacılık alanında yapılan anlaşmalar, ABD ekonomisine ciddi bir katkı sağlayacak. Türkiye’nin 250 adet Boeing uçağı için 25 milyar dolarlık siparişi ile birlikte, 40 F-16 uçağının 3 milyar dolarlık alımı, toplamda ABD’ye 30 milyar dolarlık ekonomik kazanç yaratacak.

Trump konuyla ilgili yaptığı açıklamasında, “Cumhurbaşkanı ile çok sayıda ticaret ve askeri anlaşma üzerinde çalışıyoruz. Bunlar arasında Boeing uçaklarının büyük çaplı alımı, kapsamlı bir F-16 anlaşması ve F-35 görüşmelerinin olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz görüşmeler yer alıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile hep çok iyi bir ilişkimiz oldu,” sözlerini kullandı.

Bloomberg’in haberine göre, Boeing ve Lockheed Martin, Erdoğan-Trump görüşmesinin ardından Türkiye’den önümüzdeki hafta 250’ye kadar ticari uçak ile ek F-16 siparişi alma konusunda hazır durumda. Anlaşmaların, uzun süredir devam eden F-35 krizinin çözülmesiyle birlikte hayata geçmesi bekleniyor.

Anlaşmanın THY'ye katkısı

THY, önümüzdeki on yılda filosunu neredeyse iki katına çıkarmayı ve İstanbul’u Dubai’nin yakınındaki küresel bir havacılık merkezi haline getirmeyi hedefliyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, güçlü bir ulusal taşıyıcı ile Türkiye’yi ve 900 milyar dolarlık ekonomisini küresel arenada öne çıkarmayı amaçlıyor. Türk Hava Yolları, İstanbul’daki aktarma merkezi ile dünyadaki en fazla ülkeye uçan havayolu olduğunu belirtiyor.

F-35 krizinin arka planı

Türkiye, Lockheed Martin’in F-35 savaş uçağı programının orijinal ortaklarından biriydi. Ancak, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alması nedeniyle programdan çıkarıldı. Bu durum, Türkiye’nin savunma sanayisini hedef alan CAATSA yaptırımlarına yol açtı

ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, Haziran ayında Anadolu Ajansı'na verdiği demeçte, F-35 krizinin yıl sonuna kadar çözülmesinin mümkün olabileceğini belirtmişti.

Trump’ın açıklamaları, iki ülke arasındaki savunma ve ticaret ilişkilerinde yeni bir dönemin başlayabileceğine işaret ediyor. Boeing uçakları ve F-16 alımlarıyla birlikte, F-35 konusundaki tartışmaların da diplomatik yollarla çözülebileceği ifade ediliyor.