TÜRKİYE YÜZDE 6 BÜYÜDÜ
Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 0,9 büyüdü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçen yıla ilişkin üretim yöntemiyle hesaplanan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, Türkiye ekonomisi 2019'da yüzde 0,9, geçen yılın son çeyreğinde yüzde 6 büyüme kaydetti.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 14,9 artarak 4 trilyon 280 milyar 381 milyon lira olarak gerçekleşti.
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2019 yılında zincirlenmiş hacim endeksi olarak finans ve sigorta faaliyetleri toplam katma değeri yüzde 7,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 4,6, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 3,7 ve tarım sektörü 3,3 arttı. İnşaat sektörü yüzde 8,6, mesleki idari ve destek hizmeti faaliyetleri ise 1,8 azaldı.
Kişi başına GSYH değeri, 2019'da cari fiyatlarla 51 bin 834 lira (9 bin 127 dolar) olarak hesaplandı. Bu değer, 2018'de 45 bin 463 lira (9 bin 632 dolar) olarak belirlenmişti.
AA Finans Beklenti Anketi'ne göre ekonomistler, 2019'da Türkiye ekonomisinin yüzde 0,6 büyümesini, 2019 yılı 4. çeyrekte GSYH'nin yüzde 5 artmasını öngörmüştü.
Türkiye ekonomisinin 2010 yılından bu yana büyüme hızı yıllar ve çeyrekler itibarıyla şöyle:
Yıllar | 1.Çeyrek | 2. Çeyrek | 3. Çeyrek | 4. Çeyrek | Yıllık |
2010 | 7,0 | 8,1 | 8,7 | 9,7 | 8,5 |
2011 | 11,7 | 11,5 | 11,6 | 9,9 | 11,1 |
2012 | 6,8 | 5,0 | 3,6 | 4,2 | 4,8 |
2013 | 8,5 | 9,8 | 8,9 | 6,9 | 8,5 |
2014 | 8,7 | 2,9 | 3,7 | 5,9 | 5,2 |
2015 | 3,6 | 7,2 | 5,8 | 7,5 | 6,1 |
2016 | 4,8 | 4,9 | -0,8 | 4,2 | 3,2 |
2017 | 5,3 | 5,3 | 11,6 | 7,3 | 7,5 |
2018 | 7,4 | 5,6 | 2,3 | -2,8 | 2,8 |
2019 | -2,3 | -1,6 | 1 | 6 | 0,9 |
Bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17 art
Üretim yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) tahmini geçen yılın dördüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17 artarak 1 trilyon 189 milyar 855 milyon lira oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçen yılın son çeyreği ile 2019'a ilişkin gayrisafi yurtiçi hasıla verilerini açıkladı.
Buna göre, Türkiye ekonomisi, 2019'un son çeyreğinde yüzde 6, yılın tamamında da yüzde 0,9 büyüdü.
GSYH verilerinde yapılan revizyonla 2019'un üçüncü çeyrek büyüme verisi yüzde 0,9'dan yüzde 1'e çıkarıldı.
Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, geçen yılın dördüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 17 artarak 1 trilyon 189 milyar 855 milyon lira olarak gerçekleşti.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,9, takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bu dönemde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 6 arttı.
Hanehalkı nihai tüketim harcamaları yüzde 0,7 arttı
Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2019'da bir önceki yıl zincirlemiş hacim endeksine göre yüzde 0,7 arttı ve GSYH içindeki payı yüzde 57,4 oldu. Hanehalkı nihai tüketim harcamaları, geçen yılın dördüncü çeyreğinde 2018'in aynı dönemine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 6,8 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 2,7 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 0,6 azaldı.
Geçen yıl, 2018'in zincirlenmiş hacim endeksine göre mal ve hizmet ihracatı yüzde 6,4 yükselirken, ithalat yüzde 3,6 düştü. Mal ve hizmet ihracatı, 2019'un dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ise zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 4,4, ithalatı da yüzde 29,3 yükseldi.
İş gücü ödemelerinde artış
İş gücü ödemeleri 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 19,9, net işletme artığı/karma gelir yüzde 11,5 yükseldi. İş gücü ödemeleri geçen yılın dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,5, net işletme artığı/karma gelir yüzde 16,7 artış kaydetti.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içerisindeki payı 2018'nin aynı çeyreğinde yüzde 33,8 iken bu oran geçen yılın dördüncü çeyreğinde yüzde 35,1 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 48,7'den yüzde 47'ye düştü.
Tablolar
Yıl | Cari fiyatlarla GSYH (milyon lira) | Cari fiyatlarla GSYH (milyon dolar) | GSYH Zincirlenmiş Hacim Endeksi(2009=100) | Değişim oranı (yüzde) |
2018 1. Çeyrek | 790.113 | 207.165 | 158,5 | 7,4 |
2018 2. Çeyrek | 890.436 | 205.827 | 173,3 | 5,6 |
2018 3. Çeyrek | 1.026.649 | 189.837 | 184,8 | 2,3 |
2018 4. Çeyrek | 1.017.190 | 186.214 | 180,7 | -2,8 |
2018 Yıllık | 3.724.388 | 789.043 | 174,3 | 2,8 |
2019 1. Çeyrek | 922.000 | 171.723 | 154,9 | -2,3 |
2019 2. Çeyrek | 1.022.646 | 174.291 | 170,5 | -1,6 |
2019 3. Çeyrek | 1.145.880 | 201.987 | 186.6 | 1 |
2019 4. Çeyrek | 1.189.855 | 205.692 | 191.5 | 6 |
2019 Yıllık | 4.280.381 | 753.693 | 175.9 | 0,9 |
Sektörler
TÜİK verilerine göre, GSYH iktisadi faaliyet kollarına göre zincirlenmiş hacim endeksi değişim oranıysa (yüzde) şöyle:
2018 4. çeyrek | 2018 yıllık | 2019 4. Çeyrek | 2019 Yıllık | |
Tarım, ormancılık ve balıkçılık | 0,3 | 1,9 | 2,5 | 3,3 |
Sanayi | -6,7 | 1,3 | 5,9 | 0,2 |
İmalat sanayi | -7,7 | 1,1 | 6,3 | 0,1 |
İnşaat | -7,8 | -2,1 | -3,8 | -8,6 |
Hizmetler | -1 | 5,4 | 7,8 | 1,5 |
Bilgi ve iletişim | 3,5 | 5 | 5,6 | 2,2 |
Finans ve sigorta faaliyetleri | -19,4 | 0,1 | 24,2 | 7,4 |
Gayrimenkul faaliyetleri | 4,8 | 2,9 | 3,1 | 2,5 |
Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri | -10,8 | -2,8 | 6,1 | -1,8 |
Kamu yönetimi, eğitim ve sosyal hizmet faaliyetleri | 8,3 | 10,4 | 2,7 | 4,6 |
Diğer hizmet faaliyetleri | -1,4 | 5,1 | 18,6 | 3,7 |
Sektörler toplamı | -2,2 | 3,2 | 5,9 | 1 |
Vergi-sübvansiyon | -7,2 | 0,2 | 6,6 | -0,5 |
Gayrisafi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla) | -2,8 | 2,8 | 6 | 0,9 |